De christenen in Maiduguri zijn getroffen door een natuurramp van ongekende omvang. Een verwoestende overstroming heeft grote delen van stad onder water gezet. Onder meer de iconische St. Patrick’s kathedraal is getroffen nadat de lokale Alau-dam werd overspoeld door overvloedige regenval.

Duizenden gezinnen zijn dakloos geworden en verkeren in groot gevaar. Niet alleen door het water, maar ook door gevaarlijke dieren, zoals krokodillen en slangen, die zijn meegesleurd door de overstroming.

De Kerk werkt, met uw hulp, al onvermoeibaar aan de wederopbouw na jaren van terreur, en doet ook nu een beroep op u om te helpen met gebed en actie. Met uw donatie helpt u de getroffenen met voedsel, onderdak en geestelijke steun. Brengt u hoop in deze donkere tijd?

“De situatie is nijpend,” vertelt priesters Bertin Namboho tijdens een persconferentie georganiseerd door de internationale katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN). “We leven in constante terreur. Iedereen kent wel iemand die ontvoerd of vermoord is. De terroristen in Burkina Faso zijn net zo gevaarlijk als Boko Haram in Nigeria was. Als je ‘s ochtends vertrekt, kun je er niet zeker van zijn dat je ‘s avonds nog in leven bent,” aldus pr. Bertin, de econoom van het bisdom Nouna. Hij legt uit dat hij onderweg drie keer door terroristen is tegengehouden en dat een van zijn ooms vorig jaar is vermoord.

Gevaarlijke missie
Toen pr. Jean-Pierre Keita eind 2022 werd benoemd tot pastoor in Tansila, een parochie die eerder zwaar was getroffen door terroristische aanslagen, waarschuwden mensen hem dat hij zichzelf in gevaar bracht. “Maar mijn grootste zorg op dat moment was niet het gevaar dat ik liep, maar hoe ik mijn pastorale missie naar behoren zou kunnen uitvoeren,” legt hij uit.

Ontvoerd, maar vrijgelaten
Eind mei 2023, slechts een maand na de moord op zijn broer, werd hij ontvoerd door terroristen. “Toen ze me meenamen naar het bos, doorzochten ze mijn tas en vonden ze priesterlijke voorwerpen zoals een albe, een stola en ceremonieel voorwerpen. Ik loog er niet over dat ik een priester was. Ondanks de bedreiging, legde ik hen de betekenis van elk van deze voorwerpen uit. Na een paar uur lieten ze me vrij.”

Alleen al in de afgelopen vijf maanden hebben er acht aanvallen plaatsgevonden in het parochiegebied van pater Jean-Pierre. Onlangs, op 15 april 2024, kreeg de gemeenschap van Tansila van een groot aantal terroristen de opdracht om de stad voor 19:00 uur te verlaten. Ze hadden geen tijd om hun spullen te verzamelen. Hun bezittingen werden geplunderd, waaronder de pastorie, de kerk, het altaar, het tabernakel en alle religieuze symbolen. Alle gebouwen werden leeggehaald.

Infuus van baby gestolen
“Ik heb één herinnering die nooit zal vervagen: de terroristen braken in de kliniek in en verwijderden de infuusslangen van de patiënten, zelfs die van een baby die ik zou dopen. Ze verwijderden de slang en hij stierf. Als pastoor van zielen doet zo’n situatie je hart bloeden,” legt de priester uit. Twee dagen na de aanval stelde het leger het gebied veilig en werd de bevolking gevraagd om terug te keren. “Toen ik de schade zag en de verwoeste kerk, barstte ik in tranen uit,” zegt pater Jean-Pierre. “Ik begreep het lijden van het volk van Israël toen de Tempel werd verwoest. Je krijgt het gevoel dat je je religieuze identiteit, je waardigheid kwijt bent. En te midden van dit alles vragen we ons af: Waar is onze God?”

