Hoop voor christenen Syrië is er zeker! Ondanks de zeer moeilijke omstandigheden in Syrië en vrees voor de toekomst, gelooft aartsbisschop Jacques Mourad dat het opheffen van de sancties nieuwe hoop zal brengen.
Wantrouwen
Volgens aartsbisschop Jacques Mourad heeft de recente vervanging van het regime van Bashar al-Assad door een regime met fundamentalistische moslimwortels wantrouwen gewekt onder de verschillende etnische en religieuze gemeenschappen in het land.
“De bevolking van Syrië leeft zonder waardigheid en zonder vertrouwen in elkaar, in de regering en in de internationale gemeenschap. Dit is een zware last geworden voor de bevolking”, aldus aartsbisschop Jacques Mourad tijdens een online persconferentie georganiseerd door de pauselijke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN).
Rigide vorm van Islam
Vanuit Syrië verklaarde de prelaat dat de regering weliswaar veel verzoenende gebaren heeft gemaakt naar de christelijke gemeenschap en andere religieuze minderheden, maar dat de aanwezigheid van bebaarde en zwaarbewapende salafistische milities op straat velen ongemakkelijk maakt.
“Voor het Syrische volk is dit vreemd, het is hen en hun tradities vreemd, ze zijn nog nooit geconfronteerd met zo'n rigide vorm van islam, het is hen vreemd en er heerst een zeker sociaal onbehagen.”
Plaats van ontmoeting tussen religies
Volgens aartsbisschop Mourad staan zelfs veel soennieten – de meerderheidsgodsdienst in Syrië – wantrouwend tegenover de vele militanten die door de straten zwerven. “In de geschiedenis van Syrië is er nooit maar één godsdienst geweest, er is altijd diversiteit geweest. Dit is een plaats van ontmoetingen, waar alle beschavingen en religies samenkomen. Onze soennitische buren vertellen ons dat ze niet blij zijn met dit nieuwe regime, en dat zeggen ze ook tegen anderen, maar onderling heerst er angst, want voor de salafisten zijn soennieten die niet op dezelfde lijn zitten godslasteraars, en godslastering wordt met de dood bestraft.”
Geen christenvervolging
Ondanks de bedrukte sfeer, kan met volgens de aartsbisschop niet zeggen dat momenteel in Syrië sprake is van christenvervolging. Hij zegt dat het feit dat fundamentalistische regels in de regio's verschillend worden toegepast, eerder tot een gevoel van onveiligheid leidt.
“Het land is in chaos omdat er geen gemeenschappelijke normen zijn. In de zomer nemen we onze jongeren normaal gesproken bijvoorbeeld mee naar zomerkampen aan de kust. Maar dit jaar doen we dat niet omdat we ons zorgen maken over de reactie van de nieuwe autoriteiten in deze gebieden. Voor hen is het namelijk niet normaal dat mannen en vrouwen zich mengen, terwijl dat voor ons wel zo is. Aan de andere kant hebben we in mei onze traditionele straatprocessies ter ere van Onze-Lieve-Vrouw zonder problemen kunnen houden.”
Exodus en hoop
Geconfronteerd met deze realiteit proberen veel christenen het land te verlaten. Vroeger waren het vooral jonge mannen die probeerden naar het buitenland te vluchten om de militaire dienst te ontlopen. Nu zijn het volgens aartsbisschop Mourad vooral gezinnen die niet willen dat hun jonge kinderen opgroeien in een land waar de straten worden bewaakt door salafistische milities.
Hij zegt echter dat er ook hoop bestaat, nu er sprake is van opheffing van de sancties die de Syrische economie al meer dan tien jaar lamleggen. “De sancties hebben verschrikkelijke gevolgen gehad voor de Syrische bevolking. Na de regimewisseling zijn de meeste mensen hun baan kwijtgeraakt en hebben ze geen middelen meer om te overleven. Elke dag komen er mensen naar me toe op zoek naar geld om brood te kopen. Dat is het niveau dat we hebben bereikt. De meeste mensen hebben niet genoeg om hun verwarming te betalen. Dat is te duur geworden.”
Kansen door einde sancties
“Als het besluit om de sancties op te heffen doorgaat, komt er werk. Dan zijn er weer mogelijkheden om het leven te veranderen en te verbeteren. Hopelijk krijgen de mensen dan weer een salaris”, aldus de aartsbisschop. Hij gelooft dat met betere economische kansen de behoefte aan geweld en wraak zal afnemen, wat zal leiden tot een betere toekomst voor iedereen.
Ondertussen blijft de Kerk een van de weinige bronnen van hoop voor veel christenen en andere Syriërs. “Namens alle Syriërs, en in het bijzonder de christenen, zijn wij Kerk in Nood en haar weldoeners zeer dankbaar voor hun hulp aan de Syriërs in deze tijd van honger, dorst en gebrek aan alles te overleven”.
Ogen op toekomst
Nu is het tijd om naar de toekomst te kijken, zegt hij, en zijn visie daarop omvat een Kerk die zich inzet voor de verbetering van het land. “Wij voelen ons verantwoordelijk voor de opbouw van een toekomst voor ons land. Wij willen daaraan meewerken en erin delen.”
Wat de specifieke behoeften van christenen betreft, wijst hij op de bouw van huizen, ziekenhuizen en scholen. “Ik denk dat de Kerk hieraan moet deelnemen. En de beste manier is om projecten te organiseren en te ondersteunen die christenen banen, werk en moed kunnen geven. Zo kunnen we jonge christenen helpen die willen trouwen, hun gezinnen ondersteunen en aanmoedigen. Ook kunnen we ziekenhuizen en scholen voor de christelijke gemeenschappen ondersteunen en degenen die zijn vertrokken aanmoedigen om terug te keren Want als zij kansen op werk zien, kan dat hen stimuleren om terug te keren”.
Hoop voor christenen in Syrië
Het optimisme van de aartsbisschop te midden van enorme uitdagingen is volgens hem geworteld in zijn persoonlijke geschiedenis. Hoop voor christenen in Syrië heeft hij dan ook zeker! In 2015, toen hij nog monnik was, werd hij ontvoerd en enkele maanden gevangengehouden door Islamitische Staat, voordat hij zijn vrijheid terugkreeg. Door deze ervaring zegt hij niet bang te zijn voor wat de toekomst in Syrië in petto heeft.
“Voor iemand als ik, die door mijn gevangenschap innerlijke vrijheid heeft ervaren, is er nu niets meer dat mij gevangen houdt. Niets brengt mij in een kwetsbare positie. Ik denk na over mijn leven en zie dat het in Gods handen ligt, en ik ben er zeker van dat Hij mij leidt. Degene die dit wonder voor mij heeft verricht en mij het wonder van de vrijheid heeft geschonken, blijft aan mijn zijde. Ik zie dit voor mijzelf en voor iedereen, ook voor de aanwezigheid van de christenen en de Kerk in Syrië.”
