Deze missionaris van het Instituut van het Mensgeworden Woord woont al 10 jaar in Vanimo, een kuststad die de paus zal bezoeken. In een interview met Kerk in Nood (ACN) legt hij uit hoe het is om het geloof te beleven in een land met tropische jungles en adembenemende landschappen.

De paus werd een paar jaar geleden verwacht, maar de reis werd uitgesteld vanwege Covid. Wat zijn de verwachtingen van de christenen nu paus Franciscus eindelijk komt?

Het bezoek van de Heilige Vader aan Papoea-Nieuw-Guinea, en in het bijzonder aan Vanimo, werd door iedereen met grote verbazing en vreugde begroet. Door de beperkte toegang tot nieuws en sociale media wisten niet veel mensen dat hij op reis was. We zijn allemaal erg opgewonden en werken hard om de paus zo goed mogelijk te kunnen verwelkomen, ondanks de eenvoud en armoede waarin we leven. De enige manier om Vanimo te bereiken is per vliegtuig of boot.

Welke vruchten verwacht u van het bezoek van de paus voor de katholieke gemeenschap in het land?

Wij geloven dat het bezoek van de paus ons geloof en geestelijk leven zal versterken. We hebben een locatie geïmproviseerd op het plaatselijke voetbalveld en elke avond bidden we de rozenkrans. We organiseren lezingen, hymnen en enkele dansen, waarvan de Papoea’s erg houden. Daarnaast hebben we biechten afgenomen. De ontmoeting werd bijgewoond door mensen uit alle parochies, die te voet of met vrachtwagens kwamen. Het was erg ontroerend. Aan sommige van de beter bezochte avonden namen 3.000-4.000 mensen deel. De mensen kijken met enthousiasme en opwinding uit naar de komst van de Heilige Vader en wachten op de ontmoeting met de Heer waar ze zo naar verlangen.

Het geloof is nog maar zo kort geleden in Papoea-Nieuw-Guinea aangekomen. Hoe leven de christenen? Wat leert u van hun geloof?

Het geloof van de christenen hier is heel levendig en heel eenvoudig, het is een jeugdig geloof, waar ik veel van leer. De eerste missionarissen arriveerden hier pas 70 jaar geleden en velen interpreteren het christendom nog steeds door het kader van hun voorouderlijke geloof. De inheemse spiritualiteit heeft nog steeds veel invloed, wat het voor hen moeilijk maakt om het christendom volledig te begrijpen. Desondanks staan veel mensen erg open voor het geloof en zien we bekeringen door heel eenvoudige dingen, wat laat zien dat God echt achter alles zit en dat de Heilige Geest in hen aan het werk is. In de jungle hebben we bijvoorbeeld de gelegenheid gehad om hele families te dopen, hen het kruisteken te leren maken en voor het eerst het evangelie te verkondigen. Er zijn mensen die echt dorsten naar God, naar geestelijk leven. Onlangs kwam er bijvoorbeeld een kind naar me toe en zei: “Vader, ik wil de communie ontvangen, ik wil de Eucharistie ontvangen. Help me alstublieft.”

Maar evangelisatie kan niet gemakkelijk zijn…

Er is hier een sterke gehechtheid aan voorouderlijke en culturele tradities die niet verenigbaar zijn met het evangelie. De geestelijke overtuigingen en het bijgeloof zijn hardnekkig en worden soms vermengd met het katholieke geloof. Ons werk, als missionarissen, is om christenen te helpen begrijpen dat deze dingen niet samengaan. We proberen verandering teweeg te brengen. Soms zijn zij de eersten die zich hiervan bewust worden. Veel mensen kunnen onderscheid maken tussen wat waar en wat vals is, ook al kunnen ze niet lezen of hebben ze geen enkele vorm van geavanceerde vorming gehad. Als je echter niet voor je geestelijk leven zorgt, of voor anderen leeft, wordt het heel gemakkelijk om beïnvloed te worden door bijgeloof en oppervlakkige elementen.

Hoe zit het met de jongeren? Met welke moeilijkheden worden zij geconfronteerd?

Een van de grootste uitdagingen voor de jongeren van Papoea-Nieuw-Guinea is trouwen en een gezin stichten. In tegenstelling tot de Westerse cultuur bestaat er hier alleen een algemeen idee van het huwelijk. Jongeren hebben geen modellen om na te volgen of als inspiratie te dienen, en slechts enkelen hebben de steun en begeleiding van hun ouders om zich voor het leven aan hun echtgenoten te binden. Het vormen van goede gezinnen is een uitdaging, maar we zien dat er beetje bij beetje dingen beginnen te veranderen.

