“Sinds de eerste aanslagen in 2015 is de situatie voor christenen om hun godsdienst vrij uit te oefenen veranderd”, vertelt pater Belem tijdens de gebedswake, georganiseerd door het Spaanse kantoor van Kerk in Nood (ACN). Hij deelde er verhalen over een land waar christenen nu leven onder constante dreiging, zonder vrijheid, onderworpen aan bruut geweld door groepen jihadisten die ernaar streven de Islam als enige religie op te leggen en de samenleving geleidelijk aan onderwerpen aan hun regels en opleggingen.
Veranderd in koranscholen
“Sinds het begin van de terreur zijn meer dan 2000 scholen gesloten. Ze vallen moderne scholen aan en veranderen ze in koranscholen; ze vallen katholieke scholen aan en doden of ontvoeren christenen, vooral catechisten, priesters en toegewijde leken. En ze willen vrouwen dwingen volledige gezichtssluiers te dragen, ongeacht hun godsdienst. Veel christelijke meisjes moeten sluiers dragen naar school om niet gebrandmerkt, belasterd, geslagen of zelfs ontvoerd te worden.”
Dorpen geïsoleerd
De dreiging is alomtegenwoordig, in die mate dat “op zondagen en feestdagen de kerken moeten worden bewaakt door politie, militairen of vrijwilligers, zodat wij in alle rust kunnen bidden en de heilige Mis kunnen vieren”, legt pater Wenceslao uit. “De terroristen plaatsen mijnen op de wegen die naar de dorpen leiden om ons en de militairen de toegang te ontzeggen. Op die manier kunnen ze de bevolking isoleren en hen onderwerpen aan honger of ontbering als ze weigeren zich tot de Islam te bekeren.”
Vijftig procent van het grondgebied van Burkina Faso is bezet door terroristische groeperingen. Op veel andere plaatsen is het zeer gevaarlijk om de dorpen te bezoeken om pastorale steun te verlenen. “Voordat we op pastorale missie gaan, bidden we intensief, ontvangen we de sacramenten en gaan we biechten, voor het geval we niet terugkeren.”
Tijdens zijn getuigenis beschreef pater Wenceslao een land dat onder de invloed is gekomen van een jihadistische terreur die ook buurlanden Mali, Niger en Benin raakt. Ongeveer 60% van de bevolking van Burkina Faso is moslim. Katholieken vertegenwoordigen ongeveer 19% van de bevolking en zijn steeds meer gedwongen om naar de Mis en catechese via de radio te luisteren, aangezien het bijna onmogelijk is geworden om parochiekerken te bereiken.
“In Burkina Faso zijn momenteel veel parochies inactief en er zijn meer dan 1,7 miljoen binnenlandse ontheemden”, voegde hij eraan toe. Om de bedreiging het hoofd te bieden, is zowel moed als verbeeldingskracht nodig, zoals te zien is bij de verpleegsters die blijven zorgen voor mensen die medische hulp nodig hebben en die vaak zonder middelen in dorpen achterblijven. “Als we zien hoe deze katholieke verpleegsters zich volledig toevertrouwen aan Gods barmhartigheid, zich verkleden als moslims om gevaarlijke en door terrorisme geteisterde gebieden over te steken om levens te redden en zieken te verzorgen die niet kunnen ontsnappen, voelen we ons bemoedigd en zeggen we dat het God is die redt”, zei pater Wenceslao.
Bakermat van martelaren
De getuigenis van de priester werd ook gemarkeerd door het verhaal van pater Jacques Yaro Zerbo, die op 2 januari 2023 werd vermoord toen hij naar een dorp reed voor de begrafenis van een catechist. “Hij zou samen met een parochiaan reizen, maar op het laatste moment besloot hij alleen te gaan. Onderweg werd hij aangehouden door terroristen. Omdat ze hem kenden en wisten dat zijn geloof zich niet zou laten intimideren, namen ze hem mee naar een paar meter van de dorpskapel, schoten hem neer en vertrokken met zijn auto. De christenen hoorden het lawaai en gingen kijken en ontdekten het lichaam van pater Jacques.”
De kerk van Burkina Faso is een bakermat van martelaren geworden, van wie velen werden herdacht in de kathedraal van Almudena. “In maart 2019 werd pater Joel Yougbare, parochiepriester van Djibo, in het bisdom Dori, ontvoerd. Sindsdien hebben we niets meer van hem gehoord. Datzelfde jaar, in mei, werden pater Simeon Yampa en vijf parochianen vermoord tijdens de zondagsmis. In 2021 werd ook een andere priester, de Spaanse missionaris Antonio Cesar Fernandez, vermoord. Andere parochianen zijn ontvoerd, sommigen werden vrijgelaten, anderen niet.” Ze worden allemaal met liefde herdacht, in de zekerheid dat hun leven en offers niet tevergeefs waren.
Gebed doeltreffend wapen
Tijdens zijn getuigenis bedankte pater Wenceslao Belem Kerkin Nood (ACN) voor de hulp aan de vervolgde kerk in zijn land. Hij verzekerde dat de christenen van Burkina Faso het geweld en terrorisme zullen weerstaan met het enige wapen dat ze hebben: gebed en een geest van vrede. “Dank aan Kerk in Nood, dat ons veerkrachtig maakt door steun aan projecten voor voedselhulp aan de slachtoffers van religieus geweld, de islamitisch-christelijke dialoog en de vorming van priesters om het volk van God, dat vervolgd wordt omwille van zijn geloof, beter te dienen. Wij zijn een vervolgde Kerk, maar dankzij u worden wij niet vergeten. Wij weten dat u ons steunt met gebed. Bij God is altijd redding!”, zei hij. “Wij geloven dat het kwaad niet het laatste woord zal hebben. Wij blijven hoopvol strijden tegen het terrorisme met de enige ‘Kalashnikov’ die we hebben, ons onzichtbare maar zeer doeltreffende wapen: het gebed, de sacramenten, de Heilige Mis en de Rozenkrans. Sterven uit liefde voor God en voor anderen, vernietigt de wortels van de krachten van het kwaad.”