“Als ik alleen ben, huil ik”
Sinds de aanval zijn er soldaten in Tansila gebleven om de teruggekeerde inwoners te beschermen. Maar dat heeft de terroristen er niet van weerhouden om andere gemeenschappen in de parochie van pater Jean-Pierre aan te vallen. “Als pastoor van een parochie die zo’n vreselijke aanval te verduren heeft gehad, gedraag ik me sterk als ik met deze christenen praat, om hen aan te moedigen. Maar als ik alleen ben, huil ik. Het is heel moeilijk.”

Vóór de aanval van 15 april, op Kerstavond 2023, werden de inwoners van zes dorpen in de parochie uit hun huizen verdreven. “Dat was een heel donkere Kerstmis. Ze deden het gebruikelijke, ze plunderden alles en wat ze niet nodig hadden, verbrandden ze om de mensen uit te hongeren.”

Onderschept door extremisten
Tijdens de persconferentie vertelde pr. Bertin dat Nouna tussen 2022 en 2024 door extremisten geblokkeerd werd, zonder elektriciteit en zonder voorraden behalve de voorraden die door militaire konvooien werden toegelaten. Als econoom van het bisdom moest hij daardoor soms de stad uit om naar een werkende bank in Dedougou te gaan, waarbij hij meerdere keren door extremisten werd onderschept. “Aan de kant gezet worden door vijf of zes terroristen met geweren is beangstigend. Ze stelden me verschillende vragen, zoals wat mijn werk was. Je kunt nooit weten wat ze zullen doen als ze ontdekken dat je een priester bent, maar ik kon niet liegen.”

De priester legde uit hoe op 25 december de stad Nouna en drie plaatselijke parochies werden aangevallen. “De burgerbevolking lijdt altijd onder terroristische aanvallen. Maar als ze kerken en parochiehuizen vernielen en je de klokken niet mag luiden voor de mis, moet je je afvragen wat de motivatie achter hun acties is.”

Scholen twee jaar gesloten
De scholen in de omgeving van Nouna zijn al meer dan twee jaar gesloten. Pastoor Jean-Pierre denkt niet dat de school in Tansila dit jaar zal openen. “Na de verwoesting van de scholen lijkt het me erg moeilijk om een nieuw schooljaar te organiseren met adequate omstandigheden.” Bovendien legt pr. Bertin uit dat veel kinderen niet kunnen betalen voor de weinige scholen die nog open zijn, vanwege de armoede en honger die het terrorisme veroorzaakt.

Hoewel de toekomst er somber uitziet – de priesters zeggen allebei dat het aantal terroristen niet afneemt – blijven de Burkinabe erg dicht bij God en bloeien de roepingen. “Ook al is het gevaarlijk om samen te komen om te bidden, de mensen blijven elkaar ontmoeten en hun geloof beleven. In juli zijn er twee nieuwe priesters gewijd in het bisdom,” vertelt pr. Bertin. Pastoor Jean-Pierre is het met hem eens: “We hebben hoop, want ondanks alle aanvallen hebben de mensen hun geloof behouden. Wij geloven in een betere toekomst, in een wereld in vrede. Wij geloven in de Vredevorst.”

“Dankbaar dat jullie geraakt zijn”
“We zijn dankbaar voor alle mensen die geraakt zijn door deze wanhopige situatie waarin we ons bevinden en die ons helpen waar ze kunnen. Bedankt mensen van Kerk in Nood, want jullie helpen ons niet alleen met materiële goederen, maar ook met gebed. Het is heel belangrijk om te weten dat we er niet alleen voor staan. We doen een beroep op alle mensen van goede wil die zich inzetten voor vrede, om niet medeplichtig te worden aan het verergerende terrorisme in Burkina Faso: We zijn allemaal broeders op deze aarde! Elke dag bidden we voor de slachtoffers, voor de bekering van onze eigen harten en voor de bekering van onze aanvallers”.