Hoe kunnen we de christenen in Papoea-Nieuw-Guinea helpen?

Het eerste is gebed: bid voor onze broeders, voor de zielen die Christus nog niet kennen, en voor alle plaatsen waar de boodschap van het Evangelie nog niet is aangekomen. Bid ook voor de missionarissen en voor roepingen, want dat is wat echt tot verandering kan leiden. In 2019 zijn we begonnen met een groep om te bidden voor roepingen, en sindsdien is het aantal priesters verdubbeld. We beginnen lokale roepingen te zien, die we nooit eerder hadden. We hebben al drie seminaristen en twee novicen.

We hebben ook materiële hulp nodig. De mensen leven in zeer slechte omstandigheden en hebben bijna geen medicijnen. We proberen een tehuis voor gehandicapte kinderen te bouwen en een school en een tehuis voor weesmeisjes die slachtoffer zijn geworden van geweld. Daar hebben we altijd hulp voor nodig.

We weten dat God altijd zal voorzien, Zijn hulp komt door de harten van gulle weldoeners. We zijn Kerk in Nood erg dankbaar: dankzij de stichting hebben we veel verschillende projecten kunnen uitvoeren en hebben we meer mensen kennis kunnen laten maken met de liefde van Christus.

Door de novicen hun eerste vorming in de lokale cultuur en talen te geven, hopen de jezuïeten roepingen te bevorderen. Als “Een genade van God” omschrijft missieleider in Bangladesh, pater Ripon Rozario SJ, de steun van Kerk in Nood (ACN).

Tijdens een bezoek aan het internationale hoofdkantoor van de liefdadigheidsinstelling legt hij uit hoe de Jezuïeten in Bangladesh dertig jaar na hun terugkeer naar het land een nieuw centrum inwijden om de Sociëteit van Jezus verder te ontwikkelen en nieuwe roepingen te stimuleren.

Een belangrijke kwestie voor de Jezuïeten in Bangladesh is de vorming van nieuwe leden. In het verleden stuurde de orde novicen naar het buitenland voor vorming, met name naar buurland India. Pater Ripon studeerde bijvoorbeeld in India, Ierland en Rome voordat hij in 2013 werd gewijd. “Een groot probleem waren de toenemende problemen met het verkrijgen van visa voor de novicen om in het buitenland te studeren en andere problemen met paspoorten en andere documenten.”

“Als Jezuïeten voelden we dat het goed zou zijn om de initiële vorming in de lokale cultuur en lokale talen te hebben. We hebben samen gebeden en besloten om een noviciaat in het land te beginnen,” legt de priester uit.

Een kleine maar levendige Kerk
De Jezuïeten arriveerden voor het eerst in Bangladesh in 1576, maar om politieke redenen werden ze kort daarna gedwongen om hun missie te verlaten. “Pas in 1994 konden we ons weer in het land vestigen, nadat we door de katholieke bisschoppen van Bangladesh waren uitgenodigd om terug te keren,” vertelt de missieleider. Er zijn nu 28 Jezuïeten in Bangladesh, van wie de overgrote meerderheid uit het land zelf komt.

“We hebben twee scholen, een retraitehuis, geestelijke en pastorale programma’s en een jongerenpastoraat dat Magis Bangla heet”, legt pater Ripon uit. De orde heeft ook een parochie met vier missieposten voor de inheemse bevolking. “Er zijn Jezuïeten met een tribale achtergrond,” legt hij uit aan Kerk in Nood, “waardoor ze de mensen in hun eigen taal kunnen aanspreken.”

Christenen vormen een kleine minderheid in Bangladesh, dat voor het grootste deel uit moslims bestaat. “Bangladesh is een klein maar dichtbevolkt land, met meer dan 170 miljoen mensen. Er leven zo’n 500.000 christenen, van wie ongeveer 300.000 katholiek zijn. De katholieke Kerk heeft een enorme bijdrage geleverd aan het land, vooral op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs.”

“De Bangladeshi’s zijn religieus ingestelde mensen,” legt hij uit. “De Kerk is heel levendig en we hebben talloze liefdadigheidsactiviteiten. Veel katholieke jongeren groeien op met het zien van de geestelijke en sociale diensten die de Kerk biedt en raken zo geïnspireerd om Jezuïet te worden. We hebben al vier novicen in ons noviciaatsprogramma en in juni komen er nog zes bij,” zegt pater Ripon, die ook novicemeester in het land is.

