De christelijke bevolking van Cabo Delgado, in het noorden van Mozambique, lijdt zwaar onder terroristische aanvallen door islamistische milities. “De afgelopen dagen zijn er aanvallen geweest in de regio Ancuabe, waarbij de terroristen van het centrum naar het noorden trokken”, vertelt pater Passionist Kwiriwi Fonseca.

Nieuwe aanvallen

In een bericht aan Kerk in Nood (ACN) stelt hij dat het geweld voor een nieuwe golf van binnenlandse ontheemden zorgt. Volgens de Verenigde Naties zijn half april bijna 15.000 mensen hun huizen ontvlucht vanwege het geweld. “Alle nieuwe ontheemden gaven aan dat zij gevlucht zijn vanwege directe aanvallen op hun dorpen. Daarbij was sprake van plundering, brandstichting, ontvoeringen en selectieve moorden,” legt de priester uit.

Veel christenen lijden

Volgens de Passionist zijn er veel christenen die lijden. "Huizen en ook sommige kapellen zijn verbrand. Veel sociaal werk kan niet veel meer gedaan worden. De mensen zijn dan ook wanhopig."

“Het bisdom Pemba heeft via de plaatselijke Caritas al het mogelijke gedaan, maar we moeten dit geweld aan de kaak stellen. De mensen kunnen niet op deze manier blijven lijden”, aldus de pater. “We vragen niet alleen om uw steun, maar ook om uw gebeden en tussenkomst, zodat de mensen eindelijk vrede kunnen hebben.”

Het geweld in het noorden van Mozambique begon in 2017. Terroristen die loyaal zijn aan Islamitische Staat begonnen toen een geweldscampagne. Die leidde tot de dood van meer dan 5.000 mensen en ongeveer een miljoen binnenlandse ontheemden. Weldoeners van Kerk in Nood (ACN) hielpen het bisdom Pemba tijdens het conflict, vooral met noodhulp voor de ontheemden.

Dankbaar voor uw steun

Meer weten over de hulp die u mogelijk maakt in Mozambique? Lees dan het verhaal van zuster Aparecida Queiroz, die zeven jaar geleden aankwam in Mozambique, over haar werk onder de getroffenen en haar dankbaarheid voor uw niet aflatende steun.

“Wanneer we deze meisjes redden, vindt er een totale transformatie plaats”, zegt zuster Caroline Ngatia. Haar congregatie, die 2000 zusters telt die inmiddels niet alleen in Kenia werken, halen kinderen van de straat. Ze bieden hen een kans op een beter en waardiger leven. Vooral in Nairobi, de hoofdstad van Kenia, hebben de zusters een grote missie. Daar leven meer dan 60.000 straatgezinnen, waaronder duizenden jongens en meisjes die niet naar school gaan. Velen zijn verslaafd aan drugs of betrokken bij andere illegale activiteiten.

Zusters redden meisjes van de straat

De zusters werkten eerst alleen met jongens, maar zijn zich sinds kort ook op meisjes gaan richten, nadat ze zich realiseerden dat meisjes op straat veel kwetsbaarder zijn dan jongens. “We gaan naar de straten van Nairobi en we krijgen een band met deze meisjes. We bezoeken ze drie dagen per week. Ook werken we met hun moeders, van wie de meesten aan de drugs zijn. Wanneer de meisjes naar het centrum komen, brengen we de moeders die bereid zijn om af te kicken naar een andere organisatie. Als ze daar eenmaal zijn afgekickt, maken we hen economisch weerbaar en brengen we de meisjes terug naar hun familie,” legt zuster Caroline uit.

Veel meisjes seksueel misbruikt

Helaas is hereniging met de familie niet altijd mogelijk. Maar ook in dat geval geven de zusters de jonge meisjes nooit op. “Degenen die niet terug kunnen naar hun familie, blijven bij ons. We brengen ze dus naar school, betalen hun schoolgeld en geven veel psychosociale ondersteuning. Veel meisjes zijn seksueel misbruikt op straat, sommigen zijn besmet met AIDS... maar we proberen ze zelfredzaam te maken.”

