Pater Eduardo Roca, een projectpartner van Kerk in Nood (ACN), richtte in 2017 het Interreligieus Centrum voor Vrede op in het bisdom Pemba, hetzelfde jaar dat de terroristische aanslagen in Cabo Delgado begonnen. “De katholieke Kerk is niet alleen bezorgd. Ze is ook betrokken en zet zich serieus in om alles te doen wat ze kan voor de vredesonderhandelingen”, aldus de priester, die sinds 2012 in Mahate, in het bisdom Pemba, werkt. “Deze betrokkenheid bestaat op religieus niveau, maar ook op academisch niveau en onder de lokale gemeenschappen.”
De woorden van de priester komen op het moment dat er nieuwe pogingen worden ondernomen om een dialoog tot stand te brengen om een einde te maken aan het gewapende geweld. De Kerk bevindt zich in een bevoorrechte positie om deze dialoog te ondersteunen, dankzij haar aanwezigheid ter plaatse en haar contacten in zelfs de kleinste en meest afgelegen gemeenschappen. “We moedigen pastoors aan om interreligieuze groepen op te richten en we geven trainingen in alle noordelijke districten om de interreligieuze dialoog te bevorderen en bruggen te slaan zodat mensen elkaar in veiligheid kunnen ontmoeten en met elkaar kunnen praten”, legt pater Eduardo Roca uit.
“Denkwijzen deradicaliseren”
Voor de komende maanden zijn al een aantal evenementen gepland. “In de tweede helft van juli, en vervolgens in augustus en september, zullen we in Palma, Mocímboa da Praia en Macomia bijeenkomsten houden met zo’n 50 leiders van moslim- en christelijke organisaties, om het ‘Document over menselijke broederschap voor wereldvrede en samenleven’ te bestuderen en te promoten, dat in Abu Dhabi is ondertekend door paus Franciscus en de Groot-Imam van Al-Azhar”, legt de pastoor uit.
Mahate is in veel opzichten ‘ground zero’ voor deze inspanning. De verarmde sloppenwijk, die zich uitstrekt langs een stoffige weg, is het centrum van de Islam in de stad Pemba en was getuige van het ontstaan van de beweging die leidde tot de islamistische opstand die bijna heel Cabo Delgado al in een oorlogsgebied heeft veranderd. Weinig mensen kennen deze plek zo goed als pater Eduardo Roca. Hij vertelt ACN over de noodzaak om samen te werken met de lokale gemeenschappen, om te helpen de mentaliteit te deradicaliseren. “Er heeft zich een mentaliteit verspreid onder de lokale leiders die deze gewelddadige ideeën heeft geïntroduceerd die aan de Islam zijn gekoppeld. We proberen dit tegen te gaan.”
“God steunt nooit geweld”
De betrokkenheid van de Kerk bij een vredesproces in Cabo Delgado werd ingeluid door een pastorale nota van de bisschoppen van Mozambique in november vorig jaar. Daarin werd de noodzaak van dialoog in plaats van gewapend geweld benadrukt, om een einde te maken aan het terrorisme in het land. “We moeten allemaal onze krachten bundelen om oplossingen te vinden voor deze schande, in plaats van alleen te vertrouwen op militair geweld. We willen iedereen die bij deze oorlog betrokken is, herinneren aan de woorden van paus Franciscus: “De God van de vrede brengt nooit oorlog teweeg, zet nooit aan tot haat en steunt nooit geweld. Wij, die in Hem geloven, zijn geroepen om vrede te bevorderen met vredesinstrumenten, zoals ontmoeting, geduldige onderhandelingen en dialoog, die de zuurstof is van vreedzaam samenleven.”
De opstand die angst en dood heeft gezaaid in Mozambique, vooral in de provincies Cabo Delgado, Niassa en Nampula, begon in oktober 2017 en heeft al meer dan 4.000 doden en ongeveer 1 miljoen binnenlandse ontheemden veroorzaakt.
Dankzij de betrokkenheid van veel donateurs steunt Kerk in Nood (ACN) de Kerk in Mozambique, voornamelijk in pastorale bijstand en psychologische en sociale projecten, maar ook door het leveren van materiaal om gemeenschapscentra te bouwen en de aankoop van voertuigen voor missionarissen die met ontheemden werken. ACN geeft ook Misintenties aan lokale priesters, en steunt priesters die als adviseur van de Kerk werken aan kwesties met betrekking tot de Islam en de Interreligieuze Dialoog.
