Het noorden van Mozambique wordt geteisterd door terrorisme sinds het begin van een islamistische opstand in 2017. Het geweld is voornamelijk beperkt tot de provincie Cabo Delgado, in het uiterste noordoosten van het land, maar de aangrenzende provincies hebben te maken gehad met de toestroom van tot wel een miljoen intern ontheemden.
Mannen gedood of meegenomen
Zuster Ermelinda Singua staat in nauw contact met deze realiteit en bezoekt vaak de vele ontheemden in het bisdom Lichinga. De zusters van de Onbevlekte Ontvangenis proberen hen zoveel mogelijk te helpen.
“Je kunt het verdriet op hun gezichten zien. Ze zijn weg uit hun natuurlijke omgeving, ze hebben alles verloren, inclusief familieleden. Er zijn meer vrouwen dan mannen, want de mannen zijn gedood of meegenomen door de terroristen”, vertelt ze in een gesprek met Kerk in Nood (ACN).
Dochters van 10 jaar uitgehuwelijkt
De situatie is zo wanhopig dat sommige families dochters van 10 jaar uithuwelijken in de hoop dat hun echtgenoten een beetje verlichting kunnen brengen in de armoede die ze moeten doorstaan, voegt zuster Ermelinda toe. “Ze proberen de ellende te ontvluchten, maar uiteindelijk komen ze in een ander soort ellende terecht”.
De Zusters van de Onbevlekte Ontvangenis zijn de eerste vrouwelijke congregatie in Mozambique. Opgericht in 1948 om te helpen bij de evangelisatie van de meer afgelegen gebieden van het land, maakten ze na de onafhankelijkheid van Mozambique moeilijke tijden door als gevolg van vervolging door de marxistische regering. Sindsdien zijn ze weer opgebloeid en hebben ze nu 48 zusters, 7 novicen en 12 postulanten.
Bang voor bendes en terroristen
De tijden zijn veranderd en nu vrezen de zusters gewapende bendes en terroristen in plaats van marxistische ideologen. “Telkens als ik over afgelegen wegen of door de bush moet reizen, vraag ik om Gods bescherming. Iedereen is bang, dat is de waarheid. Mensen riskeren hun leven uit liefde voor het Evangelie”, zegt zuster Ermelinda.
Ze geeft het voorbeeld van de zusters die in de kampen wonen en voor de ontheemden zorgen. “Ze hebben de mensen nooit in de steek gelaten. Sinds het begin van de terroristische aanvallen zijn ze nooit weggegaan. Het is heroïsch, ze zijn bij de mensen door goed en slecht, en dat is een getuigenis die ons allemaal hoop geeft, vooral in dit jaar van het Jubeljaar van de Hoop.”
Dreiging van honger
Helaas zijn terroristen en conflicten niet de enige bedreiging waar de mensen in het noorden van Mozambique mee te maken hebben. De dreiging van honger is altijd aanwezig in een regio die afhankelijk is van zelfvoorzienende landbouw.
“Soms zitten de mensen één of twee weken zonder voedsel. Dit jaar moesten de mensen zaden van wild gras verzamelen, die op tarwe lijken. Ze malen het en gebruiken het als meel. Dit is het toppunt van armoede”, legt ze uit. “De honger is het ergst in oktober en november, tijdens het droge seizoen, wanneer er geen regen valt. Als je dan geen geld hebt, heb je ook geen eten.”
Zorg voor weduwen en wezen
Naast het werk dat ze doen op het gebied van evangelisatie, helpen de Zusters van de Onbevlekte Ontvangenis met de zorg voor tientallen jonge wezen, weduwen en kwetsbare meisjes in hun missies in Niassa en elders. De Mozambikaanse zusters zijn ook actief in het geven van onderwijs en gezondheidszorg aan de bevolking, het vormen van catechisten en het helpen bij de liturgische vieringen, vooral bij afwezigheid van priesters.
Achtervolgd door leeuw
Alsof honger en terrorisme nog niet genoeg zijn, herinnert Zuster Ermelinda zich een voorval waarbij zij en een andere zuster een baby naar de dichtstbijzijnde medische kliniek moesten brengen. De andere zuster bestuurde de motorfiets en zij zat achter haar met de baby in haar armen, toen er een konijn over de weg rende. Tot hun schrik kwam er vlak achter het konijn een leeuw aan.
“De leeuw dacht dat we het konijn hadden meegenomen en zette de achtervolging in. Ik zei tegen de andere zus dat ze haar voet op het gas moest zetten en ze gaf gas. Ik dacht dat dat het was, dat we die dag met z'n drieën zouden sterven, maar na ongeveer 10 minuten gaf de leeuw de achtervolging op. De zus bestuurde de motor vakkundig! Maar het was God die voor ons zorgde, Hij was het die ons die dag voor de leeuw spaarde.”
Uw hulp
De afgelopen jaren heeft u meer dan een half dozijn projecten gefinancierd met de Zusters van de Onbevlekte Ontvangenis. Zo heeft u geholpen met geestelijke vorming, het opknappen van enkele huizen van de congregatie en zelfs de aankoop van een auto, om hen te helpen te bereiken voor wie ze zorg dragen in deze moeilijke tijden.