Bij de jongens gold hierbij een succespercentage van ongeveer 50%. Het verbaasde de zusters daarom dat de meisjes, als ze de kans kregen, nooit naar de straat terugkeerden. “Er is geen terugval. Als het ons lukt om deze meisjes te redden, is er een totale transformatie om een beter persoon in de maatschappij te worden. We moedigen hen aan om onderwijs serieus te nemen. Alleen onderwijs kan die vicieuze cirkel van armoede doorbreken,” vertelt de Keniaanse zuster verheugd.

Een van de redenen van dit grote verschil  tussen de meisjes en de jongens zou kunnen zijn dat de zusters dichter bij het meisjesverblijf aanwezig zijn, wat ze bij de jongens niet kunnen. De orde hoopt een klooster naast het jongensverblijf te bouwen, om te proberen de situatie te verbeteren.

Zusters goed opgeleid

Dankzij de weldoeners van Kerk in Nood (ACN) is niet alleen materiële uitbreiding mogelijk. “De hulp die jullie ons geven in de vorm van studiebeurzen, geeft de zusters de vaardigheden om hun werk uit te kunnen voeren. Omdat ze goed opgeleid zijn, kunnen ze de projecten goed leiden en kunnen we de vruchten ervan zien. Uw steun is essentieel om ons te helpen vol vertrouwen te groeien in onze missie. We hebben zelfs andere organisaties die ons vragen om hun huizen te runnen, omdat die van ons het goed doen, omdat de zusters bekwaam zijn,” vertelt zuster Joyce Nyagucha Ontune, de algemene overste van de congregatie.

Het enthousiasme van de zusters van de Assumptie is grenzeloos. “We hebben land en bezittingen. Onze grootste vreugde zou zijn om zelfvoorzienend te worden, zodat andere congregaties kunnen profiteren van de hulp van Kerk in Nood (ACN). En misschien kunnen we, als we groeien, zelfs donoren voor anderen worden!”

Lees hier ook hoe Keniaanse zusters juist in het regenseizoen een onmisbare rol spelen in het leven van de allerarmsten.

Ondanks deze situatie viert de Kerk in Burkina Faso met vreugde de komst van de eerste leden van de Sociëteit van Missionarissen van Afrika. Zij staan bekend als de Witte Paters vanwege de kleur van hun habijten. Ze brachten het geloof, maar ook andere elementen die cruciaal zijn geweest voor de vooruitgang van het land.

Symboliek van geloof en ontwikkeling

De nalatenschap van de paters wordt weerspiegeld in het herdenkingslogo dat deze dagen te zien is in de plaatselijke kerken. Op traditionele kleding die de Burkinezen dragen valt een kaart te zien van Burkina Faso met symbolen van het geloof - de Bijbel, het kruis en de Eucharistie - en van onderwijs - een passer, een waterpas en een pen. De sociale, economische en menselijke ontwikkeling wordt verbeeld door bossen sorghum, een traditioneel Burkinese graansoort. De afbeelding wordt omringd door kaurischelpen, die vóór de kolonisatie als betaalmiddel werden gebruikt.

Religieuze harmonie onder druk

Burkina Faso is in meerderheid moslim, maar er is ook een groot aantal aanhangers van traditionele religies. Hoewel ze minder dan 30% van de bevolking uitmaken, hebben katholieken een belangrijke rol in de samenleving. Alle drie de religies hebben van oudsher in harmonie naast elkaar bestaan. Ook vandaag de dag hebben de meeste katholieken familieleden - ouders, schoonouders of broers en zussen - die tot andere religies behoren. Tot de komst van terroristische groeperingen ongeveer tien jaar geleden, is religie nooit een scheidende factor geweest. Internationale terreurgroepen zoals Al Qaida en Islamitische Staat proberen echter grondgebied te veroveren en een extremistische versie van de islam op te leggen.