De grote groep extremisten omsingelde eerst de gemeenschap en verzamelde daarna de bevolking en alle mannen boven de 12 jaar die christen waren, traditionele religies aanhingen of die zij beschouwden als tegenstanders van de jihadistische ideologie. De terroristen bonden de mannen vast en leidden hen naar een nabijgelegen protestantse kerk. Daar sneden zij van de 26 mannen, waaronder katholieken, de keel door.

Dag eerder 150 doden
Het incident in het dorp Sanaba, in het bisdom Nouna, in het westen van het land, vond plaats slechts één dag na het bloedbad in het dorp Barsalogho, in het bisdom Kaya. Daar werden minstens 150 mensen gedood, hoewel het werkelijke aantal volgens lokale bronnen kan oplopen tot 250, met 150 zwaargewonden.

Dezelfde bronnen spraken over aanvallen op drie parochies bij de grens met Mali, ook in het bisdom Nouna, in de afgelopen dagen. “Als gevolg hiervan hebben ongeveer 5.000 vrouwen en kinderen hun toevlucht gezocht in de stad Nouna. Onder hen is geen enkele man. Het is nog steeds onzeker waar de mannelijke bevolking zich bevindt, we weten niet of ze zijn ontsnapt, of ze zich schuilhouden, of dat ze zijn vermoord,” aldus de bron.

Aanvallers op motoren
In het bisdom Nouna zijn de afgelopen maanden andere aanvallen geweest, waarbij een groot aantal katholieke, protestantse en animistische gebedshuizen is geplunderd of in brand gestoken. “In Zekuy realiseerde de plaatselijke catechist zich dat er een aanval plaatsvond toen hij het geluid van motoren hoorde. Hij wist met het Heilig Sacrament en de rest van de bevolking het bos in te vluchten. De kerk en beelden werden echter vernield. Ze probeerden ook het tabernakel te ontheiligen en schilderden inscripties op de muur met daarop een fresco van het Heilig Hart van Jezus”, aldus de bron.

Er wordt aangenomen dat er sinds mei 2024 ongeveer 100 christenen zijn vermoord in de pastorale regio Zekuy-Doumbala. Anderen zijn ontvoerd zonder dat er nieuws is over hun verblijfplaats.

De golf van geweld in Burkina Faso maakt deel uit van een alarmerende trend die het land sinds 2015 in een steeds diepere crisis heeft gestort. Kerk in Nood roept alle weldoeners en vrienden van de stichting op om te bidden voor de slachtoffers van het geweld in Burkina Faso en voor een terugkeer naar vrede en veiligheid.

“Als herder van het bisdom voel ik veel pijn omdat ik niet in staat ben om alle christenen te bezoeken vanwege het gebrek aan veiligheid. Maar toen de lokale christelijke leiders me via de priesters vertelden dat het nu mogelijk was om sommige regio’s te bereiken, vertrok ik onmiddellijk. Ik werd hartelijk verwelkomd in een sfeer van vreugde en hoop,” vertelt de bisschop van Pemba na een recent bezoek aan gemeenschappen die de afgelopen jaren zijn aangevallen door islamistische terroristen.

Miljoen mensen ontheemd
In een bericht aan Kerk in Nood (ACN) sprak bisschop António Juliasse over de vreugde van de mensen over zijn bezoek, maar ook over hun diepe pijn. Recent kon de bisschop de gemeenschappen Nangololo, Litingina, Imbuho, Chilinde en Mueda bezoeken, die sinds 2017 te lijden hebben onder de opstand van milities die gelieerd zijn aan Islamitische Staat (IS). In de provincie Cabo Delgado, een gebied dat overeenkomt met het bisdom Pemba, heeft het geweld geleid tot ongeveer 5.000 doden en een miljoen ontheemde mensen.