“De Kerk in Bangladesh heeft een arme achtergrond en beschikt over zeer weinig middelen,” legt pater Ripon uit. “De Jezuïeten deden daarom een beroep op Kerk in Nood om de bouw van het nieuwe noviciaat te steunen. Dankzij uw gulle steun kunnen we de bouw afronden en de komende jaren hopen we, met de faciliteiten van het nieuwe noviciaat, meer roepingen te krijgen. Dus bedankt voor alle steun die u via Kerk in Nood hebt gegeven aan de Jezuïetenmissie in Bangladesh.”

Oost-Timor is een van de jongste landen ter wereld en werd in 2002 onafhankelijk. Het is dus niet vreemd dat het bezoek van Franciscus van 9-11 september dit jaar het eerste pauselijke bezoek aan het land is sinds het onafhankelijk werd. Oost-Timor is ook het Aziatische land met het hoogste percentage katholieken, bijna 99 procent van de bevolking. Samen met de Filippijnen is dit het enige land in Azië met een katholieke meerderheid.

Voorbereidingen in volle gang
Zr. Cristina Macrino werkt als missionaris en verpleegster in de Timorese stad Bobonaro. De zuster van de congregatie Verlossing van Onze Lieve Vrouw van Fátima, vertelt dat de mensen reikhalzend uitkijken naar het pausbezoek. “De voorbereidingen zijn al in volle gang. De mensen staan te popelen om deze gebeurtenis zo intens en vreugdevol mogelijk mee te maken en verwachten dat het een bron van veel zegeningen en ook van hoop voor de natie zal zijn”, aldus de Portugese.

Indonesië en Papoea Nieuw Guinea
Het bezoek aan Oost-Timor is onderdeel van Franciscus reis naar Oost-Azië. Het wordt de langstdurende reis van de paus. Het bezoek begint op 2 september in Indonesië. Het dichtstbevolkte moslimland ter wereld, heeft een aanzienlijke katholieke minderheid. Daarna vliegt de 87-jarige paus naar Papoea Nieuw Guinea, waar hij tot 9 september blijft. Na Oost-Timor eindigt de reis met een bezoek aan Singapore, vanwaar de paus naar verwachting op 13 september terugvliegt naar Rome.

Oost-Timor, dat slechts de helft van het kleine eiland Timor beslaat en ongeveer 1,3 miljoen inwoners telt, was eeuwenlang een Portugese kolonie maar werd in 1975 bezet door Indonesië. De bezetting van het land eindigde in 2002, na een referendum over onafhankelijkheid dat werd gesteund door de internationale gemeenschap.

Spanning bij eerder pausbezoek
De sterke toewijding aan het katholieke geloof is een van de onderscheidende kenmerken van het Timorese volk en de Kerk speelt een zeer belangrijke rol in het land, vooral op sociaal niveau. Dit is het tweede pauselijke bezoek aan Timor, na dat van Johannes Paulus II in 1989.

Destijds bracht het bezoek de benarde situatie van de Timorezen onder de aandacht van de wereld. Oost-Timor was nog steeds bezet door Indonesië en werd door de paus bezocht tijdens zijn reis naar Indonesië. Er waren wat spanningen tijdens de reis. Er was bijvoorbeeld twijfel of de Poolse paus de grond zou kussen bij aankomst in Oost-Timor vanuit Indonesië, zoals hij altijd deed bij een bezoek aan een nieuw land.  Dit zou de Indonesische regering woedend maken, die de onafhankelijkheid van Oost-Timor niet erkende, en zou kunnen leiden tot repressie tegen de katholieke bevolking van Indonesië. Johannes Paulus II kuste een kruisbeeld en drukte het in plaats daarvan op de grond.

Tijdens de Indonesische bezetting van Oost-Timor werd er hard opgetreden tegen de lokale bevolking. Veel priesters en nonnen riskeerden hun leven om burgers te beschermen tegen militaire mishandelingen. Het motto van het bezoek van paus Franciscus, “Moge uw geloof uw cultuur zijn”, verwijst naar deze geschiedenis en wenkt de Timorezen om standvastig te blijven in hun liefde voor Christus.

Kerk in Nood (ACN) heeft de kerk gesteund in haar missie in Oost-Timor, met tientallen goedgekeurde projecten in de afgelopen decennia.

Een jaar na de wijding begon men met de bouw van een Mariabasiliek in Sheshan, op de top van een heuvel ongeveer 35 kilometer buiten Shanghai. Sindsdien is het een populair bedevaartsoord voor katholieken geworden, met verschillende kerken en de Mariabasiliek. Elk jaar, op 24 mei, wordt het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Sheshan, Hulp der Christenen, met grote plechtigheid gevierd.