Samen bouwen aan de toekomst

Om de 125e verjaardag van de evangelisatie te vieren, organiseerde de Burkinese Kerk met de hulp van Kerk in Nood (ACN) een driedaagse conferentie over de huidige situatie en toekomstige uitdagingen. Daarbij kregen de aanwezigen de gelegenheid om na te denken over onderwerpen als onderwijs, nationale veiligheid, interreligieuze dialoog en het gezin. Volgens aartsbisschop Laurent Dabiré, voorzitter van de bisschoppenconferentie van Burkina Faso en Niger, was het een moment van delen, reflectie en onderzoek. "Samen, als Kerk en als familie, kwamen we bijeen om het terrein voor te bereiden voor het pastorale werk van morgen.”

Kerk als familie van God

Het thema van de jubileumvieringen is 'Kerk, Gods familie'. Aartsbisschop Dabiré van Bobo-Dioulasso legde het concept uit aan de aanwezigen bij het evenement. “We vergeten vaak te spreken over de Kerk als familie, de familie van God, de familie van de gedoopten. Voor Afrikanen is dit een heel belangrijke definitie van de Kerk. Johannes Paulus II gebruikte dit beeld en zei dat het niet alleen belangrijk was voor ons, maar voor de universele Kerk. Het beeld van het gezin in Europa is ernstig vervormd. Veel van de problemen die daar zijn ontstaan, beginnen nu ook ons te raken, dus het is belangrijk om deze kwestie te bespreken”.

Seminaristen in angst en onzekerheid

Door het geweld en terrorisme zijn veel gezinnen in Burkina Faso tegenwoordig verdeeld. Drie seminaristen van het Grootseminarie van Sint Jan de Doper in Ouagadougu vertelden Kerk in Nood over de tragische omstandigheden waarin zij momenteel verkeren. Een van hen heeft zijn familie al jaren niet meer gezien. Zij wonen in een risicogebied, omringd door terroristen. Ze krijgen slechts om de twee of drie maanden humanitaire hulp. Velen leven in voortdurende angst, honger en eenzaamheid. De families van de andere twee zijn ontheemd. Zij moesten hun dorpen verlaten vanwege terroristische aanvallen. De steun van de Kerk aan de ontheemden is van cruciaal belang. De Kerk is een van van de weinige bronnen van hoop en materiële hulp in deze moeilijke tijden.

Geloof als bron van vreugde

Ondanks de huidige realiteit in Burkina Faso vieren katholieken hun geloof en zitten de kerken vol. Naar schatting hebben ruim twee miljoen mensen in februari de Mis bijgewoond die werd voorgegaan door kardinaal Parolin in het heiligdom van Yagma. Duizenden volwassenen werden met Pasen gedoopt. Ook onderzoeken honderden seminaristen hun roeping tot het priesterschap. De weldoeners van Kerk in Nood helpen dan ook bij het financieren van de bouw van een nieuw seminarie in Koumi. Daar studeren de jonge mannen filosofie. De huidige locatie biedt namelijk onvoldoende ruimte voor het aantal studenten. Sommige seminaristen zijn zelfs naar de buurlanden Mali en Niger gestuurd.

Kerk als brug naar vrede

Ongeveer 250 mensen namen deel aan de conferentie. Onder hen diocesane delegaties en politieke en religieuze gasten. “We hebben nieuwe wegen geopend om de Kerk als familie te versterken en de katholieke scholen een impuls te geven. Ook spraken we over wegen om de interreligieuze dialoog en de oecumene aan te moedigen en over samenwerking met onze moslimbroeders en  -zusters,” zei aartsbisschop Dabiré. Dit zijn allemaal essentiële factoren om de vrede te bewaren, ondanks de pogingen van de terroristen om de erfenis van sociale harmonie en respect te ondermijnen. De Kerk gelooft dat zij een brug kan zijn in deze moeilijke situatie: “De Kerk is hier niet als een oppositionele kracht. Ze spreekt over het Evangelie en de sociale leer, altijd met een uitgestoken hand, en luisterend naar iedereen.”

