Tijdens een conferentie die werd georganiseerd door Kerk in Nood (ACN), benadrukte de in Zwitserland geboren bisschop dat dit bezoek, waarbij paus Franciscus het Bahreinse forum voor dialoog zal bijwonen, moet worden gezien als een voortzetting van eerdere reizen van de Heilige Vader naar landen met een moslimmeerderheid. “De Paus vindt hier het wiel niet uit. Er is een continuïteit in dit beleid ten opzichte van zijn vorige reis naar Abu Dhabi. Hij heeft al verschillende moslimlanden bezocht, steeds met hetzelfde doel: een platform vinden waar we, zonder ons geloof te compromitteren, positieve constructieve gemeenschappen kunnen vormen om de toekomst op te bouwen en bij te dragen tot het redden van de wereld”, aldus de kapucijner bisschop.
Openhartig gesprek
Wat Christenen en moslims volgens hem beiden willen, is een openhartig gesprek dat de verschillen respecteert. “Een dialoog op intellectueel of theologisch niveau is niet gemakkelijk, omdat het moeilijk is een gemeenschappelijke taal te vinden. Hoe kunnen we verdergaan en een basis creëren, zonder onze identiteit op te geven? Niemand is geïnteresseerd in een synthese die half moslim, half christelijk is. Wij willen trouw blijven aan onze tradities, maar wij kunnen meer doen om essentiële vraagstukken aan te pakken die de hele mensheid aangaan. En dat doen we als gelovigen in één God, de schepper van hemel en aarde, aan wie we verantwoording verschuldigd zijn, of we nu moslim of Christen zijn.”
Bruggenbouwers
Terwijl hij benadrukt dat de uiteindelijke resultaten “natuurlijk niet van ons afhangen, maar van God”, meent de bisschop dat “als de twee grote monotheïstische religies geen begrip kunnen vinden, de wereld in gevaar is. Wij moeten deel uitmaken van de oplossing en niet van de problemen die vele delen van de wereld treffen. De Paus wordt nooit moe om bruggen te bouwen waar mensen niet meer met elkaar praten.”
In de complexe realiteit van de Golfregio neemt Bahrein een bijzondere plaats in. Met een in meerderheid sjiitische bevolking, maar een soennitische koninklijke familie, maken Moslims er 70% van de bevolking uit. Er zijn echter grote gemeenschappen van andere religies, met 14% Christenen en ongeveer 10% Hindoes, veelal immigranten die geen staatsburger zijn. Daarom is Bahrein gewend aan verschillen en heeft het veel geïnvesteerd in het bevorderen van begrip. Dit is iets wat Paus Franciscus naar verwachting zal aanmoedigen. “Hij zal de koning waarschijnlijk vragen om een bruggenbouwer in de regio te blijven, want religieus en ideologisch ligt Bahrein tussen Saoedi-Arabië en Iran, de twee grootmachten in het Midden-Oosten. Het kan een bijzondere rol spelen als bruggenbouwer, en ik verwacht dat de paus zal aanmoedigen om trouw te blijven aan deze rol.”
28.000 Christenen verwacht voor een ontmoeting met de Heilige Vader
Paus Franciscus zal ook een ontmoeting hebben met de katholieke gemeenschap in Bahrein, en er wordt verwacht dat veel gelovigen uit de buurlanden zullen afreizen. Hoewel er een zeer kleine inheemse christelijke gemeenschap is, bestaat de overgrote meerderheid van de 80.000 katholieken in dit eilandenrijk uit gastarbeiders uit landen als India, Sri Lanka en de Filippijnen. De Paus mag een enthousiaste menigte verwachten, zegt bisschop Paul Hinder. “Het hoogtepunt zal de Mis in het nationale stadion zijn, want ons volk kennende zal het een zeer feestelijke Mis worden. Ongeveer 28.000 mensen zullen het stadion vullen, waarvan minstens 2.000 uit Saoedi-Arabië.”
Hoewel het buurland Arabië wereldwijd bekend staat om zijn gebrek aan godsdienstvrijheid, geldt dit niet voor Bahrein, waar verschillende christelijke denominaties hun eigen kerken mogen bouwen en de koning zelfs een stuk grond heeft aangeboden voor de bouw van Onze-Lieve-Vrouw van Arabië. De grootste kathedraal in de Golfregio is met steun van weldoeners van Kerk in Nood gebouwd. “Christenen maken gebruik van deze vrijheid”, zegt de bisschop. “Een deel van het mooie van de bediening hier is de omgang met actieve Christenen. We hoeven hen niet te smeken om naar de Mis te komen. Ons grootste probleem is ruimtegebrek. Dit geeft ons voldoening en vreugde. Ik ben gesterkt in mijn eigen geloof door de gelovigen die mij al die jaren hebben gesteund,” zegt de bisschop, die al meer dan 18 jaar in de regio werkt.
Het lot van de arbeiders en hun gezinnen
Er zijn ook moeilijkheden. “Onze mensen zijn over het algemeen geen staatsburgers. Dat betekent dat als ze hun baan verliezen, ze het land moeten verlaten. Honderdduizenden verloren hun baan tijdens Covid, en het lijkt erop dat dit proces kan doorgaan. Er is dus onzekerheid, want ze hebben altijd familie die van hen afhankelijk is, hetzij in de Golf, hetzij in hun eigen land. De gescheiden gezinnen vormen ook een uitdaging voor het pastorale werk.”
Hoewel de Golflanden bekend staan om hun immense rijkdom, betekent dit niet dat de gewone arbeiders, of de kerken, in comfort leven. Uitbuiting en mishandeling van arbeidskrachten tieren welig in de regio. “De structuren van de Kerk zijn, in vergelijking met andere landen, relatief arm. Maar er is solidariteit in de Kerk, de armen zijn vaak gul in wat ze kunnen doen, en met het grote aantal kerkgangers is de bijdrage goed, ook al is die misschien niet voldoende. De meeste bouw van kerken in het vicariaat werd gefinancierd door het volk. Ik ben de mensen dankbaar, want ze doen wat ze kunnen”, aldus de Zwitserse bisschop tijdens de conferentie.
In deze landen is officiële steun zeer zeldzaam of onbestaand, daarom benadrukt de bisschop het belang van de hulp die hij tijdens zijn ambtsperiode van Kerk in Nood heeft ontvangen, met name in de meer problematische landen. “In Jemen heb ik hulp gekregen van ACN toen we dingen konden doen, vóór de burgeroorlog. Ik heb tegen mijn opvolger gezegd dat zodra het weer mogelijk is daar iets te doen, hij om hulp moet vragen, en die zal hij vinden bij Kerk in Nood.”
Paus Franciscus is van 3 tot 6 november in Bahrein. Tijdens de reis zal hij opnieuw de Groot-Imam van Al-Azhar ontmoeten en een oecumenisch gebed voor de vrede houden met christelijke leiders. De heilige Mis met de katholieke gemeenschap zal plaatsvinden op zaterdagochtend.
