Missie-bisschop in Patagonië: “Geen eigen kussen”

woensdag, 14 februari 2024
Nieuws
De Kerk in het Argentijnse Patagonië heeft te maken met een uniek scenario. De grote afstanden, culturele diversiteit en gebrek aan middelen vormen bijzondere uitdagingen. Bisschop Roberto Álvarez, die geen eigen huis heeft en continue rondreist in het gebied, sprak met Kerk in Nood (ACN).
ACN-20240208-159885 Patagonië

Sinds oktober 2023 draagt mgr. Álvarez een dubbele verantwoordelijkheid: hij is zowel bisschop van het nieuw opgerichte bisdom Rawson als apostolisch administrator van het bisdom Comodoro Rivadavia, beide gelegen in Argentijns Patagonië. Het bisdom van Rawson, dat nog in de kinderschoenen staat, kent enkele unieke uitdagingen.

“De Kerk in Patagonië is een speciale Kerk, heel anders dan de rest van Argentinië. We kennen enkele grote uitdagingen: we zijn bijvoorbeeld een land van evangelisatie, een land van missies. We hebben hier geen diepe christelijke wortels, we lijken in dat opzicht meer op Uruguay,” legt bisschop Álvarez uit, erop wijzend dat de provincie Chubut, waar Rawson ligt, historisch gezien gekenmerkt wordt door een sterke migratie.

“Deze regio, die oorspronkelijk bewoond werd door de Mapuche-Tehuelche, werd in de negentiende eeuw bevolkt door immigranten uit Wales. Vandaag de dag wonen er mensen uit Bolivia en Paraguay, waardoor er een culturele en religieuze diversiteit ontstaat die uniek is in het land. Er is hier ook een sterke aanwezigheid van protestantse kerken, wat in andere delen van Argentinië niet zo gebruikelijk is,” merkt hij op.

Een bisdom van honderdduizend vierkante kilometer
De grootste uitdaging is misschien wel de enorme afstand die de gemeenschappen scheidt. Het nieuwe bisdom beslaat ongeveer 100.000 vierkante kilometer, een gebied dat groter is dan Portugal of Oostenrijk. De bisschop beschrijft een realiteit die soms extreme offers vraagt: “Er zijn hier geen treinen en bijna geen vliegtuigen, dus we reizen met de auto. Om de Mis op te dragen in landelijke gebieden moeten we soms 200 kilometer heen en weer reizen.”

Om de pastorale bijeenkomst van Patagonië bij te wonen, moeten deelnemers uit bijvoorbeeld Ushuaia 2.000 kilometer reizen. “Maar ze doen het en met veel plezier, omdat ze weten hoe belangrijk deze bijeenkomsten zijn voor de toekomst van de evangelisatie. Het is hier in Patagonië gemakkelijker om op hun deelname te rekenen dan op andere plaatsen waar ik eerder heb gewerkt, waar de afstanden veel kleiner waren,” legt de bisschop uit.  Tijdens zijn werk moet ook hij honderden kilometers afleggen. Eind januari reisde hij bijvoorbeeld 807 kilometer over de weg om de bijeenkomst voor vrede en broederschap tussen Chili en Argentinië bij te wonen, die gehouden werd in de zuidwestelijke grenspost van de provincie Chubut.

In deze bijzondere context benadrukt bisschop Álvarez het belang van de opleiding van geestelijken. Van de twaalf priesters die het bisdom Rawson dienen, zijn er zes buitenlanders en zes Argentijnen, waarvan er slechts drie uit Patagonië komen: “Ik heb maar een ‘handjevol’ priesters, dus hier voeren de leken echt hun doopopdracht uit, en daarom hebben zij een fundamentele rol. Het is dus belangrijk om voor de priesters te zorgen en hen te begeleiden. Dit jaar hadden we de eerste bijeenkomst van de jonge geestelijken en ze waren erg blij.”

Geen eigen kussen
Een andere uitdaging voor bisschop Álvarez is de armoede. Die is de afgelopen acht à tien jaar toegenomen. “Als je niets hebt, heb je geen eigen zorgen. Ik maak me alleen zorgen over hoe ik mijn pastorale werkers in het bisdom financieel kan ondersteunen,” zegt hij. “Kijk, ik ben net klaar met het strijken van de kleren. Ik heb geen eigen huis. Ik was, strijk en doe alles zelf. Ik leef van de liefdadigheid van mijn priesters, die mij kost en inwoning geven. Er is altijd wel een priester in een parochie die je een kussen leent. Ondanks de economische en geografische moeilijkheden ben ik erg gelukkig,” voegt hij er met aanstekelijke vreugde aan toe.

De combinatie van de twee uitdagingen – lange afstanden en gebrek aan middelen – maakt het moeilijk om het nieuwe bisdom in stand te houden. Voor de priesters kan een enkele reis een aanzienlijke kostenpost zijn, soms zelfs gelijk aan een heel maandinkomen van hun parochies. “Daarom zijn de steun die ik krijg voor hun vorming en de Misintenties zo belangrijk. Zonder de steun van de donateurs van Kerk in Nood zou het onmogelijk zijn om de brandstofkosten voor pastoraal werk te dekken,” legt bisschop Álvarez uit.

Kerk in Nood helpt ook de Zusters van Sint Jan de Doper te ondersteunen, een gemeenschap van Mexicaanse zusters die buitengewoon werk verrichten binnen een straal van 250 vierkante kilometer in afgelegen gebieden van het nieuwe bisdom. Op plaatsen waar asfalt geen optie meer is en waar het land veranderd is in steen en zand, voeren deze zusters pastoraal en sociaal werk uit, zorgen ze voor de meest behoeftige gezinnen en brengen ze Gods troost, voedsel en medicijnen. “Ze leven in grote soberheid en verdragen temperaturen onder min 10 graden. Ze mogen de mensen trouwen en dopen, want de dichtstbijzijnde priester is enkele uren verderop. Elke hulp die zij ontvangen is essentieel, anders zouden ze niet in staat zijn om hun kosten te dekken.