Aartsbisschop Dabiré maakte van de gelegenheid gebruik om de weldoeners en medewerkers van Kerk in Nood (ACN) te bedanken. "U biedt niet alleen economische steun, maar ook gebed, vriendschap en broederschap. U hebt zelf Burkina Faso bezocht, ondanks de moeilijke reisomstandigheden”.

De bisschop van Masvingo in Zimbabwe zegt dat de Kerk in zijn land, en in het algemeen, dank verschuldigd is aan de religieuze zusters die pastoraal werk ter plaatse doen, soms onder zeer moeilijke omstandigheden. Tijdens een bezoek aan het internationale hoofdkantoor van Kerk in Nood (ACN) sprak bisschop Raymond Tapiwa Mupandasekwa over vrouwelijke religieuzen als “voetsoldaten van Christus”.

Voetsoldaten van Christus

“We moeten de vrouwelijke congregaties bedanken; zij hebben veel lasten moeten dragen om de Kerk in Afrika te dienen. Zij zijn degenen die ter plaatse de armen, weduwen en wezen dienen, maar ze krijgen weinig erkenning,” zei hij. ”Zij doen de catechese van kinderen, jongeren en volwassenen, maar als mensen over de Kerk praten, zeggen ze: 'De priester doet hier goed werk, hij is heel goed in organiseren.' De priester is misschien goed in organiseren, maar wie voert al deze dingen uit? Wie zorgt ervoor dat het werkt? Dat zijn de vrouwen in de congregaties. Met heel weinig dankbaarheid. Historisch gezien hebben we een uitdaging gehad in de manier waarop we onze dankbaarheid hebben uitgedrukt.”

Rekeningen te betalen

De bisschop betreurde het feit dat de zusters in veel situaties geen vergoeding of steun krijgen voor hun pastorale werk, wat negatieve gevolgen kan hebben voor bisdommen. “De meerderheid wordt niet betaald, maar ze hebben rekeningen te betalen, ze hebben voedsel en medicijnen te kopen, gezondheidszorg nodig. De Kerk is traag geweest in het erkennen van die bijdrage en het financieel ondersteunen van hen, tot het punt dat een groot aantal de moed heeft verloren en nu meer geïnteresseerd is in hun werk als leraar of als verpleegkundige, waarvoor ze een salaris van de overheid krijgen. Velen verlaten het pastorale werk omdat ze het gevoel hebben dat ze niet goed worden ondersteund.”

Tenten meenemen

Bisschop Raymond vertelde over een persoonlijke ervaring die hij had toen hij een parochie bezocht aan de grens met Zambia en Mozambique. “Het is het meest afgelegen deel van ons bisdom, met een zeer arme gemeenschap. Ze konden het zich niet eens veroorloven om ons te huisvesten. We moesten kleine tenten meenemen om in te wonen en het paasfeest te vieren,” herinnert hij zich. Bisschop Raymond keek vol verwondering toe hoe de zusters snel een hechte band opbouwden met de parochianen. “Ik dacht bij mezelf, 'wie is hier de bisschop? De zusters zijn de bisschoppen!” herinnert hij zich met een glimlach. “Zij kennen de mensen beter dan wij! De hoeveelheid tijd die ze besteden aan de kennis van de mensen is verbazingwekkend! Zij zijn echt het voetvolk van de Kerk!”

Kerk zorgzamer

“Gelukkig”, zei hij, “beginnen de dingen te veranderen. In sommige bisdommen krijgen de zusters meer erkenning van de kerkelijke autoriteiten.” Volgens de bisschop is dit een gevolg van de oproep van paus Franciscus voor een meer synodale Kerk. “We bidden dat we meer synodaal worden, zorgzamer, met meer aandacht voor de behoeften van de oudsten en de jongsten. We willen de Kerk veranderen in een echte familie van God, waar de waardigheid van ieder mens wordt gerespecteerd.”

