Ciudad Chávez is een wijk in de Venezolaanse stad Vargas, in het bisdom La Guaira, op slechts een paar kilometer afstand van de internationale luchthaven Maiquetía. De wijk werd in 2013 gebouwd als onderdeel van het socialistische programma van de toenmalige president Hugo Chávez, en omvatte de bouw van ongeveer 6.000 appartementen voor meer dan 20.000 bewoners, onder auspiciën van het regeringsprogramma “Grote Huisvestingsmissie Venezuela.”
De nederzetting was gepland als een nieuw Nowa Huta – de socialistische wijk in Polen die gepland was als een ‘goddeloze’ wijk. Nu, tien jaar later, wordt in Ciudad Chavez de eerste kerk ingewijd. “Het was niet de bedoeling dat Christus in deze wijk aanwezig zou zijn. Dat was het idee. Tien jaar later zal Christus vleesgeworden zijn en onder ons leven”, zegt de Salesiaanse bisschop Raúl Biord, die sinds 2014 aan het hoofd staat van het bisdom La Guaira, in een interview met Kerk in Nood (ACN).
De bisschop citeert Dostojevski en zegt: “Geen mens kan zonder God leven. Als hij niet in God gelooft, creëert hij een afgod om te aanbidden.” De oprichting van deze parochie heeft volgens hem dan ook een diepe betekenis. “Je kunt religie niet uit het leven van de mensen verwijderen. De mens is niet alleen vlees; hij is lichaam en ziel. Puur materialisme verarmt de mensheid.”
Venezuela is getuige geweest van veel spanningen tussen de regering en de Kerk. “Sommigen zullen ons misschien verwijten dat we hier zijn in een project met overheidssteun, maar de gemeenschap viert al tien jaar lang de Mis op straat. De mensen wilden een kerk waarin ze konden samenkomen. Als bisschop ben ik in de eerste plaats geroepen om herder te zijn en ik kan 20.000 zielen niet zonder geestelijke voeding achterlaten”, vertelt bisschop Biord aan Kerk in Nood, een van de organisaties die het bouwproject heeft helpen financieren.
Geloof overstijgt politiek
Sommigen hebben de kerk Nowa Huta genoemd, een verwijzing naar de Arka Pana, of de Ark van de Heer in Polen. Daar werden het Poolse verzet tegen de communistische tirannie en de strijd voor godsdienstvrijheid geleid door de toenmalige aartsbisschop van Krakau, kardinaal Karol Wojtyla, die later de heilige Johannes Paulus II zou worden. Ook dat project werd gesteund door Kerk in Nood, tussen 1967 en 1977.
Hoewel het doet denken aan de bedoelingen van de Sovjet-Unie om kerken uit nieuwe wijken te weren, is het verhaal van de parochie in Ciudad Chávez anders. In Polen verzette de communistische regering zich agressief tegen de kerkbouw. Die nam bijna 20 jaar in beslag, waarvan alleen al negen jaar om de bouwvergunning te krijgen. “We hebben de steun van vele partijen gehad om dit mogelijk te maken. Geloof overstijgt de politiek en verenigt mensen van zeer verschillende overtuigingen”, legt de bisschop van La Guaira uit.
“Onder de regeringsvertegenwoordigers zijn atheïsten, waarvan sommigen militant zijn en anderen minder, maar niet iedereen is zo. Er zijn ook christenen die hun geloof met overtuiging beleven. In ons geval hebben we geen obstakels of moeilijkheden ondervonden. Integendeel, we kregen brede steun. Voor mij is het een wonder dat we de kerk zo snel hebben kunnen bouwen. Ondanks de moeilijkheden waar het land mee te kampen heeft – de economische situatie, gebrek aan materialen, problemen en ongelijkheden die de bouw had kunnen veroorzaken – kregen we het in 15 maanden voor elkaar. Ik dacht dat het veel langer zou duren. Het is een wonder van God geweest dat we mensen met zulke uiteenlopende meningen erbij hebben kunnen betrekken”, benadrukt de bisschop.
Eerste heiligdom gewijd aan zalige José Gregorio Hernández
De nieuwe parochiekerk is gewijd aan de heilige Óscar Arnulfo Romero, een Salvadoraanse martelaar-bisschop. Het zal echter ook een diocesaan heiligdom herbergen dat gewijd is aan de Venezolaanse zalige José Gregorio Hernández, bekend als de “dokter van de armen”. Het altaar van de kerk bevat relikwieën van beide mannen. Naar het voorbeeld van deze levens van toewijding en dienstbaarheid, zal de nieuwe parochie achterin ook een gaarkeuken en een opleidingscentrum omvatten. Dit idee is volgens de bisschop erg belangrijk in een land als Venezuela, “waar zoveel maatschappelijke verdeeldheid is.”
106 kinderen in voorbereiding op de sacramenten
Het project in Ciudad Chávez werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van de nationale en regionale overheden, particuliere weldoeners, stichtingen zoals Kerk in Nood (ACN), en natuurlijk de lokale gemeenschap, waarvan de steun cruciaal was omdat zij de bouw van de kerk zo graag wilde.
Vanaf het begin hebben veel gelovigen zich voor het project ingezet en voortdurend gebeden voor de verwezenlijking ervan. Zelfs voordat de parochie bestond, was er al intense pastorale activiteit. “In augustus 2022 voerden 73 jongeren uit het bisdom een evangelisatiemissie uit. Nu zullen de 106 kinderen die zich voorbereiden op de eerste communie en het vormsel de sacramenten kunnen ontvangen in deze prachtige nieuwe kerk”, aldus een zeer tevreden bisschop Biord. “Dit is de eerste parochiekerk in Venezuela die gebouwd wordt in de sociale wijken van de regering. Het is gepland als een solide en duurzaam gebouw, maar ook als steun voor volksdevotie en gebed. Het is gewijd aan God en gebouwd uit liefde en met liefde.”
Hoewel het paradoxaal lijkt om een kerk te bouwen in een land dat zo’n moeilijke economische crisis doormaakt, legt de bisschop uit dat de kerk een belangrijke plaats is voor Venezolanen. “Het is een plaats waar de gemeenschap samenkomt en elkaar ontmoet. In een geseculariseerde wereld, zoals in het Westen, is dit misschien moeilijk te begrijpen. Maar hier hebben we deze gebedsplaats nodig om geloof en hoop te voeden. Bovendien groeit het aantal gelovigen. Mensen zijn hongerig naar God”.
“Tijdens mijn ambtstermijn als bisschop hebben we negen kerken gebouwd, sommige zijn klein, maar ze zijn allen zeer gewenst door de gemeenschappen”, zegt hij, om met een knipoog af te sluiten. “Misschien lijkt het veel, maar we moeten er nog drie of vier bouwen en we rekenen op uw hulp!”
