fbpx

“Ik kies ervoor om lief te hebben”

maandag, 01 oktober 2018
Persoonlijk verhaal
Zuster Leonella Sgorbati, een Italiaanse Consolata-missionaris die in Somalië werkte, had geen illusies over het gevaar van haar werk. "Ik weet dat er een kogel is met mijn naam erop, ik weet niet wanneer deze zal inslaan, maar zolang het er niet is, blijf ik."

Zes maanden later kwam de voorspelling van Sgorbati uit. Toen ze op 17 september 2006 de mede door haar gestichte Consolata-verpleegschool in het kinderziekenhuis in Mogadishu verliet, losten schutters meerdere schoten op Sgorbati en haar lijfwacht. Beiden stierven aan hun verwondingen.

Regensburg-toespraak
De moord was een week na de toespraak van Paus Benedictus XVI in Regensburg, Duitsland, waarin hij de kritiek van een christelijke keizer op de Islam citeerde, die de anti-christelijke sentimenten in de Moslimwereld versterkte. Twee dagen voordat Sgorbati en haar lijfwacht werden neergeschoten, vertelde een hardline Somalische geestelijke tegen gelovigen in zijn moskee: “Degene die onze profeet Mohammed beledigt, moet ter plaatse worden gedood door de dichtstbijzijnde Moslim.”

Martelares
Paus Franciscus heeft Sgorbati als martelaar erkend, wat de weg vrijmaakte voor haar zaligverklaring. Op 26 mei dit jaar werd Sgorbati in haar geboortedorp Bisdom Piacenza-Bobbio, Italië, zalig verklaard in een speciale mis. “Veel mensen met wie ze werkte en diende in Kenia, wilden dat de zaligverklaring plaatsvond in Kenia in plaats van in Italië”, aldus zuster Joan Agnes Matimu, de huidige regionale overste in Djibouti, Ethiopië, Liberia en Kenia. Op 27 mei werd er wel een dankviering gehouden in de kapel in Nairobi waar haar overblijfselen worden bewaard.

Kenia
Sgorbati werd geboren op 9 december 1940 in Rezzanello di Gazzola in Noord-Italië. Ze bracht meer dan de helft van haar leven in Afrika door. Ze begon in Kenia in de jaren zeventig en diende daar van 1993 tot 1999 als algemeen overste van de Consolata missiezusters, maar ook als vroedvrouw en hoofd van de Consolata verpleegschool in Nkubu, waarmee ze vrouwen hielp die op het platteland en ver van een zorginstelling leefden. De zuster droeg er ook bij aan de oprichting van het Chemichemi Institute, een eigen plaats voor academische vorming, vakopleiding en spiritualiteit voor zusters, gescheiden van de religieuze mannen, om hun potentieel volledig te realiseren.

Somalië
Van 2000 tot 2006 was ze in Somalië, waar ze een verpleegschool in Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, stichtte om de waar ondermaatse gezondheidszorg in Somalië te ondersteunen en carrièremogelijkheden te bieden aan jonge mensen die anders naar Al-Shabaab of andere terroristische groeperingen zouden gaan. "Ze keek er altijd naar uit om terug te gaan naar de verpleging." Aldus Matimu. De uitdaging om een verpleegschool te registreren in Somalië was groot, omdat de onstabiele regering er een infrastructuur in staat van verval achterliet. Toen de eerste groep trainees de vorming had afgerond, keerde Sgorbati terug naar Kenia met vier afgestudeerden in de hoop dat deze verpleegkundigen met extra training uiteindelijk het beheer en onderwijs van de beginnende verpleegschool konden overnemen. “We waren er diep van overtuigd dat als we de jongeren een kans zouden geven, ze hun wapens zouden neerleggen,” zei Matimu.

Ik kies voor de liefde
“Zuster Leonella geloofde er diep in. Ze zei: ‘Ik weet dat ik risico’s neem, ik weet dat ik mogelijk mijn leven riskeer, maar ik doe het uit liefde.” Ze heeft dit zelf uitgebreid verteld in een televisie-interview in Italië, vlak voordat ze na een sabbatical terugkeerde naar Afrika. “Ze zei dat het geen probleem is om met mensen van andere culturen en religies te werken zolang er respect voor elkaar is, want waar angst heerst, is er geen liefde”, vertelt Matimu over het interview. "Ze zei dat ze niet tegelijkertijd bang kon zijn en lief hebben en dat ze ervoor koos om lief te hebben. Dat was slechts een paar maanden voordat ze werd vermoord.” Nadat ze werd neergeschoten, terwijl ze doodbloedde, sprak Sgorbati haar liefde uit richting haar moordenaars. "Ik vergeef, ik vergeef, ik vergeef," zei ze volgens zusters die bij haar waren toen ze stierf.

Angst bij extremisten
Matimu zei dat ze denkt dat extremisten in Somalië zich misschien zorgen maakten over het succes van Sgorbati bij de verpleegschool en bang waren dat ze zou proberen de studenten tot het christendom te bekeren. Somalië is een meerderheid-islamitisch land. “Leonella heeft nooit met hen over Jezus Christus gesproken, maar over menselijke waarden, natuurlijke waarden, respect voor het leven, de dingen die worden omarmd in elke cultuur, elke religie," legt Matimu uit. Na de dood van zuster Sgorbati hebben de Verenigde Naties geholpen haar lichaam te verplaatsen en de andere Consolata-zussen uit Somalië naar Kenia te evacueren. Haar lichaam wordt nu bewaard in de Flora Hostel Chapel in Nairobi. De gemeenschap is niet teruggekeerd naar het land.

Niemand heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aanval op Sgorbati en haar lijfwacht, maar velen geloven dat de aanslagen verband hielden met de toespraak van paus Benedictus, een week voor de schietpartij en zijn vermelding van een christelijke geleerde die kritiek had op de Islam. Later verontschuldigde Benedictus zich voor zijn opmerkingen, die volgens hem "werden beschouwd als beledigend voor de gevoeligheden van moslims."

Ook prees hij Sgorbati na haar dood tijdens een algemene audiëntie, een paar weken later over hoe discipelen moeten leven als getuige van Christus. "Sommigen worden gevraagd om de allerhoogste getuigenis van bloed te geven, zoals zuster Leonella Sgorbati, die het slachtoffer is geworden van geweld”, zei hij op 25 september 2006. ”Deze zuster, die jarenlang de armen en de kinderen in Somalië diende, stierf en sprak het woord ‘vergeef.’ Dit is het meest authentieke christelijke getuigenis, een vredig teken van tegenspraak dat de overwinning van liefde over haat en kwaad laat zien.”