De economische en politieke crisis in Libanon, waar de grootste christelijke gemeenschap van het Midden-Oosten leeft, is verergerd. Deze week is de munteenheid van het land gekelderd naar een historisch dieptepunt van 17.000 per Amerikaanse dollar. Sinds het begin van de economische crisis in 2019 heeft de Libanese munt 90% van zijn waarde verloren.
De groeiende woede tegen de regering is nog verergerd door een brandstofcrisis. Door een tekort aan buitenlandse reserves die nodig zijn om brandstof in te voeren, staan veel Libanezen al om 3 uur ‘s ochtends op om in de rij te staan bij benzinestations. Het zijn taferelen die meer doen denken aan Venezuela dan aan een van de meer welvarende landen van deze olierijke regio.
Jarenlang heeft Libanon zich in het Midden-Oosten onderscheiden als een toevluchtsoord voor Christenen. Het heeft niet de Islam als staatsgodsdienst. Een overeenkomst tussen de religieuze groeperingen schrijft zelfs voor dat de president een maronitische katholiek is. Om die reden heeft het duizenden christelijke vluchtelingen uit de regio opgenomen die op de vlucht waren voor vervolging in Irak of Syrië.
“Door de jaren heen, toen we in andere landen een toename van extremisme zagen, is Libanon een plaats geweest waar de Christenen en de Moslims samen konden leven, samen onderwijs konden volgen, samen konden werken, en we zouden graag zien dat dit zo blijft”, aldus Regina Lynch, directeur projecten van Kerk in Nood (ACN).
Vandaag wordt deze status als toevluchtsoord voor Christenen echter bedreigd. De valutacrisis is niet alleen verergerd door de economische gevolgen van de pandemie, maar ook door de gevolgen van de explosie vorig jaar in Beiroet, een van de grootste niet-nucleaire explosies ooit geregistreerd. De ontploffing decimeerde de overwegend christelijke buurten rond het havengebied van Beiroet en kostte aan ten minste 200 mensen het leven. Bijna 100.000 gebouwen werden verwoest en honderdduizenden mensen raakten in één klap dakloos.
De financiële wond blijft echter etteren. “Katholieke scholen dreigen te sluiten. Katholieke instituten zoals ziekenhuizen en klinieken hebben moeite om te overleven, zelfs om fondsen te vinden die ze nodig hebben om belangrijke medicijnen en belangrijke medische apparatuur te kopen, dus het is nu echt vijf voor twaalf op dit moment in Libanon”, aldus Lynch.
In dit verband kondigde paus Franciscus een top aan die morgen, op 1 juli, in Rome wordt gehouden. Christelijke leiders van Libanon, waaronder kardinaal Bechara Boutros Rai, zullen er bidden voor en praten over oplossingen voor de dieper wordende crisis in het land. Het belangrijkste gebed is dat voor politiek leiderschap: Kardinaal Rai heeft herhaaldelijk opgeroepen tot zowel een nieuwe regering als een door de VN geleide internationale conferentie om de problemen van het land aan te pakken. Doordat er de afgelopen tien maanden geen reguliere regering is gevormd, is er een vacuüm van politiek leiderschap ontstaan, waardoor het land niet in staat is zijn problemen aan te pakken – laat staan COVID-19. Onder deze druk verlaten Libanezen massaal het land. Meer dan 380.000 Libanezen, de meesten Christenen, hebben sinds het begin van de crisis een visum voor het Westen aangevraagd.
Libanese Christenen hopen dat de ontmoeting een gelegenheid zal zijn om het verzoek aan de paus om het land te bezoeken te herhalen. Na de succesvolle reis van de paus naar Irak eerder dit jaar, toonde hij belangstelling om het land zo snel mogelijk te bezoeken.
Pater Jad Chlouk , van het maronitische aartsbisdom Beiroet, herhaalde enkele dagen geleden tijdens de presentatie over de jaarlijkse activiteiten van ACN de noodzaak van internationale steun. “Wat nu belangrijk is, is humanitaire steun voor alle Libanezen,” vertelt hij Kerk in Nood. “Christenen ervaren moeilijke tijden, twijfel en verwarring na de pandemie, de economische crisis en daarbovenop de explosie. Helaas heeft ons land nu te maken met een braindrain.”
Hoewel alle Libanezen lijden, zijn Christenen in het bijzonder geneigd om naar het Westen te emigreren, waar velen al familie hebben uit de grote Libanese diaspora. “De meerderheid van de christenen lijdt armoede,” zegt pater Chlouk. “De Christenen vragen niet om giften. We vragen om stabiliteit en een veilig land om in te leven. We hebben een gegarandeerde omgeving nodig om onze kinderen te laten opgroeien binnen een hechte christelijke gemeenschap. Wij vragen u, zoals de Heilige Vader deed, om er bij uw regeringen en de internationale gemeenschap op aan te dringen Libanon weg te houden van de conflicten in de regio.”
Kerk in Nood, een katholieke stichting, heeft uitgebreide steun verleend aan Libanon in de huidige crisis, met meer dan 5,3 miljoen euro aan hulp na de ontploffing in de haven van augustus 2020, waaronder noodhulp en reparaties aan kerkgebouwen in de historische christelijke wijk van de hoofdstad.