De weldoeners van Kerk in Nood (ACN) steunen momenteel tientallen projecten in Zimbabwe, onder andere voor de vorming en kosten van levensonderhoud van religieuze zusters in het bisdom Chinhoyi, de bouw van een klooster in het bisdom Masvingo en het opknappen van een noviciaat in het bisdom Gweru.

“Zeshonderdachtennegentig, zeshonderdnegenennegentig, zevenhonderd”. Mathieu geeft steentjes door van de ene kant naar de andere. Zevenhonderd in totaal, één voor elk Weesgegroet dat hij die nacht heeft gebeden. Catechist Mathieu werd maanden gegijzeld in Burkina Faso. Iedere nacht voelde voor hem als de avond in Gethsemane, in de Hof van Olijven, waar Jezus zich ook alleen voelde, verlaten door zijn discipelen, waar Hij de nacht doorbracht met bidden tot de Vader, zijn smeekbeden voorlegde en vroeg om de kracht om het lijden tot het einde te dragen en om te zetten in verlossing.

Mathieu bracht vier maanden door in de handen van terroristen, dag en nacht, in een godvergeten Gethsemane tussen Mali, Burkina Faso en Niger. Het gezelschap van zijn vrouw Pauline, vijf maanden zwanger op het moment van hun ontvoering, maakte zijn Gethsemane nog verschrikkelijker vanwege de pijn, onzekerheid en angst die hij voor haar voelde. De catechist vertelde Kerk in Nood (ACN) zijn verhaal. Zijn vrouw vergezelde hem niet omdat ze het te traumatisch vindt om over zijn beproeving te praten.

Het belang van catechisten

Toen Mathieu in 2003 besloot om catechist te worden, kon hij niet weten wat hem te wachten stond. Mensen in het Westen begrijpen zelden hoe belangrijk catechisten zijn in Afrika in het algemeen en in Burkina Faso in het bijzonder. Echtparen bereiden zich vier jaar lang voor om als catechist te dienen in zeer afgelegen gebieden, waar ze de katholieke bevolking begeleiden en voorgaan in hun dagelijks leven, hen voorbereiden op de sacramenten, de zondagse gebedsdiensten leiden en als schakel fungeren met de dichtstbijzijnde priester, die zich misschien vele kilometers verderop bevindt.

We leefden in vrede

“Ik herinner me dat we in vrede leefden, het land bewerkten en dieren bezaten. In 2018 werd Baasmere, de gemeenschap waar we sinds 2015 catechisten waren, voor het eerst aangevallen. Er was daar geen school, dus mijn kinderen waren weg en kwamen alleen in de vakanties terug. Toen we aankwamen, waren er al wat problemen in het gebied, maar de terroristen vielen alleen de leger- en politieposten aan”, beschrijft Mathieu. In het dorp in het noorden van het land, bestond de kleine katholieke gemeenschap uit zo’n 150 tot 200 mensen.

De eerste waarschuwing

“In 2018 kwam er een groep naar mijn huis en vertelde me dat ik moest stoppen met bidden en het organiseren van religieuze diensten. Ze droegen geen wapens en waren normaal gekleed. Ik herkende sommigen van hen. 'Als je blijft doen wat je doet, zullen er slechte dingen met je gebeuren', waarschuwden ze me”, herinnert Mathieu zich tijdens zijn gesprek met Kerk in Nood (ACN).

Voordat ze vertrokken, staken ze de slijterijen in brand. De bevolking was doodsbang. “Ik was ook bang”, zegt de catechist en vader van vijf kinderen. “Maar ik dacht: Ik kan niet stoppen met het verkondigen van het Woord van God, daarom ben ik hier. Dus ging ik door met mijn bediening”. De groep had ook gesproken met vertegenwoordigers van de andere religieuze gemeenschappen in het dorp. “Ze vertelden ons dat ze niet willen dat de christenen hier bidden”, vertelden ze Mathieu meteen daarna.