Vormselviering
“We zijn erin geslaagd om de Mis op te dragen en het Sacrament van het Vormsel toe te dienen in de parochie van het Heilig Hart van Jezus in Nangololo, die in november van dit jaar haar honderdjarig bestaan viert. Deze parochie is een centrum van evangelisatie geweest in het noordelijke deel van het bisdom. Ze werd oorspronkelijk gesticht door missionarissen van Montfort, maar sindsdien hebben andere missionarissen en diocesane geestelijken haar gediend,” legt de bisschop uit.

Mis in de ruïnes
Naast een kerk bevatte de missie in Nangololo klaslokalen, een kliniek, een radiostation, trainingscentra en een waterput. Maar tijdens een aanval in 2020 werd bijna alles vernietigd door de opstandelingen. Desondanks kwamen de gelovigen samen met de bisschop in de ruïnes van de missie om de Mis op te dragen. “Overal waar ik kwam, vierden we de Mis op deze manier: in de open lucht, tussen de ruïnes van de kerken die verwoest en vernield waren,” aldus bisschop Juliasse. “Het is erg pijnlijk om de ruïnes te zien van gebouwen die zo lang een uitdrukking waren van het geloof van mensen. Nu is er niet veel meer over behalve de wrakstukken.”

Angst en honger
De opstand heeft geleid tot een algemene sfeer van angst en ook tot ernstige honger. “Overal heerst angst en onzekerheid over de toekomst. Er is nog steeds veel lijden. Veel mensen leven nog steeds in kampen voor ontheemden, hoewel er tegenwoordig minder humanitaire hulp is. Maar zonder veiligheid durven mensen niet op hun velden te gaan werken, die vaak een paar kilometer van de dorpen liggen. Ze zijn bang aangevallen te worden. Dat betekent dat de productie laag is, wat leidt tot honger en ook omdat de andere diensten niet goed werken. De situatie is dus nog steeds erg ingewikkeld,” legt bisschop Juliasse uit.

Hoopvol en vrijgevig
Toch is er hoop. “Het is door het geloof in God en de hoop dat deze oorlog op een dag zal eindigen, dat deze mensen hun lijden kunnen doorstaan,” legde de bisschop uit. “Mijn ervaring tijdens dit bezoek was troostend. Ondanks de grote moeilijkheden waarmee de mensen leven, zijn ze sterk in het geloof en heeft de Heer hen gezegend met Zijn genade. Zelfs in hun grote armoede zijn ze onderling heel vrijgevig. Ik verwachtte geen collecte, gezien hun toestand, maar ik kreeg een overvloed aan producten, als een uiting van een volk dat hun herder verwelkomt en het weinige dat ze hebben met hem wil delen. Ik was hierdoor diep ontroerd.”

Dankbaar om hulp weldoeners
Kerk in Nood steunt de kerk in Pemba al vele jaren. Projecten met het lokale bisdom omvatten brandstofvoorziening en financiële steun voor priesters, maar ook hulp voor binnenlandse ontheemden, levensonderhoud voor 60 vrouwelijke religieuzen en 17 priesters, financiering van de opleiding van 48 seminaristen en geestelijke steun voor slachtoffers van terrorisme. De weldoeners van de stichting hebben ook geholpen bij het financieren en produceren van radioprogramma’s, die in deze context een cruciaal middel voor evangelisatie zijn.

“Ik ben iedereen dankbaar die ons steunt en ons in staat stelt dicht bij de mensen te zijn,” zei de bisschop in zijn boodschap. “Kerk in Nood heeft onze priesters op deze manier geholpen, zodat ze geestelijke steun kunnen geven aan hen die lijden, en ik wil mijn dank uitspreken aan iedereen die heeft bijgedragen om dit mogelijk te maken. Hartelijk dank!”

Het dorp Barsalogho in Burkina Faso was op zaterdag 24 augustus het doelwit van een terroristische aanval. Daarbij werden meer dan 150 mensen gedood, verklaren lokale bronnen tegenover hulporganisatie Kerk in Nood (ACN). Vier dagen eerder werden naar schatting 100 mannen ontvoerd bij een andere aanval door jihadisten in het land.

