“Hoe mooi is de nederige Kerk die zich niet van de wereld losmaakt en het leven niet van een afstand bekijkt, maar erin leeft,” begon paus Franciscus tegenover de aanwezigen. Hij bemoedigde hen om als geen versterkte burcht te zijn, maar een gemeenschap die geniet van de vreugde van het Evangelie. “Alsjeblieft, laten we niet bezwijken voor de verleiding van ostentatieve pracht en praal. De Kerk moet nederig zijn, zoals Jezus, die kwam om ons te verrijken en onze gewonde menselijkheid te genezen.”
Zonder vrijheid geen ware menselijkheid
Volgens paus Franciscus is vrijheid geen automatisch verworvenheid: het is een reis die soms moeilijk is en voortdurend moet worden hernieuwd. “Soms is het gemakkelijker om door te gaan, het verleden zich te herhalen, zich te laten leiden door de massa of door de publieke opinie zonder veel na te denken en zonder bereidheid om risico's te nemen - zoals de Israëlieten in de slavernij van de Farao.” Deze mentaliteit bedreigt volgens paus Franciscus ook onze Kerk. “In het geestelijk leven en in het leven van de Kerk zijn wij geneigd te zoeken naar een valse vrede die ons een probleemloze toestand garandeert, in plaats van het vuur van het Evangelie.”
Geloofsverkondiging vereist creativiteit
“Jullie zijn kinderen van een grote traditie,” zei de paus. “Onze religieuze ervaring vindt haar oorsprong in de prediking van de lichtende figuren van Cyrillus en Methodius. Van hen hebben wij geleerd dat de weg van de verkondiging van het geloof niet altijd gemakkelijk is. De vreugde van het Evangelie is altijd Christus, maar de manieren waarop het wordt verspreid zijn verschillend. Deze wegen moeten actief worden gezocht.”
Cyrillus en Methodius moesten het geloof verkondigen in een nieuwe taal, in een nieuw schrift. Volgens de paus waren zij creatief en werden zij zo apostelen van de inculturatie. “In de hoofden van veel mensen is deze traditie vandaag de dag helaas slechts een herinnering aan het verleden, die niet meer aanspreekt en geen oriëntatie biedt voor de beslissingen in het leven. Zelfs de mensen die de zieke man droegen, openden het dak om hem tot Jezus te laten zakken. Ze waren creatief!” legde de Heilige Vader uit.
“Het Evangelie kan niet groeien als het niet geworteld is in de cultuur van een volk, in zijn symbolen, vragen, woorden en houdingen”, benadrukte de paus. Cyrillus en Methodius werden in hun werk beschuldigd van ketterij omdat zij de boodschap van het Evangelie in een nieuwe gebied vertaalden naar een nieuwe taal. “Evangelisatie is echter juist zo’n proces”, aldus de paus. “Laat de verkondiging van het Evangelie bevrijdend zijn en nooit onderdrukkend.”
De Kerk moet in dialoog treden
Het derde dat de paus de Slowaakse Kerk voorhield is de vereiste van dialoog. De Kerk dient volgens hem ruimte te scheppen voor gemeenschap, vriendschap en dialoog. “Eenheid en gemeenschap zijn altijd kwetsbaar”, aldus de paus, “vooral wanneer we een pijnlijke geschiedenis achter de rug hebben. Herinneringen aan wonden kunnen leiden tot bitterheid, wantrouwen en minachting. Maar God roept ons op om scheppers van vrede en eenheid te zijn. Daartoe dient de dialoog, met hen die Christus belijden, ook al zijn zij niet 'van ons', met hen die de zware weg van het geestelijk zoeken bewandelen, en ook met hen die niet geloven.”
“Ik weet dat u een gezegde kent: ‘Wie u met een steen stenigt, stenigt u met brood’, aldus Franciscus in de kathedraal. “Het is puur Evangelie! Het is waartoe Jezus ons oproep - dat we de vicieuze cirkel van geweld doorbreken en ons niet laten overweldigen door het kwaad, maar het kwaad overwinnen door het goede. Dit is het Evangelie!”
Foto: TASR/TK KBS/Michal Svítok
