De bisschoppen van zes bisdommen aan de grens met Rwanda – Bukavu, Butembo-Beni, Goma, Kasongo, Kindu en Uvira – richtten een reeks waarschuwingen aan het adres van de regering van het land. Hun bisdommen liggen in Noord- en Zuid-Kivu, gebieden die rijk zijn aan natuurlijke hulpbronnen, met name coltan, een mineraal dat onmisbaar is voor hightech apparaten. Deze zegeningen zijn veranderd in vloeken voor de inwoners van deze regio’s, die het slachtoffer worden van het geweld van gewapende milities die bezit nemen van gebieden om ze te exploiteren. Helaas lijkt de regering van het land niet bij machte om deze uitdaging aan te gaan.
Aanval op middelbare school
Ook buurlanden als Rwanda en Oeganda en de Centraal-Afrikaanse Republiek hebben te lijden onder de milities uit DR Congo. Bij de aanval op een middelbare school in het zuidwesten van Oeganda, die vermoedelijk is gepleegd door de ADF zijn volgens lokale en internationale media minstens veertig doden gevallen. Acht slachtoffers raakten zwaargewond en liggen in kritieke toestand in het ziekenhuis. Nog eens zes anderen werden ontvoerd door de daders. De aanvallers zijn daarna naar het Virunga National Park in DR Congo gevlucht.
In een verklaring aan de pauselijke stichting Kerk in Nood (ACN) schromen de bisschoppen niet om het falen van de regering, met dramatische gevolgen voor de gelovigen, openlijk aan te klagen. Veiligheidstroepen blijken niet in staat om het geweld van de verschillende gewapende groepen in te dammen. Die willen delen van het Congolese grondgebied in handen krijgen en lokken de afscheiding van dit deel van het land uit met terreur.
Veiligheid ‘uitbesteed’
De bisschoppen vermoeden dat sommige gewapende groepen die in de regio actief zijn, gefinancierd en gecontroleerd worden door buurlanden. “We vragen ons af waarom de Congolese staat buitenlandse legers met onbekende mandaten blijft uitnodigen, terwijl het embargo dat de Congolese regering verhinderde om wapens aan te schaffen om de veiligheid van het land en zijn inwoners te garanderen, al is opgeheven door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Waarom wordt de kwestie van nationale veiligheid nog steeds uitbesteed?”
De Congolese Kerk speelt een belangrijke rol in de samenleving. De wreedheid van de acties tegen de bevolking en het lijden van de Kerk komen duidelijk tot uiting in de verklaring van de bisschoppen. “Pastoraal werk wordt verstoord door de activiteiten van ADF-NALU en andere gewapende groepen die op wrede wijze vreedzame burgers afslachten, zelfs dichtbij de posities van veiligheidstroepen die hen zouden moeten beschermen”, aldus de verklaring.
Slechte infrastructuur
Daarnaast hebben recente natuurrampen honderden mensen het leven gekost, grotendeels als gevolg van de slechte infrastructuur, aldus de bisschoppen. Zij verwijzen daarbij naar de overstromingen en modderstromen in mei 2023. “In het licht van deze laatste in een eindeloze lijst van natuurrampen, zijn we ervan overtuigd dat als de staatsdiensten – die verantwoordelijk zijn voor land en milieubeheer – hun werk naar behoren zouden uitvoeren, er zeker mensenlevens gespaard zouden blijven en dergelijke rampen voorkomen hadden kunnen worden.”
Tot slot spreken de bisschoppen de regering ook aan op het belang van de presidentsverkiezingen die in december zullen plaatsvinden. Daarbij stellen ze dat voor een eerlijke stemming met respect voor democratische waarden de voorwaarden ontbreken. “Het materiaal dat gebruikt wordt om deze belangrijke activiteit uit te voeren heeft zijn beperkingen getoond. De kwaliteit van de geproduceerde stemkaarten, de ontoereikendheid en kwaliteit van de machines, de traagheid van de agenten, de sluiting van de inschrijving voordat alle kiezers geregistreerd zijn… niets van dit alles voorspelt veel goeds voor het verkiezingsproces.”
De bisschoppen richten zich tot de internationale gemeenschap en herinneren eraan dat Congo een soevereine staat is en geen land dat ongestraft geplunderd kan worden. De ondertekenaars hekelen de houding van bedrijven die profiteren van de plundering van natuurlijke hulpbronnen. Zij sluiten af door te herinneren aan de oproep van paus Franciscus tijdens zijn bezoek in januari en februari 2023: “Blijf met je handen van de Democratische Republiek Congo af. Blijf met je handen van Afrika af! Stop met het verstikken van Afrika: het is geen mijn om te exploiteren of een land om te plunderen.”
