Voor het eerst in de geschiedenis van de katholieke Kerk in Nigeria werd eind vorig jaar een bisschop door gewapende criminelen ontvoerd. Mgr. Moses Chikwe van het aartsbisdom Owerri werd enkele dagen vastgehouden. Eerder, op 15 december, werd pr. Valentine Ezeagu door onbekende gewapende mannen ontvoerd. De pater van de congregatie van de Zonen van Maria, Moeder van Barmhartigheid, werd 36 uur later weer vrijgelaten. In november werd pr. Matthew Dajo, priester van het aartsbisdom Abuja, ontvoerd en na tien dagen gevangenschap vrijgelaten. Twee weken geleden, op 15 januari, werd een priester van het bisdom Minna ontvoerd. Pr. John Gbakaan werd de volgende dag vermoord.
Ontvoeringen groot probleem
In een interview met Kerk in Nood (ACN) noemt aartsbisschop Ignacio Ayau Kaigama van Abuja de situatie “een ziekte die zich verspreidt zonder dat er een noemenswaardige inspanning wordt gedaan om haar te stoppen.” Hij benadrukt dat het weliswaar triest is dat de religieuze leiders van het land worden ontvoerd en vermoord, maar dat er andere Nigerianen zijn die hetzelfde lot ondergaan: “Zij zijn wat ik zou noemen stille slachtoffers en het zijn er vele. Ontvoeringen vinden al heel lang plaats in Nigeria, maar mensen dachten dat het niet zou gebeuren met religieuze leiders. Dus als het dan toch gebeurt, is het groot nieuws.”
Daders
Over de daders zegt mgr. Kaigama dat de woorden ‘terroristen’, ‘bandieten’, ‘gewapende mannen’ zonder onderscheid worden gebruikt om degenen te beschrijven die achter deze ontvoeringen zitten, maar dat hun identiteit niet met zekerheid bekend is. Hij betreurt het dat duizenden mensen in het land worden vermoord zonder dat daar iets concreets aan wordt gedaan. “Het feit dat onze veiligheidstroepen niet in staat zijn deze mensen te identificeren, is verontrustend. Het suggereert dat ze niet veel moeite doen om de veiligheid te waarborgen. Het gaat maar door en we krijgen steeds hetzelfde verhaal te horen.”
Motieven
Bisschop Kaigama gelooft dat er verschillende motieven achter deze ontvoeringen zitten. “Er zijn economische ontvoeringen door criminelen die alleen maar uit zijn op snel geld, die mensen gijzelen en losgeld van miljoenen naira’s vragen, maar ook religieuze fundamentalisten die territoriale uitbreiding nastreven. Zij willen degenen die zij als ongelovigen beschouwen bevechten en Christenen staan nummer één op hun lijst. Ze vallen ook Moslims aan en doden hen als ze niet dezelfde godsdienst belijden als zijzelf.” Volgens de aartsbisschop zijn er ook mensen die gewoon religieuze fanatici zijn: “Ze zijn vergeten wat ze willen, maar ze verdubbelen hun inspanningen om te doden en te vernietigen.”
De Nigeriaanse katholieke Kerk onderscheidt zich door haar zichtbaarheid, respect en erkenning in het land. “Dus deze criminelen, bandieten of hoe je ze ook noemt zijn zich ervan bewust dat wanneer ze een katholieke priester of zuster aanraken, het snel nieuws wordt. Ze geloven dat dit de regering dwingt om hen serieus te nemen,” voegt hij eraan toe. “Het is een strategie van de terroristen. Ze vallen aan waar de repercussies het sterkst zijn, en dat is wat ze bereiken door katholieke priesters en religieuzen aan te vallen.
Losgeld
Wat betreft de losgelden die worden geëist, soms in de miljoenen naira’s, legt Kaigama het standpunt van de Kerk over deze kwestie uit: “Wij hebben in onze bisschoppenconferentie unaniem afgesproken dat wij geen losgeld betalen. Wanneer een priester wordt ontvoerd, maakt hij duidelijk dat zijn Kerk geen losgeld betaalt. “Losgeld betalen, betekent iedereen te koop zetten en in gevaar brengen: alle priesters, zusters en medewerkers van de Kerk die voortdurend van het ene dorp naar het andere trekken, die zonder enig comfort te genieten altijd bereid zijn om zich op te offeren voor de liefde van God en zijn volk. Het zou hen in gevaar brengen omdat dit criminaliteit aanmoedigt en de ontvoerders uitnodigt om nog meer kwaad te doen.”
Aanpak
Volgens Mgr. Kaigama is het dringend noodzakelijk dat de Nigeriaanse regering de situatie aanpakt door veiligheidsagenten beter op te leiden. “Mensen worden al jaren ontvoerd, zoals de meisjes in Chibok en Leah Sharibu. We zien het bijna als normaal. In dit stadium zou je verwachten dat met al het geld dat door politici wordt beheerd, de regering meer zou investeren in de aanschaf van geavanceerde apparatuur om criminelen te vervolgen. Helaas verdienen veiligheidsagenten erg weinig en hebben ze te maken met criminelen die meer geavanceerde wapens hebben. We maken geen goed gebruik van wat we hebben: zelfs als er geld wordt uitgegeven om veiligheidsuitrusting te kopen, gaat dat geld verloren, vaak is het defect. De regering moet het geld goed gebruiken en zorgen voor de veiligheidsagenten die in de frontlinie staan tegen deze criminelen, en samen moeten we een meer vastberaden inspanning leveren om hen te bestrijden.”
Nigeria is een land met hoge prioriteit voor Kerk in Nood. In 2019 zijn er 121 projecten gefinancierd, waaronder de opleiding van priesters, de bouw van kerken en noodhulp voor vluchtelingen van het geweld.