Gebedsdag voor China
In 2007 riep Paus Benedictus XVI de wereldwijde Kerk op om op 24 mei te bidden voor de Kerk in China, waarbij hij het belang van het Mariaheiligdom van Sheshan benadrukte. Hij moedigde gelovigen wereldwijd aan om te bidden voor de eenheid van de Kerk in het land en hun solidariteit en steun te betuigen aan de Chinese christenen.

Sheshan gespaard voor geweld
De geschiedenis van Sheshan gaat terug tot 1863, toen de eerste jezuïeten missionarissen zich op de heuvel vestigden en de eerste kapel op de top bouwden. Tijdens de afslachting van missionarissen en Chinese christenen in Tianjin in 1870, ging de overste van de Jezuïeten in Shanghai naar Sheshan en deed een belofte aan de Heilige Moeder: “Als het vicariaat gespaard blijft van de aanval, zullen we een basiliek bouwen en onze dankbaarheid uiten voor de speciale bescherming van Onze Lieve Vrouw.” Wonder boven wonder bleef de regio inderdaad gespaard van de moorden en de verwoestingen.

Gebed voor de Kerk en christenen in China
Nu we de honderdste verjaardag van de toewijding van China aan Onze Lieve Vrouw herdenken, nodigt Kerk in Nood (ACN) alle weldoeners en vrienden uit om zich te verenigen in het gebed dat paus Benedictus XVI heeft opgesteld ter gelegenheid van de Wereldgebedsdag voor de Kerk in China. Daarin vraagt hij om kracht en genade voor de Kerk en de christenen in China.

Ondanks de beperkingen en het toezicht van de overheid trekken duizenden pelgrims elk jaar in mei naar Sheshan om tot de Heilige Moeder te bidden. Hun onwrikbare toewijding en geloof, zijn een bewijs van de blijvende kracht van de katholieke gemeenschap in China. Moge datzelfde geloof gelovigen wereldwijd blijven inspireren:

“Onze-Lieve-Vrouw van Sheshan, ondersteun al diegenen in China,
die, ondanks hun dagelijkse beproevingen, blijven geloven, hopen en liefhebben.

Mogen zij nooit bang zijn om tot de wereld over Jezus te spreken,
en over de wereld met Jezus.

In het standbeeld dat over het heiligdom uitkijkt, heft u uw Zoon hoog op,
Hem met open armen aan de wereld aanbiedend in een gebaar van liefde.

Help katholieken om altijd geloofwaardige getuigen van deze liefde te zijn,
zich altijd vastklampend aan de rots van Petrus waarop de Kerk is gebouwd.
Moeder van China en heel Azië, bid voor ons, nu en voor altijd. Amen!”

Nog maar een paar maanden geleden, in december 2023, doodde een bom vier mensen die een Mis bijwoonden in de gymzaal van de Mindanao State University in Marawi. Dezelfde stad werd in 2017 volledig bezet door ISIS-gelieerde militanten. Dat leidde tot een belegering die vijf maanden duurde, waarbij meer dan 1000 mensen omkwamen en 1,1 miljoen mensen ontheemd raakten.

Pater Sebastiano D’Ambra, een Italiaanse missionaris met tientallen jaren ervaring in Mindanao, richtte Silsilah op, wat “verbonden ketting” betekent in het Arabisch. Doel is om begrip en vrede te kweken door middel van interreligieuze dialoog, en om gemeenschapsleiders te vormen in deze waarden. De organisatie viert dit jaar haar veertigste verjaardag.

Catechisatie
Het doel van het vormingsprogramma dat in juni door de Emmaüsbeweging wordt gehouden, is om catechisten voor te bereiden om het geloof van hun gemeenschappen beter te verspreiden en te bewaren. Ook worden ze toegerust voor interreligieuze dialoog met de moslimbevolking, die erg groot is op het eiland.

“Vandaag de dag is er veel verwarring en ontmoediging in de kerk. Velen worden moslim, sluiten zich aan bij andere christelijke denominaties of verlaten het geloof helemaal. We zijn van plan om een zeer uitgebreide en intensieve cursus te geven, zodat de deelnemers goed voorbereid zijn om leiders, catechisten of godsdienstleraren te worden”, zegt pater Sebastiano D’Ambra.

