Dertien priesters en één religieuze broeder werden vermoord in 2023, hoewel de helft werd gedood om redenen die blijkbaar niets te maken hadden met vervolging. Het aantal arrestaties nam fors toe, terwijl het aantal ontvoeringen van geestelijken en religieuzen daalde ten opzichte van 2022. Liefst 86 geestelijken waren gearresteerd of ontvoerd tegenover 55 in 2022.
Het is het tweede jaar dat Kerk in Nood (ACN) alle gevallen van ontvoeringen, moorden en arrestaties van katholieke geestelijken en religieuzen wereldwijd heeft onderzocht. Wat betreft arrestaties worden alleen gevallen bijgehouden die verband houden met vervolging en niet gevallen van bewezen criminaliteit. Omdat de organisatie op informatie vertrouwt uit haar katholieke netwerk, worden gevallen binnen andere confessies evenmin in de lijst opgenomen.
Arrestaties toegenomen
Nicaragua (46), China (20) en Wit-Rusland (10) voeren de lijst aan van autoritaire regimes die hun toevlucht hebben genomen tot het opsluiten van priesters en religieuzen. Daarmee straffen zij de Kerk voor het uitspreken tegen onrechtvaardigheden en mensenrechtenschendingen. In Nicaragua werden niet alleen twee bisschoppen en vier seminaristen gearresteerd. Anderen, waaronder de zusters Missionarissen van Naastenliefde, werden het land uitgezet of de toegang tot het land geweigerd na een verblijf in het buitenland. Bisschop Rolando Alvarez, die in augustus 2022 werd gearresteerd, werd later tot 26 jaar gevangenisstraf veroordeeld en bleef in hechtenis.
Hoewel het bijna onmogelijk is om te bewijzen, heeft Kerk in Nood (ACN) informatie verkregen waaruit blijkt dat in China 20 geestelijken gearresteerd of ‘vermist’ zouden zijn. Het werkelijke aantal kan echter iets lager of hoger liggen, omdat priesters of bisschoppen soms gearresteerd en weer vrijgelaten worden zonder dat er details bekend worden gemaakt.
In Wit-Rusland zijn minstens 10 priesters door de autoriteiten vastgehouden, waarvan er drie nog steeds achter de tralies zaten toen het jaar ten einde liep. De paters Ivan Levitskyi en Bohdan Heleta, de twee Grieks-katholieke priesters die in 2022 in Oekraïne werden gearresteerd door de Russische bezettingstroepen, zijn ook nog niet vrijgelaten.
En in India, waar anti-bekeringswetten nog steeds gebruikt worden om het werk van katholieke organisaties te belemmeren, werden in de loop van het jaar minstens zes priesters en religieuzen gearresteerd, waaronder een religieuze zuster. Sindsdien zijn ze allemaal vrijgelaten, hoewel sommigen nog steeds gevangenisstraffen boven het hoofd hangen.
Minder ontvoeringen
Het aantal ontvoerde priesters of religieuze zusters daalde in 2023 van 54 in 2022 naar 33, maar blijft aanzienlijk. Onder hen ook vijf priesters die in voorgaande jaren werden ontvoerd, maar in 2023 in handen van hun ontvoerders bleven of vermist waren. Zo werd pater Hans-Joachim Lohre in 2022 in Mali ontvoerd en in november 2023 vrijgelaten. Nigeria voert de lijst aan met 28 gevallen, onder wie drie religieuze zusters. In Haïti werden twee religieuzen ontvoerd, in Mali en Burkina Faso en Ethiopië ieder één.
In Nigeria was er één geval van een monnik die door zijn ontvoerders werd vermoord. Verder werd de overgrote meerderheid van de ontvoerden uiteindelijk vrijgelaten. Vier priesters zijn nog steeds vermist: John Bako Shekwolo uit Nigeria, en Joël Yougbaré, uit Burkina Faso, die beiden sinds 2019 vermist zijn. Joseph Igweagu en Christopher Ogide, beiden uit Nigeria, die sinds 2022 vermist zijn.
Nigeria hoogste aantal moorden
Tragisch genoeg betaalden veel christenen, vooral geestelijken en religieuzen, in 2023 een zware prijs voor hun inzet voor het algemeen welzijn en mensenrechten van de gemeenschappen die zij dienden. In 2023 werden 14 van hen vermoord. Onder hen 11 priesters, één bisschop, één religieuze broeder en één seminarist. Dit is wel een daling ten opzichte van de 18 die in 2022 werden geregistreerd. Voor zover Kerk in Nood kon nagaan, werden er dit jaar geen vrouwelijke religieuzen vermoord.
Zeven van de moorden vonden plaats onder omstandigheden die ofwel onduidelijk waren of die geen direct verband hielden met vervolging. Hieronder bevonden zich een bisschop en een priester in de Verenigde Staten, een priester in Colombia, een priester in Mexico, een religieuze broeder in Kameroen, een priester in Burkina Faso en een priester in Nigeria.
Sommige moorden zijn elders geclassificeerd als moorden om redenen van vervolging, ondanks de onduidelijke motieven van de moordenaars. Pater Pamphili Nada werd in Tanzania vermoord door een man met psychische problemen. In Mexico werd pater Javier García Villafaña in zijn auto doodgeschoten aangetroffen door onbekende aanvallers, in een regio waar georganiseerde misdaad veel voorkomt en waar mensen die zich hiertegen uitspreken vaak het doelwit zijn van drugskartels. En in december werd een oudere Belgische priester, Leopold Feyen, plaatselijk bekend als Pol, doodgestoken door gewapende mannen die inbraken in zijn huis in de Democratische Republiek Congo, waar hij tientallen jaren gediend had.
Van de zeven sterfgevallen die wel verband houden met vervolging, heeft Nigeria met drie opnieuw het hoogste aantal op de lijst. Pater Isaac Achi werd in januari op brute wijze vermoord, toen hij zijn woning niet kon ontvluchten toen deze na een aanval tot de grond toe afbrandde. Seminarist Na’aman Danlami onderging acht maanden later hetzelfde lot. Kort daarna, in oktober, werd Godwin Eze, een Benedictijn die samen met twee medenovicen was ontvoerd, vermoord door zijn ontvoerders.
