De katholieke bevolking van Guinee-Bissau, in Afrika, werd op 2 juli opgeschrikt door een aanval op en de katholieke kerk van Sint-Elisabeth in Gabú. De hoofdstad van de gelijknamige regio wordt voornamelijk bevolkt door leden van de Fula en Mandinga stammen en is voor ongeveer 90% islamitisch.
De christenen vormen een minderheid van iets minder dan 13% in deze voormalige Portugese kolonie in West-Afrika. Moslims vormen de meerderheid met ongeveer 46% van de bevolking. Volgelingen van traditionele Afrikaanse religies vormen ongeveer 40%. Ondanks dit feit is dit het eerste incident van kerkvandalisme sinds mensenheugenis in het land.
Afbeeldingen van heiligen en kruisbeeld vernield
De kerk, oorspronkelijk gebouwd in 1946, werd in juli 2021, precies een jaar geleden, heropend. Donateurs van Kerk in Nood hadden bijgedragen aan het bouwen van een nieuw dak, het opknappen van de ingang en een nieuwe elektriciteits- en ventilatiesysteem. Vóór de restauratie verkeerde het gebouw in een zeer slechte staat en dreigde het in te storten.
De aanvallers vernielden de religieuze afbeeldingen van Onze Lieve Vrouwe en Sint Elizabeth, de beschermheilige van de plaatselijke parochie. Ook een kruisbeeld en een beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Gebra werden vernield. Volgens pater Lucio Brentegani was het beeld zeer geliefd bij alle katholieken in het oosten van het land. “Het is een zeer oud symbool van de katholieke aanwezigheid in Guinee-Bissau. De plaatselijke gemeenschap is diep bedroefd over de aanslag, net als de katholieke Kerk in het land.”
“We willen samen blijven leven”
In een toespraak op Radio Sol Mansi, een lokale katholieke omroep die wordt gesteund door Kerk in Nood, veroordeelde Brentegani, de diocesane administrator van het bisdom Bafatá, het vandalisme. Hij sprak de hoop uit dat het een geïsoleerd geval was dat geen invloed zal hebben op de warme interreligieuze en interetnische relaties in het land. “Er zijn misschien mensen die het niet eens zijn met ons geloof of met onze manier van leven, maar we moeten ons geloof, ons vertrouwen in God en onze verbondenheid met al onze broeders blijven vieren, ongeacht ras of religie. Wij willen samen blijven leven, hand in hand, en elkaar liefhebben zoals Jezus ons heeft geleerd.”
De regionale secretaris van Gabú, Mussá Câmara, verklaarde dat de autoriteiten alles in het werk stellen om de verantwoordelijken voor de vandalistische daad op te sporen en voor het gerecht te brengen. Maar de president van Guinee-Bissau, Umaro Sissoco Embaló, bagatelliseerde het belang van de zaak toen hij door de pers over de zaak werd ondervraagd. “Hoe vaak zijn er hier moskeeën beroofd? Als een kerk wordt beroofd, moeten we de politie gewoon haar werk laten doen. Een kerk is vernield, is dat zo erg? Hoe vaak worden klokken, ventilatoren of airconditioners uit moskeeën gestolen? Zelfs in het Vaticaan en in Mekka zijn er gevallen van diefstal, is dat zo erg?”
Toenemende spanning in de regio
Hoewel er geen informatie is over wie verantwoordelijk was, is er bezorgdheid dat het verband zou kunnen houden met het groeiende extremisme in Guinee-Bissau, waarvoor het laatste rapport Godsdienstvrijheid 2021 van Kerk in Nood en het jaarlijkse rapport van de Amerikaanse regering over godsdienstvrijheid al waarschuwden. In het rapport meldde Kerk in Nood vorig jaar al dat spanningen in dit Afrikaanse land toenemen. “Sommige jihad-terroristische groepen raken de laatste tijd steeds meer betrokken bij illegale activiteiten”, in concreto drugssmokkel, aldus het rapport.
De groeiende aanwezigheid van islamitische terreurgroepen in dit deel van Afrika was voor de Regionale Bisschoppenconferentie van Franstalig West-Afrika, waarvan de bisschoppen van Guinee-Bissau deel uitmaken, reeds aanleiding om in mei 2019 een gezamenlijke pastorale boodschap te publiceren, waarin zij de aandacht vestigen op de “verontrustende golf van geweld” waarmee lokale Christenen in de regio te maken hebben gekregen. Ook riepen ze alle religieuze leiders op om “samen te staan om elke instrumentalisering van religie te veroordelen.”
