Een commissie van het Vaticaan heeft verhalen gedocumenteerd van meer dan 1.600 mannen en vrouwen die werden vermoord omdat ze christen waren. De commissie van historici, theologen en andere deskundigen - ondersteund door Kerk in Nood (ACN) - keken daarbij naar de afgelopen 25 jaar.
Het onderzoek vormt een aanvulling op het onderzoek dat in het jaar 2000 in opdracht van de toenmalige paus Johannes Paulus II werd uitgevoerd. De commissieleden van het nieuwe onderzoek zijn sinds juli 2023 aan het werk. Paus Franciscus vroeg om het onderzoek niet te beperken tot de katholieke Kerk. “De getuigenissen, van het leven tot aan het vergieten van bloed, van deze zusters en broeders, blijven een schat die door de christelijke gemeenschap wordt gekoesterd.”
Nagedachtenis niet laten vervagen
Paus Leo XIV heeft gisteren met vertegenwoordigers van alle christelijke denominaties de liturgie van het Woord gevierd in de basiliek van Sint-Paulus buiten de Muren. Tijdens het feest van de Kruisverheffing werd hulde gebracht aan deze “getuigen van het geloof.”
“Het martelaarschap heeft in elk tijdperk van de Kerk bestaan”, aldus het hoofd van de commissie, aartsbisschop Fabio Fabene. “Er zijn er nu misschien meer die hun leven opgeven om de boodschap van Christus niet te verraden dan in het verleden.” Volgens Andrea Riccardi, oprichter van de San' Egidio-gemeenschap en lid van de commissie, is het doel van dit werk om “hen te gedenken, zodat hun nagedachtenis niet vervaagt en de namen van degenen die voor het geloof zijn gevallen, niet verloren gaan”.
Minstens 1624 gevallen
Om de lijst te voltooien, riep de commissie de hulp in van bisschoppenconferenties, religieuze instituten en andere kerkelijke instanties. Ook heeft zij zorgvuldig geverifieerde mediaberichten geraadpleegd. In anderhalf jaar tijd heeft de commissie 1624 gevallen geïdentificeerd en bevestigd van christenen van alle denominaties die tussen 2000 en 2025 vanwege hun geloof zijn vermoord.
Hiervan werden 643 vermoord in Sub-Sahara Afrika, 357 in Azië en Oceanië, 304 in Noord- en Zuid-Amerika, 277 in het Midden-Oosten en de Maghreb, en 43 in Europa. Volgens Andrea Riccardi “is dit geen definitief aantal, aangezien het martelaarschap niet volledig kan worden geteld, vooral in afgelegen gebieden”.
Diverse omstandigheden
De omstandigheden rond deze sterfgevallen variëren naargelang de geografische locatie. “Veel van de getuigen van het geloof in Amerika zijn omgekomen door toedoen van criminele organisaties, drugshandelaren of omdat ze ontbossing en de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen tegenhielden. De aanwezigheid van christenen als eerlijke mensen die de wet en het algemeen belang respecteren, stoort degenen die criminele activiteiten willen ontplooien”, legt Riccardi uit.
Hij legt uit dat het aantal van 357 doden in Azië en Oceanië ook de 200 doden omvat die op Paaszondag 2019 zijn omgekomen bij de bomaanslagen op katholieke en protestantse kerken in Sri Lanka. “De martelaren in Afrika zijn voornamelijk vermoord door jihadisten of vanwege de rol die zij speelden in etnisch-politieke conflicten”.
Geen complete namenlijst
De commissie heeft ervoor gekozen om geen volledige lijst met namen te publiceren, “totdat het verstandig is om dat te doen.” Soms worden namen wel genoemd. Voorbeelden zijn de zeven anglicaanse religieuzen van de Melanesian Brotherhood. Zij werden gemarteld en vermoord door het hoofd van een militie terwijl ze probeerden te bemiddelen in een lokaal conflict op de Salomonseilanden in 2003. Ook de Iraakse pastoor Ragheed Ganni, die weigerde zijn parochie in Mosul te sluiten en op 3 juni 2007 door ISIS-terroristen werd vermoord.
Andere namen zijn die van Abish Masih, een 10-jarige jongen die in 2015 omkwam tijdens een bomaanslag op een kerk in Youhanabad, Pakistan. Die van de 21 koptische martelaren die in februari 2015 aan de kust van Libië werden vermoord en door paus Franciscus aan het Romeinse martyrologium werden toegevoegd. Vier Missionarissen van Naastenliefde die in hun klooster in Aden, Jemen, zijn vermoord door gemaskerde mannen die het bejaardentehuis waar zij werkten, aanvielen. En Paul McAuley, een missionaris van La Salle in het Peruaanse Amazonegebied. Hij zette zich in voor de verdediging van de inheemse bevolking en het milieu. In 2019 werd hij dood en verbrand aangetroffen in de school waar hij lesgaf.
Kerk van martelaren
Volgens Riccardi tonen het werk van deze commissie en de oecumenische ceremonie op zondag 14 september aan dat de Kerk nog steeds een Kerk van martelaren is en dat zij ons veel te leren hebben. “Wij zijn tijdgenoten van deze mensen, die wij in ons leven persoonlijk hadden kunnen ontmoeten en leren kennen. Dit zijn mannen en vrouwen die geloofden in een God die hen zelfs in ongunstige omstandigheden trouw bleef. De Kerk beschouwt de nagedachtenis aan de martelaren niet als een moment van verdriet, maar als hoop voor de toekomst.”
Regina Lynch, voorzitter van Kerk in Nood International (ACN), die uitgenodigd was voor de oecumenische viering, benadrukt het belang van de bevindingen: “Ze weerspiegelen de ervaring van ons werk ter plaatse. De gemeenschappen die wij helpen, worden voortdurend met existentiële bedreigingen geconfronteerd. Kerk in Nood is er trots op deze christenen bij te staan en te steunen. Bovenal zijn we echter dankbaar dat we kunnen leren van hun getuigenis. Die maakt ons geloof en dat van onze weldoeners elke dag sterker.”
