In Charkiv, een bisdom dat in het oorlogsgebied in Oekraïne ligt, zet de Kerk zich in voor het helen van trauma's bij soldaten en burgers. De bijdragen van weldoeners van Kerk in Nood (ACN) voor training in deze traumazorg en veel andere vormen van hulp is als de hand van God, legt de bisschop van Charkiv uit.
Het leven in het bisdom Charkov, in het oosten van Oekraïne, speelt zich af tegen de constante achtergrond van oorlogsgeluiden. “Er zijn voortdurend drones en raketten. We horen ze elke dag boven ons hoofd. Het ergst zijn de glasvezel-drones, die hebben een bereik van 50 km en schieten op alles wat beweegt en leeft. We leven in spanning”, zegt bisschop Pavlo Honcharuk, de Latijns-katholieke bisschop van Charkov.
Constante gezoem van drones
Het gezoem van de drones is zo constant dat de bewoners het meest bang worden als ze deze niet meer horen. “Het grootste gevaar voor ons is de stilte. Als het stil is, weten we niet wat er gaat gebeuren”, vertelt de bisschop tijdens zijn bezoek aan het hoofdkantoor van Kerk in Nood (ACN).
De oorlog die volgde op de grootschalige invasie van Oekraïne in 2022 heeft een diepgaande invloed op het leven van iedereen in het land. Vooral wie dicht bij de frontlinie woont, weet dat elke dag de laatste kan zijn.
Traumazorg in Oekraïne
“We weten dat we alles moeten doen om te overleven. Om te leven, niet om te sterven. We hebben zoveel pijn in ons, maar we weten dat we moeten leven. En dit is ons leven. We leven van dag tot dag. Soms als we elkaar ontmoeten, vragen we: ‘Hoe gaat het met je?’, en het antwoord is gewoon: ‘Ik leef nog.’ En dat is goed.”
Geconfronteerd met een dergelijke realiteit is het niet verwonderlijk dat trauma's wijdverspreid zijn onder zowel soldaten als burgers. Al in een vroeg stadium besefte de Kerk dat zij hieraan moest werken.
Ontheemden en krijgsgevangenen
“We hebben militaire aalmoezeniers die met de soldaten werken. We zien dat wanneer zij terugkeren naar hun families, zij volledig veranderd zijn. Dit heeft ook gevolgen voor de rest van het gezin. Kerk in Nood heeft ons ondersteund met cursussen over hoe we met trauma's kunnen leren leven en hoe we de wonden kunnen helen. Dit is een heel bijzonder onderdeel van mijn ambt.”
Bisschop Honcharuk benadrukt dat er niet één soort trauma is: “Als we het hebben over mensen die hun huis of hun bezittingen hebben verloren, is dat ook een soort trauma. Krijgsgevangenen die terugkeren, dragen een ander soort trauma en pijn met zich mee. Het is zeer complex. Het is zeer belangrijk om naar de mensen te luisteren en iedereen op een andere manier te helpen.”
Ook zelf begeleiding
“Zelfs ik, als bisschop, en de andere priesters en zusters, krijgen permanente psychologische begeleiding. Dat is erg belangrijk. Want zo leren we helpen om psychologische problemen bij anderen, spanningen en problemen binnen de families, geweld en zelfs zelfmoord, wat ook een groot probleem is, te voorkomen.”
Kerk in Nood ondersteunde de katholieke Kerk in Oekraïne al vóór het begin van de oorlog en heeft haar hulp na de invasie van 2022 uitgebreid. De weldoeners van de katholieke hulporganisatie steunen ook priesters en zusters die zelfs de kleinste parochies blijven bedienen in hun levensonderhoud. Daartoe zijn ook voertuigen aangeschaft, zodat pastoraal werkers hun gemeenschappen kunnen bereiken.
Hand van God
Een van de meest essentiële vormen van hulp zijn generatoren, aangezien het Russische leger vaak het elektriciteitsnetwerk aanvalt, vooral in de winter. “Zonder generatoren hebben we geen verwarming, we kunnen niet zonder die hulp leven!”, zegt de bisschop.
“We weten dat we op Kerk in Nood kunnen vertrouwen en rekenen. Dat is echt heel belangrijk voor ons. Als we hulp nodig hebben, bellen we en Kerk in Nood reageert onmiddellijk. Ik wil alle weldoeners bedanken voor hun gebeden, hun solidariteit en hun financiële steun. Kerk in Nood is een hand van God, die ons helpt ons dagelijks leven door te komen. Dank u wel! U bent bij ons, en door u helpt God ons.”
