Alert, maar ontspannen – ondanks het gevaar van terrorisme. Dat is de tweeledige houding van Christenen, zoals beschreven door de twee katholieke priesters tegenover Kerk in Nood (ACN). Volgens berichten in Indonesische media liepen ten minste 20 mensen verwondingen op bij de aanslag van zondag. “Ik ben dankbaar voor het feit dat niemand van onze gemeenschap het leven heeft verloren of ernstig gewond is geraakt”, zegt pastoor Wilhelminus Tulak van de parochie van de Heilig Hart Kathedraal in Makassar. “Vanwege de coronavirusbeperkingen was de omvang van de congregatie kleiner dan normaal. Misschien was dit een van de redenen waarom niemand om het leven kwam, afgezien van de twee zelfmoordenaars zelf.”
De beveiligers die bij elke heilige Mis de deuren bewaken, wisten volgens pater Tulak erger onheil te voorkomen. “Een van de beveiligers merkte twee personen op een motorfiets op, die probeerden het kerkterrein op te rijden. De vrouwelijke passagier was in het zwart gekleed en haar gezicht was bedekt met een volledige sluier. Dit vond de veiligheidsman verdacht en hij wist te voorkomen dat de twee het terrein van de kathedraal opreden. Kort daarna was er een explosie.”
Volgens een mededeling van de Indonesische politie, die zeer kort na de aanslag werd gedaan, behoorden de twee aanvallers tot de terreurgroep “Jamaah Ansharut Daulah” (JAD), een lokale afsplitsing van Islamitische Staat (IS). De groep wordt door de in Duitsland geboren pater Jezuïet Franz Magnis-Suseno omschreven als “een kleine, marginale groep, die naar mijn mening niet zal worden uitgeroeid, ook al jaagt de Indonesische antiterreurpolitie overal op hen.” Pater Suseno, nu 84 jaar oud, heeft aan verschillende universiteiten in Indonesië gedoceerd en wordt erkend als deskundige op het gebied van de religieuze situatie in het land. “Mijn eerste indruk na de aanslag was; wat, niet weer? Maar ik was niet verrast”, aldus pater Franz.
In Indonesië, de natie met het grootste aantal Moslims ter wereld, was de coëxistentie tussen mensen van verschillende godsdiensten vroeger grotendeels vreedzaam. Veel moslims hingen meer gematigde soennitische tendensen aan. Maar diverse rapporten van Kerk in Nood laten zien dat conservatieve en soms gewelddadige islamitische tendensen de laatste tijd zijn toegenomen, vooral sinds de militaire nederlaag van Islamitische Staat (IS) in Syrië en Irak. Volgens pater Magnis-Suseno gaat het hier echter niet om een algemene trend. “Het merendeel van de moslim-hardliners in Indonesië steunt geen terrorisme. En bovendien hebben de belangrijkste moslimorganisaties in het land, evenals de minister van Religie en de Indonesische president Joko Widodo, de meest recente aanslag snel en scherp veroordeeld. Op veel plaatsen in Indonesië helpen groepen van Nadlatul Ulama (NU), een islamitische organisatie, zelfs met bescherming van de christelijke paasliturgieën. Dat zal dit jaar ongetwijfeld ook gebeuren. De reactie na de aanslag is gematigd geweest – geen paniek.”
