Wat kan de kerk van Venezuela doen om de Venezolanen te helpen die honger lijden, geen toekomstperspectieven hebben en over onvoldoende middelen beschikken?
Priesters, religieuzen, catechisten, pastoraal werkers en vrijwilligers op parochieel niveau streven ernaar dicht bij de mensen te staan, vooral de allerarmsten. De Kerk zet zich in de verschillende bisdommen en parochies in om de meest behoeftigen te helpen door middel van verschillende voedselprogramma’s voor kinderen en bejaarden. Zogende kinderen en zwangere moeders lijden onder zeer hoge niveaus van ondervoeding. Het gewicht, de lengte en de spieromtrek van de zuigelingen worden gemeten en degenen die ondervoed blijken, krijgen multivitaminen en voedsel. Er zijn ook veel gaarkeukens in parochies, klinieken en parochiële gezondheidscentra, waar duizenden vrijwilligers elke dag de meest kwetsbaren helpen.
Maar een van de belangrijkste taken in parochies en religieuze gemeenschappen, is de hoop levend te houden, zoals de Maagd Maria deed aan de voet van het kruis. Wij weten dat de goede God ons in onze nood niet in de steek laat, dat Hij er is en ons niet alleen laat, maar dat Hij ons integendeel de kracht geeft om door te vechten. Door Gods Woord te delen en de armsten te dienen, bouwen we hoop op en vinden we de kracht die ons kan bemoedigen om trouw en creatief verder te gaan.
Bent u vrij om sociale activiteiten te ontplooien of ondervindt u hindernissen van de overheid?
De Kerk is betrokken bij veel sociale programma’s en heeft voldoende vrijheid van handelen. Er zijn obstakels op ons pad zoals overal – juridisch en administratief, moeilijkheden bij het kopen en leveren van voedsel en medicijnen – maar als er de goede wil is om samen te werken aan beide kanten, worden er altijd wegen gevonden.
Wij zijn hier om de mensen te dienen, vooral de armsten. Onze rol en onze inzet zijn om een licht te brengen in de situatie, geïnspireerd door het Evangelie. De beste bijdrage die wij aan het land kunnen leveren is een oprechte onderscheiding op basis van de beginselen van de sociale leer van de Kerk. Soms kan zo’n stem leden van de regering of van de oppositie, of groepen met verschillende economische en sociale ideeën verontrusten, maar de profetie kan niet zwijgen. De verkondiging van het Rijk Gods gaat vaak in tegen het onrecht dat de mensen begaan en de schade die zij de armsten toebrengen.
Hoe gaat de Kerk om met deze crisis op geestelijk niveau?
In de Kerk worden wij bewogen door de liefde van Christus en de vurigheid om het Koninkrijk van God te verkondigen. Uit God en in God putten wij geestelijke kracht om als Christenen te handelen in de sociale en economische realiteit waarin wij leven.
Onze christelijke gemeenschappen beleven de situatie door hun geloof in God en vinden de kracht en de veerkracht die nodig zijn om vooruit te komen in het licht van de vele problemen. Veel parochies hebben een pastoraal plan dat verkondiging, viering, dienst, communio en missie integreert. Op parochieel niveau brengen plaatselijke afdelingen van Caritas gelovigen en niet-gelovigen samen door middel van hun vele initiatieven op het gebied van sociale hulpverlening. Het is absoluut noodzakelijk te erkennen dat velen die het geloof hadden verlaten, zijn teruggekeerd naar de gemeenschap op de weg van de naastenliefde. Door zich dienstbaar op te stellen hebben zij God herontdekt in de barmhartige Samaritaan, die ons uitnodigt Hem op deze weg te volgen.
Zijn er ook priesterroepingen?
Temidden van zoveel lijden zijn er nieuwe priesterroepingen opgebloeid, als een geschenk van God. Veel jonge mensen reageren positief op Gods oproep om vissers van mensen en zaaiers van hoop te zijn. In het seminarie van mijn bisdom, La Guaira, zijn er dit jaar 56 seminaristen uit verschillende bisdommen, vooral uit de provincie Caracas.
Hoe heeft de gezondheidscrisis de Kerk in Venezuela beïnvloed?