Toen kwamen ze een tweede keer terug. “Deze kende ik niet meer, ze beschuldigden me ervan dat ik bleef bidden en diensten leidde.” Na deze tweede bedreiging kwamen de catechisten uit de hele streek samen met de priester en de bisschop. Ze besloten allemaal te blijven, hoewel ze ook besloten dat ze discreet moesten zijn en moesten proberen uit de buurt van de extremisten te blijven door bijvoorbeeld hun diensten vroeger te houden. Mathieu stuurde Pauline met de kinderen naar een veiliger gebied.

Maanden gegijzeld

Op de zaterdag voor Pinksteren keerde zijn vrouw terug naar Baasmere zodat ze het feest samen konden doorbrengen. Het was 20 mei 2018. Na de Liturgie van het Woord keerden de gelovigen terug naar hun huizen. Tegen de middag was Mathieu thuis aan het uitrusten toen er plots een groep van tien gewapende en gemaskerde mannen binnenstormde. “Waarom ben je nog steeds hier?”, vroegen ze hem. “Ik ben catechist, dit is mijn plicht”, antwoordde hij. Ze bevolen hem op de grond te gaan liggen, blinddoekten hem en bonden zijn handen en voeten vast. Hij kon horen hoe ze zijn eigendom vernielden en in brand staken. Toen plaatsten ze hem achterop een motorfiets, tussen twee terroristen in.

Ik dacht dat ik zou sterven

“Ik dacht dat ik zou sterven”, herinnert Mathieu zich. “Mijn handen waren zo stevig vastgebonden dat ik een maand lang mijn polsen niet kon voelen, omdat de bloedsomloop was doorgesneden.” Omdat hij geblinddoekt was, had Mathieu niet eens door dat Pauline ook in het konvooi zat. Ze had gevraagd om niet vastgebonden te worden omdat ze op dat moment vijf maanden zwanger was, maar de terroristen negeerden haar verzoek en bonden ook haar handen en voeten vast. “Na de eerste nacht verwijderden ze de blinddoek en maakten me los en toen realiseerde ik me dat zij er ook bij was. Het was verschrikkelijk. Maar ik mocht de hele reis niet met haar praten.”

Een lange reis

En het was een lange reis, na die eerste avond sliepen ze in de open lucht. Daarna waren ze nog een hele dag onderweg, tot ze aankwamen op een plek waar ze een week zouden blijven. “Toen verplaatsten ze ons weer, dit keer in een jeep die was gestolen uit het ziekenhuis van Djibo, en brachten ze ons naar onze eindbestemming, waar we vier maanden bleven.” Tot op de dag van vandaag weet Mathieu niet waar ze hem vasthielden en zelfs niet in welk land hij was.

Toen hij op de eindbestemming aankwam, werd hij naar de leider van de groep gebracht, die geen plaatselijke bewoner was, maar een Arabier. Ze eisten dat hij van zijn vrouw zou scheiden. “Elke dag vertelden ze me dat ze me gingen vermoorden. Normaal zouden we je keel doorsnijden, maar je kunt kiezen hoe je liever sterft”, zeiden ze. Het was angstaanjagend.”

Bidden om niet te vallen

Ze verbrandden de weinige bezittingen en kleren die hij had, gaven hem een moslimnaam en gewaden en leerden hem de islamitische leer. “Tijdens deze hele periode ben ik nooit gestopt met bidden. Ik herinner me een nacht waarin ik zevenhonderd Weesgegroetjes bad. Ik telde ze met steentjes. In die tijd was het gebed het enige dat me overeind hield. We voelden ons nooit in de steek gelaten door God, elke dag gaf de rozenkrans bidden me kracht.”

