Kinderen zijn de meest kwetsbare leden van de samenleving, vooral in oorlogstijd. Zijn er nog kinderen in Charkiv? Hoe probeert de Kerk hen te helpen?
Er is nog steeds een behoorlijk aantal kinderen. Zij verblijven veelal in schuilkelders, en wij proberen hen te helpen. Wij zorgen bijvoorbeeld voor speelgoed. Kinderen beleven de dingen op een heel andere manier. Zelfs als zij in kelders of schuilkelders wonen, rennen en spelen zij, zij leven in een parallelle wereld. De Kerk helpt hun ouders en zorgt voor sanitaire producten, voedsel, enzovoort.
Wanneer zullen de kinderen weer naar school kunnen gaan en de studenten naar de universiteit? Wat is hun toekomst op korte termijn?
Als de situatie verslechtert zal er waarschijnlijk geen voltijds onderwijs meer zijn, noch voor de kinderen van de lagere school, noch voor de studenten, want in Charkiv zien wij veel gerichte raketinslagen op schoolgebouwen. Ik weet niet precies hoeveel scholen er verwoest zijn, maar minstens twintig, en ook veel kleuterscholen. Het is dus gevaarlijk om een groot aantal kinderen op één plaats bijeen te brengen.
Als iemand nog steeds vastzit in de fantasie dat Rusland alleen militaire installaties bombardeert, vergist hij zich niet alleen, maar is hij ook zwaar misleid. Ziekenhuizen, bedrijven, scholen, universiteiten, kleuterscholen en woningen zijn verwoest. Wat is de bedoeling van het schieten op woonhuizen en op markten? Zij verwoesten ook dorpen; sommige zijn gewoon met de grond gelijk gemaakt. Wat is de bedoeling daarvan?
Hoe is het pastorale werk in de ziekenhuizen in Charkiv?
Er is een militair hospitaal waar onze militaire aalmoezenier werkt, samen met een priester van de Orthodoxe Kerk van Oekraïne. Priesters bezoeken ook de stadsziekenhuizen, die voor de gewonden zorgen. Een van de moeilijkste dingen voor mij was er een kind van drie jaar te zien liggen dat gewond was geraakt tijdens een beschieting. Het is onduidelijk of hij het zal overleven. Hij ligt hier alleen maar omdat iemand oorlog wilde. Hier voel je je machteloos over. Aan de andere kant is er ook het besef dat de Heer mij hierheen stuurt om te dienen.
Houden priesters contact met hun parochianen die naar het buitenland zijn gegaan of naar het westen van Oekraïne, waar het rustiger is?
Natuurlijk houden de priesters contact met hen die naar andere plaatsen in het land en naar het buitenland zijn gegaan. Zij hebben groepen opgericht op de sociale media, en daar kunnen zij elkaar steunen, informeren, en helpen. Priesters die parochianen in de bezette gebieden hebben, werken op soortgelijke wijze, en houden ook zoveel mogelijk contact met hen. Maar soms is er helemaal geen contact, dat hangt van de situatie af.
Probeert de Kerk te helpen in situaties waarin een familielid in gevangenschap zit of gedeporteerd is?
Er zijn krijgsgevangenen. En soms word ik benaderd door hun familieleden, die om hulp vragen om contact op te nemen met de andere kant, om hen er op de een of andere manier uit te krijgen. Maar ik heb geen contact met de andere kant. Er blijft niets anders over dan naar zo iemand te luisteren, hem te steunen. Veel mensen blijven achter in de bezette gebieden, en gezinnen worden gescheiden.
Ik heb een soldaat ontmoet die vanaf zijn positie aan de frontlinie door een verrekijker zijn huis kan zien. Zijn vrouw en twee kinderen zijn gebleven, onder bezetting. Elke dag kan hij zijn vrouw en kinderen van op een afstand zien, maar hij heeft geen contact met hen. Hij kan hen niet opbellen. Hij zegt dat hij hen zou willen omhelzen, maar dat hij niet eens een teken kan maken.
Ook zijn er echte tragedies van mensen die terechtkomen in de ‘filtratiekampen’ van Mariupol, waar kinderen van hun moeders gescheiden worden. Als iemand iets tegen een vrouw heeft, creëert hij verdenkingen tegen haar, en zij wordt onmiddellijk naar een gevangenis gestuurd en van haar kinderen gescheiden. Er zijn veel van zulke tragische verhalen, zeer pijnlijk, en het is niet duidelijk hoe priesters kunnen helpen.
Wenden de mensen zich nu eerder tot priesters? Hoe ziet de pastorale zorg van de Kerk er in deze tijd uit?
Jazeker, de oorlog breekt het oppervlakkige gevoel van stabiliteit en veiligheid van de mensen. Sommige mensen doen vrijwilligerswerk omdat het voor hen gemakkelijker is om een noodsituatie het hoofd te bieden. Een gelovig mens dient echter omdat hij weet in Wie hij gelooft, en waarom hij helpt. Deze houding is een licht voor mensen die God niet kennen. Dit is onze missie, de mensen te helpen en hen tot God te wenden. Onze zending als priesters en leken is om altijd klaar te staan, want je weet nooit wanneer en wat voor iemand de Heer naast je zal zetten. Deze oorlog verwijdert de sluier van het diepe verlangen naar God.
In het ziekenhuis bezocht ik een echtpaar dat al zestig jaar samenwoonde. We baden samen en naderhand zei de echtgenoot dat dit het eerste gebed in zijn leven was. Het vervulde hem met vreugde. Drie dagen later vernam ik dat hij gestorven was. Zijn vrouw vertelde mij dat zij hem in al die jaren nog nooit zo gelukkig had gezien. Zij was zeer dankbaar. De man was zijn hele leven ongelovig geweest, maar drie dagen voor zijn dood ontmoette hij God.
Is er samenwerking met andere christelijke denominaties?
Niet in die zin dat wij samen projecten doen, maar wij praten, en wij delen ervaringen. Het stadsdeel Kholodnaja Gora (wat Koude Heuvel betekent), waar bisschop Mitrofan van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk woont, was bijvoorbeeld erg blootgesteld aan raketten. Toen hij op bezoek kwam, nodigden wij hem uit om bij ons te komen logeren. Hij heeft bijna vier maanden bij ons in de curie gewoond. Wij reisden samen, bezochten de zieken in het ziekenhuis, de mensen in de metro toen die als schuilkelder fungeerde, enzovoort, hij in zijn [orthodoxe] bisschopskleren en ik in de mijne. En dat was een getuigenis. Wij hebben ook contact met protestantse kerken en de joodse gemeenschap en met verschillende vrijwilligers of ondernemers.
Heeft u een boodschap voor de weldoeners van Kerk in Nood die Oekraïne en uw bisdom helpen?
Ik dank u oprecht! Laat de woorden van Jezus Christus uw inspiratie zijn: “Wat gij voor een mijner kleinen gedaan hebt, hebt gij ook voor Mij gedaan”. Laat deze verzen u sterken wanneer de vermoeidheid toeslaat. Weet dat Christus hier is, en dat Hij uw hulp nodig heeft. Christus is in deze lijdende mensen, en zij hebben uw hulp nodig. Door hen te helpen, zult u op een dag van Hem horen: “Dank u dat u mij geholpen hebt, want toen had ik honger en kou, en u hebt mij geholpen. Gaat het Koninkrijk der hemelen binnen!” Moge God u zegenen!