Zelfs vóór de COVID-19 pandemie had het land al te kampen met een ernstige gezondheidscrisis als gevolg van medicijntekorten, de uittocht van artsen en verpleegkundigen op zoek naar betere levensomstandigheden in het buitenland, de verslechtering van de ziekenhuiszorg en het ontbreken van een echt volksgezondheidsstelsel dat adequaat reageert op problemen. COVID-19 heeft de situatie nog verergerd. Momenteel bevinden wij ons in een derde golf en het aantal ziektegevallen en sterfgevallen neemt sterk toe ; onder hen 43 priesters, onder wie bisschop Oswaldo Azuaje van Trujillo, en kardinaal Jorge Urosa. In de klinieken en ziekenhuizen die door de kerk worden beheerd, verlenen wij hulp aan de meest behoeftigen en aan degenen die door het virus zijn besmet. We hebben steun nodig om nieuwe apparatuur en medicijnen te verkrijgen die onze patiënten nodig hebben.
Bent u in staat om contact te houden met Venezolaanse vluchtelingen? Verliezen zij hun band met de Kerk wanneer zij in een vreemd land aankomen?
Het aantal Venezolanen dat is vertrokken, nadert de zeven miljoen. Het is de grootste migratie in de moderne geschiedenis van het land en dat in minder dan een decennium. Het leven van elke migrant is altijd moeilijk en pijnlijk. Mensen verlaten hun land niet omdat ze dat willen; ze doen dat om te vluchten voor honger, geweld, oorlog, het ontbreken van fatsoenlijke levensomstandigheden, het verlies van een toekomst. Er zijn reeds min of meer georganiseerde gemeenschappen van Venezolanen in verschillende gastlanden, die nieuwkomers begeleiding en hulp bieden.
De Venezolanen zijn een diep religieus volk; zij geloven in God, hebben een grote devotie tot de Maagd Maria in haar verschillende titels, en voelen de nabijheid van de Zalige José Gregorio Hernández, dokter van de armen. Een van de weinige dingen die gemakkelijk in de koffer van Venezolaanse migranten passen, is hun geloof in God. Wanneer zij in een nieuw land aankomen, gaan zij op zoek naar de dichtstbijzijnde katholieke kerk. In verschillende landen heeft de plaatselijke kerk hen met genegenheid ontvangen en hen via de sociale hulpverlening voor migranten van Caritas hulp geboden. Sommige bisschoppen hebben ons verteld dat veel van hun parochies pastoraal vernieuwd zijn dankzij de bijdrage en participatie van Venezolaanse migranten. Wij verheugen ons hierover en vragen elk bisdom om de nieuwkomers te koesteren en hen te integreren in hun gemeenschappen. Net als in de eerste christelijke gemeenschap (Handelingen 8) kon de Kerk groeien door de diaspora van discipelen die als migranten het Evangelie verkondigden.
Voor ons is het belangrijk om een oplossing te vinden voor de problemen van het land, om de massamigratie te stoppen die ons verder verarmt, aangezien de meeste migranten jong zijn. Onder de juiste omstandigheden zullen niet alleen Venezolanen, maar alle migranten terugkeren naar hun plaats van herkomst; weinigen zullen het er immers mee oneens zijn dat er geen beter land is dan het eigen land.
Tot slot, wat verwacht u van de universele Kerk? Wat zijn uw belangrijkste behoeften?
Wij hopen dat de zusterkerken in andere landen ons niet in de steek laten, dat zij met gebed en hulp denken aan hen die het meest te lijden hebben, en de armen helpen in hun materiële behoeften – voedsel, gezondheid, onderwijs, beroepsopleiding, enz. – en ook aan hun geestelijke behoeften. Zo kunnen priesters en zusters onder de mensen blijven, kerken en sociale centra – plaatsen van hoop voor de armen waar we brood delen – zullen ten minste de minimale steun krijgen die ze nodig hebben en niet worden gesloten. Ik ben de donateurs van Kerk in Nood dankbaar voor haar medewerking, die ons heeft laten ontdekken dat wij door concrete gebaren werkelijk één katholieke Kerk zijn, universeel en broederlijk.