De aanslag op Barsalogho is de derde deze maand en markeert een van de bloedigste geweldgolven in de geschiedenis van het land, dat sinds 2015 gebukt gaat onder islamistische terreur.

Meer dan 100 jihadisten
Volgens berichten in de media waren de inwoners van de gemeenschap, op slechts 30 kilometer ten noorden van de regionale hoofdstad Kaya, juist verdedigingsgreppels aan het graven om zich te beschermen tegen terroristische aanvallen toen er plotseling meer dan 100 jihadisten op motorfietsen verschenen. Zij begonnen met machinegeweren op mensen te schieten, zowel op burgers als soldaten. Vrouwen, kinderen en ouderen zouden onder de slachtoffers zijn.

Tragedie van ongekende proporties
Lokale bronnen vertelden Kerk in Nood dat het dodental zo hoog was dat het de afgelopen drie dagen niet mogelijk was geweest om alle slachtoffers te begraven. “Het is een tragedie van proporties die ongekend zijn sinds het begin van de terroristische aanvallen”, aldus bisschop Théophile Nare van het bisdom Kaya. In een boodschap aan de gelovigen betuigt hij zijn medeleven aan de nabestaanden en roept hij op tot een dag van rouw voor de overledenen op woensdag 28 augustus.

In de verklaring, die hij ook naar Kerk in Nood stuurde, nodigt de bisschop mensen daarnaast uit voor een driedaagse intensieve tijd van gebed om “genoegdoening te krijgen voor alle aanvallen op menselijk leven waarbij het bloed van onschuldige mensen werd vergoten.”

Meer dan 100 mannen ontvoerd
Het laatste bloedbad roept opnieuw ernstige vragen op over de veiligheid in het land. De aanval zou uren hebben geduurd en is de derde aanslag binnen een maand. Eerder werden twee terroristische aanslagen gepleegd in de provincie Nayala. Op 4 augustus zouden gewapende mannen daar het dorp Nimina zijn binnengedrongen en meer dan 100 mannen tussen de 16 en 60 jaar oud hebben ontvoerd. Sindsdien is er geen spoor meer van hen. Op 20 augustus vertelden lokale bronnen Kerk in Nood over aanvallen op de dorpen Mogwentenga en Gnipiru, waarna een deel van de bevolking op de vlucht sloeg.

Foto ter illustratie: Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Yagma

Kerk in Nood roept haar achterban op om te bidden voor de slachtoffers van het geweld in Burkina Faso. Vorig jaar steunde de hulporganisatie 76 projecten in het land om de getroffenen te helpen en de lokale Kerk te steunen in deze moeilijke tijden.

Toen terroristen de stad Mocímboa da Praia in de provincie Cabo Delgado overvielen, vluchtte het grootste deel van de bevolking, waaronder christenen. De teruggekeerde christenen hebben momenteel geen toegang tot de sacramenten en geen geestelijken of religieuzen om hen bij te staan. Toch blijven ze samenkomen in de ruïnes van de kerk of onder de nabijgelegen mangobomen om er op zondag samen te bidden.

Er zijn geen priesters of religieuzen meer in de stad, die voortdurend wordt bedreigd, maar waar volgens plaatselijke bronnen meer dan 60% van de bevolking is teruggekeerd. Vicente Gabriel is catechist en vertelt aan de katholieke liefdadigheidsorganisatie Kerk in Nood (ACN) dat hij de plicht voelde om terug te keren naar de plek die hij zijn thuis noemt sinds hij er bijna 20 jaar geleden naartoe verhuisde.

