Bisschop Martin Happe, geboren in Duitsland en hoofd van het bisdom Nouakchott in Mauritanië, nam deel aan de vergadering van bisschoppen in de hoofdstad van Burkina Faso van 13 tot 20 mei. Volker Niggewöhner van Kerk in Nood besprak de dramatische gebeurtenissen met bisschop Martin Happe, missionaris in Mauritanië.
Kerk in Nood: Bisschop Happe, in korte tijd zijn verschillende moorden gepleegd. Hoe reageerden de aanwezigen bij de vergadering van bisschoppen daarop?
Bisschop Martin Happe: “Ondanks deze dramatische gebeurtenissen kwamen meer dan honderd bisschoppen uit verschillende West-Afrikaanse landen naar de vergadering in Burkina Faso. Het was een teken van bemoediging voor de Kerk en het hele land. Burkina Faso is niet de enige plaats waar geweld heerst; het is overal in de regio te vinden. Het geweld wordt aangespoord door Islamistische fundamentalisten, die proberen het conflict tussen de etnische groepen en tussen Katholieken en Moslims aan te wakkeren. Niemand weet zeker wie erachter staat. Maar het moet ook gezegd worden: de slachtoffers van deze golf van geweld zijn meestal moslims.”
Wat maakt de Cristenen een doelwit voor terroristen?
“Voordat ik naar Mauritanië kwam, werkte ik 22 jaar in Mali, voornamelijk in het noorden van het land. Dit was toen de aanvallen daar plaatsvonden. De fundamentalisten richtten zich specifiek op de kleine Christelijke minderheid. Er moet echter ook op worden gewezen dat tot 160.000 Islamitische vluchtelingen uit Mali hun toevlucht zochten in Mauritanië. Deze Moslims worden door fundamentalisten ook beschouwd als 'ketters' omdat ze geen volgelingen zijn van het wahhabisme en de fundamentalistische Islam. Natuurlijk zijn niet-moslims voor de terroristen veel erger. Dat is waarom zij zich voornamelijk richten op Christenen.”
Is religieus fanatisme de enige reden voor vervolging of zijn er ook andere?
“Religieus fanatisme is vaak slechts een excuus. Alles draait om natuurlijke hulpbronnen, om politieke macht. Het is een zeer complexe kwestie.”
Hoe reageren de Christenen op het terrorisme?
“In de afgelopen paar dagen hebben zowel de West-Afrikaanse bisschoppen als de regering in Burkina Faso duidelijk verklaard: we zullen ons niet laten verdelen. Ze zullen ons niet kunnen scheiden in verschillende religieuze en etnische groepen. Omdat dat precies is wat de terroristen willen zien gebeuren.”
Zie je manieren om bijvoorbeeld ervoor te zorgen dat de meer gematigde voorstanders van de islam de kans krijgen hun mening te geven?
“Dat is een beslissend punt. In de afsluitende verklaring van de vergadering schreven de bisschoppen dat religieuze leiders moeten samenwerken aan wederzijdse doelen. We moeten ons verenigen en een duidelijke stelling nemen: iedereen die in de naam van God doodt, kan zichzelf niet tot boodschapper van God uitroepen. We moeten deze solidariteit, die al bestaat, bevorderen. Het is het enige instrument dat we moeten gebruiken tegen geweld.”
West-Afrika is een zeer diverse regio in termen van de heersende omstandigheden. Er zijn landen met een meerderheid van de Cristenen, zoals Ghana. En er zijn landen waar de Christenen een kleine minderheid vertegenwoordigen, zoals het geval is in Mauritanië. Hoe is de situatie daar?
“In Mauritanië hechten de regering en de bevolking veel waarde aan het feit dat zij een Islamitische en geen Islamistische republiek zijn. Islamisme wordt streng gecontroleerd. Geplande aanvallen werden ontdekt en gedwarsboomd voordat deze konden worden uitgevoerd. Als Katholieke bisschop reis ik door het hele land en ben niet bang. Ik weet echter niet hoe lang dit zal duren.”
Wat kunnen wij Christenen in Europa doen?
“Toon solidariteit, dat is belangrijk. De Kerk in Mauritanië bijvoorbeeld is minuscuul met slechts ongeveer 4000 katholieken. Het is heel belangrijk dat we bezoek ontvangen, dat mensen interesse tonen, zich informeren en voor ons bidden. Al bijna 25 jaar ondersteunt Kerk in Nood de Kerk van Mauritanië met projecten. Op dit moment financiert Kerk in Nood, naast de ondersteuning voor het levensonderhoud van priesters en religieuzen, het herstelwerk van de kathedraal van Sint-Jozef in Nouakchott, die dit jaar zijn 50e verjaardag viert.”
