Tijdens de Goede Week worden christenen wereldwijd herinnerd aan het lijden en het offer van Jezus Christus. Het Heilig Land, dat soms als het vijfde Evangelie wordt beschouwd, heeft een immense betekenis voor christenen. “Als we het Passieverhaal lezen in de Goede Week, gaan onze gedachten naar het Heilige Land, naar Jeruzalem,” zegt abt Nikodemus.
Hij herinnert eraan dat er katholieken, voornamelijk migranten en asielzoekers waren onder degenen die gedood werden door de Hamas-aanval op 7 oktober. “En aan de andere kant, wat gebeurt er nu in Gaza? Voor ons, als christenen, is het een catastrofe. We hebben 27 leden verloren. We hebben het over mensen, over een catastrofe voor beide partijen. Want het verschrikkelijkste wat mensen kunnen doen, is andere mensen doden. Dit is de grootste zonde die je kunt begaan”, benadrukt hij.
Wanneer je het kruis niet kunt zien
“Goede Vrijdag heeft een heel sterke betekenis omdat je het lijden ziet, wij zien het kruis. Ooit hadden we een 24-uurs gebedswake in onze kerk. We baden alle psalmen en we noemden de viering ‘de kerk onder het kruis’. Dit is onze plaats als christenen, wij zijn de Kerk onder het kruis.”
Voor christenen op de Westelijke Jordaanoever en in Jeruzalem heeft de benarde situatie meer gemeen met Stille Zaterdag. “Je kunt er het kruis niet zien, omdat de huizen niet gebombardeerd zijn. Er is geen zichtbaar lijden. Er zijn geen beelden die je emotionele kant aanspreken. Maar zij bevinden zich echt in zeer moeilijke omstandigheden en zijn de meest kwetsbare groep. Hun ervaring weerspiegelt de essentie van Stille Zaterdag – een tijd van wanhoop en onzichtbaar lijden,” zegt hij.
Gevaar van “christelijk Disneyland”
De economische gevolgen van de oorlog die sinds oktober aan de gang is, zijn vooral hard aangekomen bij de christenen in de regio, die voor hun levensonderhoud sterk afhankelijk zijn van bedevaarten. “Veel christenen werken als buschauffeur, restauranthouder, hotelpersoneel of reisleider,” legt abt Nikodemus uit. “Het gebrek aan pelgrims heeft voor hen tot een economische ramp geleid.”
Abt Nikodemus waarschuwt voor het gevaar dat het Heilige Land wordt gereduceerd tot een toeristische bestemming. “Het gaat niet om een Disneyland. En dit is echt de angst: dat het Heilige Land een soort christelijk Disneyland voor pelgrims zou kunnen worden. Natuurlijk hebben we de kerken, we hebben de heilige plaatsen. Je kunt prachtige pelgrimstochten maken zonder gestoord te worden door de realiteit van de mensen. Je hebt de stenen die herinneren aan het geloof van de incarnatie, dat Jezus echt mens is geworden. Maar we hebben ook de levende stenen, de christenen die daar wonen. En zij verkeren nu echt in zeer moeilijke omstandigheden, ze voelen zich alleen”, legt hij uit.
De abdij van Dormitio, gelegen in Jeruzalem, heeft ook de gevolgen gevoeld van het dalende aantal pelgrims. Ondanks de afwezigheid van toeristen heeft de abdij er een prioriteit van gemaakt om haar christelijke personeel uit Bethlehem te ondersteunen. “We voelen ons verantwoordelijk voor hen, ook al stelt het ons voor een grote financiële uitdaging,” zegt abt Nikodemus.
Beproefd in geloof
Vooruitkijkend naar Pasen benadrukt Abt Nikodemus het belang ervan als geloofstest. “Pasen stelt ons voor belangrijke vragen. Vertrouwen we echt op God? Geloven we echt wat we vieren? Verwachten we na de catastrofe echt Pasen? Geloven we echt in verlossing?”, vraagt hij zich af.
“Als rationele wereldburger kan ik alleen maar oorlog, lijden, haat en geweld zien. Maar als gelovig mens vertrouw ik erop dat mijn God kan verlossen, deze wereld kan redden, kan genezen en nieuw leven kan creëren. Vergeving. Barmhartigheid. Dat is wat we vieren in de Goede Week en met Pasen. Ik hoop voor alle christenen dat er een nieuw begin zal zijn en nieuwe hoop, nieuw leven.”