“Ik ben een christen uit Mocímboa da Praia. Ik ben in 1995 in deze parochie gedoopt, ik ben gevormd en ik ben hier in 2019 getrouwd. Toen de terroristen de stad bezetten, werd de parochie verlaten. We vertrokken naar Pemba, maar keerden terug. Nu zijn we hier, maar we hebben niets. De kerk is verwoest, net als het parochiehuis.” Het geloof blijft echter levend. “We komen hier elke zondag samen, onder de mangobomen, en we bidden met de gemeenschap. De omstandigheden zijn verschrikkelijk, maar we geven niet op. We blijven ons geloof beoefenen en we danken God.”

In een video die Hermínio José, een lokale journalist, naar Kerk in Nood (ACN) stuurde, is de omvang van de schade goed te zien. De kerk werd in 2020 verwoest en inmiddels heeft vegetatie de ruïnes overwoekerd. “De gelovigen begonnen hier weer te bidden in 2022. Ze zitten onder bomen, op de grond of op rotsen, want alles is verwoest. Het gebouw is niet meer te redden. We hebben het niet over een reconstructie, maar over een compleet nieuw gebouw”, legt hij uit.

“Onze parochie is zwaar beschadigd, maar met geloof en hoop blijven we bidden”, zegt Teresa Mariano, die lid is van het parochiekoor. “We komen op zondag vroeg in de ochtend samen en vragen God om de Heilige Geest over ons te zenden, om ons kracht te geven om door te gaan, zodat onze parochie niet helemaal verlaten wordt”, vertelt ze Kerk in Nood in een audioboodschap.

“Door mijn doop in deze parochie ben ik voor de tweede keer geboren, en ik huilde toen ik hoorde dat het gebouw was verwoest.” Verrassend genoeg zijn christenen, ondanks de voortdurende dreiging van terroristische activiteiten, terug blijven keren naar de stad, wat betekent dat de gemeenschap is gegroeid. “We zitten hier in de schaduw van de bomen, maar we hebben niet eens stoelen. Toch blijven we tot God bidden. Later, als alles goed gaat, zal God ons een manier geven om aan stoelen te komen”, zegt Vicente Gabriel.

“Onze boodschap van Mocímboa da Praia aan de wereld is dat jullie voor ons blijven bidden. We moeten vertrouwen hebben. Op een dag kan de parochie van de Onbevlekte Ontvangenis terugkeren naar wat het ooit was, die hoop hebben we. God is alles. We hebben moed, we kunnen God niet in de steek laten door deze gebeurtenissen: dit zijn allemaal tekenen van leven”, besluit de catechist, wijzend op het feit dat het gemeenschapsleven doorgaat, ondanks de omstandigheden.

Kerk in Nood heeft contact met de bisschop van Pemba over mogelijke hulp bij de wederopbouw van verwoeste kapellen. Op dit moment blijft bisschop Antonio Juliasse zich zorgen maken over de veiligheidssituatie in Mocímboa da Praia op de lange termijn, maar het bisdom is bereid om verder te gaan met een project voor de bouw van een parochiezaal die ook als kerk gebruikt kan worden, voordat er een meer permanente oplossing wordt gevonden, bij voorkeur wanneer de vrede in de regio terugkeert.

Bisschop Juliasse herinnert zich dat hij de gemeenschap bezocht en ontroerd was door de toewijding en vreugde waarvan hij getuige was. “In juli vorig jaar bezocht ik een gemeenschap in het district Palma. We vierden de Mis onder de mangobomen, in de regen en de kou, maar de mensen bleven twee uur lang zingen en dansen. Ik was diep ontroerd door de hoop op de gezichten van de mensen.”

Kerk in Nood (ACN) heeft hulp toegezegd voor het bisdom Pemba, onder andere voor noodhulp aan binnenlandse ontheemden en geestelijke steun aan slachtoffers van terrorisme en evangelisatieprogramma’s via de radio. Ook draagt de stichting bij aan het levensonderhoud van 60 vrouwelijke religieuzen en 17 priesters en de vorming van 48 seminaristen, om zo de pastorale zorg te waarborgen.