Door Maria Lozano
Nigeria is het dichtstbevolkte land in Afrika. Ongeveer 20 miljoen inwoners, op een totaal van ongeveer 170 miljoen Nigerianen, zijn katholiek. De grootste uitdagingen waarmee het land op het ogenblik worstelt, zijn de terreurorganisatie Boko Haram en de corruptie. In een gesprek tijdens zijn bezoek aan de internationale katholieke pastorale hulporganisatie Kerk in Nood vertelde de voorzitter van de Nigeriaanse bisschoppenconferentie, Mgr. Ignatius Kaigama, hoe de Kerk met deze problemen omgaat.
ACN: Vorig jaar waren er presidentsverkiezingen in Nigeria. Kunt u ons eens omschrijven hoe de politieke toestand eruit zag voor deze verkiezingen?
Mgr. Kaigama: Voor de verkiezingen voorspelden de grootste pessimisten de totale ineenstorting van Nigeria. De verkiezingen echter verliepen vreedzaam en voor de eerste keer in de geschiedenis van het land erkende de zittende president zijn verlies en aanvaardde hij zijn nederlaag. Velen verwachtten een ommezwaai met de nieuwe regering want tot dan verliep één en ander niet zo goed. Vooral de corruptie bezwaarde het leven van de Nigerianen. We hadden nood aan verandering en deze verandering kwam in de persoon van president Muhammadu Buhari. Hij is nu ongeveer een jaar aan de macht en we willen hem de kans geven om zijn beloftes waar te maken om de corruptie en het terrorisme aan te pakken.
Als voorzitter van de Nigeriaanse bisschoppenconferentie schreef u een brief aan de president met de vraag om Nigeria als multireligieus land te behouden waarin ieder vrij is zijn eigen geloof te belijden. Is de godsdienstvrijheid dan bedreigd in Nigeria?
Voor de verkiezingen sijpelden er herhaaldelijk berichten door dat deze presidentskandidaat een religieuze zeloot (nvdr: een onverdraagzame ijveraar van een bepaalde godsdienst) was die Nigeria zou willen laten islamiseren. Daarom hebben de katholieke bisschoppen hem vlak voor de verkiezingen uitgenodigd en hem op de man af gevraagd: “Bent u een zeloot?” Hij antwoordde ontkennend en vertelde ons dat het verkeerd zou zijn te geloven dat een godsdienst de andere zou overheersen in Nigeria. De mensen zouden moeten vrij zijn hun eigen godsdienst te beleven zonder enige vorm van discriminatie en zonder de vijandigheden die we in het verleden hebben meegemaakt.
Hoe zit het met de religieuze vorming en de bouw van kerken in Nigeria? Is er daar enige ongelijkheid te bespeuren?
Jammer genoeg, op het niveau van de deelstaten – en hoofdzakelijk in het noordelijke moslimgedeelte – is dat in praktijk wel zo. Er zijn tekenen die wijzen op discriminatie. Zo hebben bijvoorbeeld moslimstudenten hun eigen moskeeën terwijl de christelijke studenten hun vieringen in de klaslokalen moeten houden. Aan moslims wordt er godsdienstonderricht gegeven, maar wat met de christenen? Ze krijgen niet dezelfde kansen. Bovendien maakt de regering het de christenen in het Noorden niet gemakkelijk om nieuwe kerken te bouwen en de christenen krijgen zelfs geen toelating om eigen land te kopen. Deze vormen van discriminatie zijn geen grote hulp. Als je de christenen geen toegang verleent tot godsdienstonderricht gebaseerd op enge religieuze vooroordelen, dan is dat niet erg behulpzaam. Het is zelfs schadelijk omdat we mensen scheppen zonder enige vorm van geloof, zonder morele waarden en dat kan gevaarlijk zijn voor een samenleving. We verkiezen dat iedereen zijn geloof en zijn religieuze identiteit kan versterken opdat er betere burgers worden opgeleid voor onze samenleving.
In uw boodschap tot de president sprak u ook uw bezorgdheid uit over de corruptie en de terreurorganisatie Boko Haram. Waarom stelt u ze op gelijke lijn qua gevaar?