We hebben veel geleden

Mathieu spreekt over deze vier maanden met een ernstige, beheerste uitdrukking en vat ze samen in een korte zin, want soms zijn er geen woorden om te beschrijven wat je meemaakt: “Ze hebben ons niet goed behandeld, we hebben veel geleden”. De catechist legt uit dat nadat ze zich realiseerden dat ze zich niet zouden bekeren, de leden van de groep onderling begonnen te ruziën. “Sommigen zeiden dat ze ons moesten doden, anderen dat ze ons moesten bevrijden. Uiteindelijk vertelden ze ons op een dag dat we vrij waren om te gaan.”

Vrijheid... en pijn

Het kostte hen veertien dagen om terug te trekken. Nadat ze in niemandsland waren achtergelaten, hielp een herder hen een auto te vinden die hen uiteindelijk rechtstreeks naar het ziekenhuis bracht. Pauline werd geholpen, maar helaas was de baby die ze droeg al overleden. Mathieu's ogen tranen van diepe, maar serene droefheid als hij over dat moment praat, dat een blijvende indruk op hen heeft achtergelaten.

Huis in as

Ondanks de risico's besloot Mathieu terug te keren naar zijn huis in Baasmere. Er was niets meer over. Tussen de as vond hij echter twee dingen: zijn identiteitskaart en zijn Bijbel. “Het was heel ontroerend, want dit was de Bijbel die de bisschop me had gegeven toen ik als catechist werd aangesteld”, zegt Mathieu, voordat hij stilvalt, alsof hij op dat moment nog steeds Gods aanwezigheid kan voelen.

Trouw aan God

En dan komt de vraag die iedereen op dit moment bezighoudt: Waarom hebben ze zich niet gewoon bekeerd? Dat zou hun leven veel gemakkelijker hebben gemaakt. Het antwoord komt op dezelfde vaste, diepe en bedachtzame toon waarmee hij over zijn Gethsemane sprak: “Ik zou nooit tegen God kunnen liegen, het is beter om trouw te zijn aan God dan aan mensen. We moeten getuigen en prediken over Degene die we volgen en Hem trouw zijn”.

Mensen blijven dienen

Net als Jezus in Getsemane leed ook Mathieu onder angst, verlatenheid en duisternis. Maar net als bij de discipelen na de opstanding, liet hij het er niet bij zitten. Toen de bisschop hem vroeg of hij, in het licht van alles wat hij geleden had, vervroegd met pensioen wilde gaan, wierp hij tegen dat hij door wilde gaan met het prediken van de Verrijzenis: “Ik wil niet stoppen, ik wil mijn mensen blijven dienen.”

Dankzij uw hartverwarmende betrokkenheid kan Kerk in Nood (ACN) de lokale Kerk steunen bij de zorg voor slachtoffers van het geweld in Burkina Faso. Kerkelijke werkers steunen er de miljoenen vluchtelingen, maar zijn ook zelf slachtoffer. Vorig jaar nog werden twee catechisten gedood. Ook zijn veel priesters samen met hun parochianen gevlucht. Met uw hulp kunnen zij hun een warm thuis bieden. Helpt u mee?

Wij vertegenwoordigen ongeveer 39% van de bevolking van het land. Het aantal katholieken is de laatste jaren afgenomen. De sekten hebben zich vermenigvuldigd. Evangelisatie blijft daarom een prioriteit. Een uitdaging voor ons is het gebrek aan financiële middelen en infrastructuur. Mijn bisdom is erg landelijk en christenen op het platteland moeten lange afstanden afleggen om naar hun kerk te gaan. Dat is bijvoorbeeld een probleem voor oudere mensen.

De Kerk leeft 30 jaar na genocide in Rwanda. Hoe kan dat?

Verzoening onder de bevolking en families na de genocide is een grote uitdaging die moet worden aangegaan, zodat het evangelie beter kan wortelen. De Kerk is lang geleden met dit werk begonnen, maar er is nog een lange weg te gaan.