“Omdat we de bisschoppen en priesters vragen om de catechisten te selecteren die aan onze speciale cursus zullen deelnemen, met het doel om deze in hun eigen gebied te herhalen, bieden we de cursus gratis aan. Dit daagt ons uit om deze cursus op een creatieve manier te presenteren, en nuttig materiaal te bieden voor de deelnemers”, vertelde pater Sebastiano D’Ambra aan Kerk in Nood (ACN), dat het programma financieel steunt.

Behoefte aan dialoog
Volgens de organisatoren worden de deelnemers zorgvuldig uitgekozen in de gebieden rondom de stad Zamboanga – aan de zuidelijke punt van het schiereiland Zamboanga, in het westen van het eiland Mindanao, waar het instituut gevestigd is. Zamboanga is niet gespaard gebleven van terrorisme en is getroffen door bombardementen en terroristische aanslagen die veel verwoesting hebben aangericht en tot spanningen tussen de gemeenschappen hebben geleid. “We zijn ervan overtuigd dat deze nieuwe vormingscursus velen zal helpen en een inspiratie zal zijn voor anderen om het voorbeeld te volgen”, besluit de priester.

De internationale katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN) is al meer dan 20 jaar partner van de Silsilah-beweging. Donateurs hebben bijgedragen aan activiteiten van het Emmaus Theologisch College, aan de bouw van studentenwoningen in het aangrenzende Harmony Village en aan de cursus voor catechisten.

Het conflict, waarbij regeringstroepen het opnemen tegen een aantal gewapende verzetsgroepen en etnische milities, is het afgelopen jaar aanzienlijk verergerd. Bijna het hele land is door gevechten getroffen wordt. Kerk in Nood (ACN) hoort uit lokale bronnen dat de situatie een bijzonder gevaar vormt voor kwetsbare minderheidsgemeenschappen, zoals christenen.

Tijdens zijn bezoek aan het Aziatische land in 2017 zei paus Franciscus in een toespraak dat “Myanmar gezegend is met grote natuurlijke schoonheid en rijkdommen, maar zijn grootste schat is zijn volk.” Hij zei toen al dat de Birmezen “zwaar hebben geleden en nog steeds lijden onder burgerconflicten en vijandelijkheden die al te lang hebben geduurd en diepe verdeeldheid hebben gezaaid.”  Sinds februari 2021, en vooral de laatste drie maanden, heeft dit lijden ongekende proporties aangenomen.

Regina Lynch, uitvoerend voorzitter van Kerk in Nood (ACN) International: “Met zoveel spraakmakende conflicten in de wereld van vandaag, is het gemakkelijk voor Myanmar om het zoveelste vergeten conflict te worden. Het is cruciaal dat we dit niet laten gebeuren. We roepen de internationale gemeenschap op om zich meer in te spannen voor het herstel van vrede en gerechtigheid in het land. Alle actoren in het conflict moeten proberen om de liefde voor vrede en voor de naaste boven persoonlijke ambities en winsten te stellen.”

“In deze context is het inspirerend om te zien hoe kerkleiders, waaronder priesters, religieuzen en catechisten, hun volk blijven bijstaan en troost en Gods genade brengen in de meest afgelegen gebieden”, voegt ze eraan toe.

Getuigenissen die Kerk in Nood (ACN) bereiken, beschrijven hoe het land blijkbaar een mislukte staat aan het worden is. De oorlog treft de hele gemeenschap en laat in zijn kielzog verwoesting, doden en grote aantallen ontheemden achter. Onder hen veel ouderen, gehandicapten of moeders met kinderen.

Ontroerd door deze vreselijke realiteit blijft Kerk in Nood oproepen tot vrede en respect voor het leven, ongeacht religie: “Zij bewandelen een kruisweg, altijd hopend op de wederopstanding van Jezus Christus.

Lynch vertelt over een lied dat men kinderen hoorde zingen in een ontheemdenkamp: ‘Nergens om heen te gaan, geen land om te wonen, geen bed om te slapen, nergens om te vluchten, nergens om je te verstoppen! Er is geen toekomst, hoe te overleven! We hebben vrede nodig als een lied, we hebben gerechtigheid nodig als een rivier, we hebben vrijheid nodig als een wind en het verdriet van de oorlog moet ophouden!’”

“Hoe kunnen we onze stemmen niet verenigen om samen met deze kinderen te bidden?”, vraagt ze zich af. “We dringen er bij al onze weldoeners op aan om te blijven bidden voor Myanmar, haar Kerk en haar bevolking – met speciale intensiteit op 1 februari – omdat we er zeker van zijn dat ‘als de Heer het huis niet zegent, de timmerman tevergeefs zal zwoegen’ (Ps. 127).”

Foto: Twitter kardinaal Bo