Omdat ze beiden zo gevaarlijk zijn. Ze ondermijnen de eenheid en de identiteit van ons land. Als je toelaat dat Boko Haram succesvol is, dan destabiliseer je het land. Nigeria is dan niet langer Nigeria, het wondermooie land dat het hoort te zijn. Corruptie grijpt zelfs dieper in dan Boko Haram en het veroorzaakt een zelfde soort schade. Het vreet zich diep in het systeem, verhindert elke vorm van vooruitgang, destabiliseert het werk van de overheid en creëert lijden en ontbering, wat op zijn beurt aanleiding geeft tot geweld en conflict. We geloven dat president Buhari deze fundamentele problemen wil aanpakken.
Denkt u dat de president de juiste beslissingen neemt om Boko Haram te verslaan?
Absoluut. We bidden al lang voor het fel bestreden Nigeria. We hebben ook een gebed geschreven tegen corruptie. We hebben er jarenlang voor gebeden en het lijkt erop dat God onze gebeden verhoort. Er wordt iets gedaan aan corruptie en Boko Haram wordt aangepakt. Onze gebeden worden beantwoord.
Wanneer we spreken over Boko Haram dan denken we onvermijdelijk aan de in april 2014 ontvoerde Chibok-meisjes? Wat is de huidige toestand van de meisjes, waarvan er enkelen konden ontsnappen?
Dat is een triestig verhaal dat het hart van elke Nigeriaan doet bloeden omdat 200 onschuldige schoolmeisjes ontvoerd werden. Ze werden weggerukt uit hun gezinnen. We bidden opdat alles ten goede zou keren. De regering heeft geprobeerd ze te bevrijden. Er werd echter weinig vooruitgang geboekt tot plots vorige week één van de meisjes werd bevrijd. Ze heeft een baby en beiden konden naar hun familie terugkeren. Kort daarop werd ze door de president ontvangen. Je kon zien dat ook de president erg verheugd was dat ze terug was. We zijn nu iets optimistischer dan voorheen dat er meer meisjes met de hulp van God zullen kunnen terugkeren.
De media hebben kritiek geleverd op het feit dat de bevrijde meisjes niet met open armen ontvangen werden omdat ze naar huis komen met een baby van een terrorist. Bestaat het probleem echt of wordt het overdreven door de media?
Stigmatiseren is een probleem, zeker in de dorpen, waar de mensen een minder hoge opleiding konden genieten. Ze denken: “Deze meisjes zullen vast en zeker gehersenspoeld zijn en onder dwang omgevormd tot terroristen en dus moeten we ons ver van hen houden.” Als je er dieper gaat over nadenken dan besef je dat het niet de fout was van de meisjes. Ze hebben verschrikkelijke dingen meegemaakt en men zou ze als helden moeten beschouwen.
Als de katholieke Kerk zo sterk aanwezig is in Nigeria, hoe komt het dan dat de katholieken deel uitmaken van het corrupte systeem?
Ik heb geen idee waarom ze eraan deelnemen. Als priester vrees ik de corruptie. Christenen zijn er even erg in betrokken als de moslims. Het is een nationaal probleem en er moet iets aan gedaan worden. De corruptie heeft de klok van het land voor jaren teruggedraaid. Waarom zijn mensen zo egoïstisch, denken ze alleen aan zichzelf en praten ze toch over het christendom en de islam? De waarden van onze godsdiensten zouden iets moeten veranderen waarbij allen baat hebben. President Buhari probeert in het reine te komen met het corrupte verleden. Wij als kerkgemeenschap proberen de gezinnen positieve waarden bij te brengen. Het is een reusachtig probleem dat tijd zal vergen om het op te lossen.
Om met een positieve noot te eindigen: uw aartsbisdom telt 300 studenten die een lerarenopleiding volgen en 60 priesterkandidaten in het theologisch seminarie!
We danken God voor de gave van de roepingen. Soms kan ik slechts 12 tot 14 van de 50 of 60 aanmeldingen in het aartsbisdom Jos aanvaarden, en dit na een zeer grondige selectieprocedure. We werken zeer ernstig. We zijn gezegend met roepingen, onze kerken zitten vol en we danken God daarvoor. Daarom ben ik hier bij Kerk in Nood, om mijn dankbaarheid uit te drukken voor de steun bij de vorming van onze seminaristen en catechisten. Uw hulporganisatie stond altijd voor ons klaar, ook in moeilijke tijden. We zijn heel erg dankbaar. We zouden ook graag iets willen terugdoen voor de bijdrage van de missionarissen uit Europa. Het missioneringswerk hier is gedaan en we voelen dat we nu zelf iets kunnen bijdragen. Het Westen moet geen schrik hebben om onze hulp te vragen. We zijn bereid om onze priesters te sturen om te komen helpen.