Tijdens de genocide zijn veel priesters vermoord of gevlucht. In mijn bisdom waren er nog maar drie of vier over. We hadden geen hoop dat we ooit weer genoeg priesters zouden hebben voor de parochies. Maar uiteindelijk gingen er veel jonge mannen naar het seminarie. Vandaag, 30 jaar later, heeft mijn bisdom meer dan 130 priesters! De meesten zijn echt jong, want ze zijn na 1994 gewijd.

De vorming van priesters is daarom een van de prioriteiten van ACN...

Ja, en ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om u hartelijk te bedanken voor het werk dat Kerk in Nood doet dankzij de weldoeners, die zo dicht bij ons staan. Vorig jaar gaf u waardevolle hulp bij de vorming van 59 seminaristen en bij de renovatie van de sanitaire voorzieningen van het kleinseminarie, een katholieke middelbare school die studenten voorbereidt op het priesterschap. En ook dit jaar met de vorming van 65 seminaristen... Dank u wel, ook voor de steun bij de verschillende pastorale projecten voor evangelisatie.

Wat zijn volgens u de redenen voor het grote aantal roepingen in uw bisdom?

Voor ons zijn de kleinseminaries heel belangrijk: daar ontwikkelen zich veel roepingen. Elk jaar hebben we ongeveer tien jonge mannen die van deze scholen naar het seminarie gaan.

De invloed die het gezin op kinderen heeft, is ook doorslaggevend. U merkt bijvoorbeeld dat een zeer groot aantal priesters en religieuzen uit gezinnen komt waarin minstens één ouder als catechist actief was. De catechisten zijn zeer toegewijd en diep geworteld in het geloof. Zij zijn de eerste herauten van het Evangelie in het land. En zij geven dit geloof ook door aan hun kinderen.

Pastoraal werk met gezinnen is daarom zo belangrijk...

Het is heel belangrijk voor ons, ook al hebben we helaas niet veel middelen. Gezinnen hebben veel uitdagingen, en de Kerk moet hen helpen. De wereld is een dorp geworden. De invloed van buitenaf is erg sterk via internet, sociale media en televisie. We zijn niet immuun voor ideologieën. Er is veel meer individualisme, materialisme - echtparen ruziën over geld. We hebben veel echtscheidingen, zelfs in de dorpen op het platteland. De ontwikkeling is erg snel gegaan. In de afgelopen tien jaar is er veel veranderd.

Het is belangrijk voor jonge mensen om modellen te hebben die ze kunnen volgen. U bent ook verantwoordelijk voor het pastorale werk met jongeren bij de bisschoppenconferentie van Rwanda. Zijn er zulke modellen in Rwanda - bijvoorbeeld heiligen die al heilig verklaard zijn?

Nog niet, maar er zijn er een paar die in het zaligverklaringsproces zitten: Cyprien en Daphrose Rugamba. Zij werden samen met een aantal van hun kinderen vermoord tijdens de genocide. Hun reis als echtpaar was niet gemakkelijk, maar hun getuigenis is des te mooier. Het echtpaar had een grote liefde voor de Eucharistie.

Hoewel er nog steeds veel jonge mensen naar de Mis gaan, zijn het er steeds minder. We hopen dat we retraites voor hen kunnen creëren, om hen samen te brengen, hen catechese te geven, met hen te spreken over de gevaren van drugsverslaving enzovoort. Velen zijn alleen en zonder werk in de drie zomermaanden: ze brengen hun dagen op straat door en komen in aanraking met drugs. Maar als we de jongeren verliezen, verliezen we ook de maatschappij. De dienaren van God, Cyprien en Daphrose, die zich ook zo inzetten voor straatkinderen, zijn daarom waardevolle pleitbezorgers, zodat onze jongeren de weg naar de hemel vinden.

Lees hier ook het interessante artikel over verzoening met slachtoffers van de genocide. Pater Théogène Ngoboka, vertelt over zijn werk vanuit de Rusizi-gevangenis. In totaal 3.850 gedetineerden zitten er vast, vaak vanwege hun rol in de genocide.