Het bezoek van paus Franciscus aan Azië en Oceanië, in september 2024, staat volgens pater Jack Umbu Warata symbool voor zijn zorg voor de periferieën en voor christelijke gemeenschappen, hoe klein ze ook zijn. Franciscus bezocht toen Oost-Timor en Papoea-Nieuw-Guinea, die in meerderheid christelijk zijn, maar ook Indonesië, dat in demografisch opzicht het grootste moslimland ter wereld is.

Horloge van acht dollar

Volgens de provinciaal van de Redemptoristen in het land, waren de Indonesische autoriteiten en het maatschappelijk middenveld geboeid door het bezoek van de paus. “Zij zijn getroffen door zijn eenvoud”, vertelt de priester aan Kerk in Nood (ACN).

“Veel van mijn mede-Redemptoristen werken in heel bescheiden parochies. Sommigen hebben heel moeilijk. Zijn bezoek liet ons echter de betekenis van eenvoud zien. In Indonesië hadden mensen het over het feit dat zijn horloge acht dollar kostte en over hoe de paus ons een voorbeeld geeft van leven in eenvoud.”

Dialoog erg belangrijk

Er zijn slechts 7 miljoen christenen in Indonesië, op een bevolking van 280 miljoen, en hoewel er problemen zijn in sommige regio's, zegt pater Jack dat de algemene sfeer positief is. “Op verschillende plaatsen, zoals in Atjeh, is het erg moeilijk voor christenen, omdat daar de sharia heerst. Maar over het algemeen is meer dan 80% van de moslims erg tolerant. Daarom is de dialoog in Indonesië zo belangrijk.”

“De katholieke kerk probeert een dialoog te voeren met onze moslimbroeders. En ook tijdens het bezoek van de paus was er een dialoog. Een heel goed voorbeeld is de vriendschapstunnel die de Istiqlal-moskee, de grootste in Zuidoost-Azië, verbindt met de katholieke kathedraal aan de overkant van de weg. Ze hebben het gebouwd om te laten zien dat in Indonesië dialoog en harmonie zo belangrijk zijn.”

Levensomstandigheden verbeteren

Het bezoek van de paus richtte zich niet alleen op de interreligieuze dialoog. Het gaf de Indonesische kerk ook kracht om de uitdagingen die voor haar liggen aan te gaan, meent pater Jack. “Een van de prioriteiten is armoede. Op veel plaatsen is er armoede en veel katholieken leven in armoede. We proberen het Goede Nieuws te verkondigen. Omdat priesters en zusters een stem hebben in de samenleving en de mensen luisteren, proberen zij de mensen echter ook te vertellen hoe ze hun levensomstandigheden kunnen verbeteren. De tweede uitdaging is onderwijs, en de derde is het verbeteren van onze vorming, om mensen te helpen groeien in geloof.”

“We begrijpen betekenis nieuwe missies”

Indonesië is een archipel van meer dan 17.000 eilanden. Hoewel het grootste deel van de bevolking moslim is, zijn er enkele eilanden die in meerderheid christelijk zijn, vooral in het oosten. Flores, dat in de 16e eeuw door de Portugezen werd geëvangeliseerd, heeft het grootste seminarie ter wereld. Sumba, waar pater Jack vandaan komt, telde tot halverwege de 20e eeuw echter maar een klein aantal katholieken.

“Mijn vader is katholiek en mijn moeder is protestant, maar mijn grootouders praktiseerden traditionele religies. Toen ik een kind was, in 1957, kwamen de Redemptoristen naar ons dorp om het Goede Nieuws te verkondigen. In die tijd waren we met 10.000 katholieken. Maar na 60 jaar hebben we 250.000 katholieken op een bevolking van 800.000.”

Missionaire Kerk

Het resultaat is volgens pater Jack dat de Kerk in Indonesië missionaire is geworden. “We begrijpen de betekenis van nieuwe missies. Lang geleden kwamen de Europeanen naar ons toe, maar nu gaan de priesters uit Indonesië naar Europa. In mijn congregatie hebben we 45 Indonesische Redemptoristen in negen verschillende landen. De missie heeft een nieuw gezicht! 60 jaar lang hebben jullie ons missionarissen gegeven en nu geven we veel priesters terug om voor de missies te werken,” zegt hij.

“We hebben meer dan 80 studenten op ons grote seminarie in Java; 18 in het noviciaat en 24 postulanten. En dit zijn alleen nog maar Redemptoristen! We zijn dus niet bang voor een gebrek aan roepingen,” legt de provinciaal uit. Indonesië mag dan rijk zijn aan roepingen, het heeft hulp nodig van vrienden en partners zoals de weldoeners van Kerk in Nood (ACN). Zij zorgen ervoor dat seminaristen de best mogelijke opleiding krijgen.

“Kerk in Nood helpt met de voortdurende vorming van onze seminaristen en priesters. Zonder ACN zouden we veel dingen niet kunnen doen! Toen paus Franciscus op bezoek kwam, vlogen tien van onze priesters naar Jakarta en konden ze de paus persoonlijk begroeten. Sommigen van hen hadden net hun opleiding afgerond, dankzij Kerk in Nood,” besluit een dankbare pater Jack.

Paus Franciscus heeft het werk van Kerk in Nood (ACN) altijd een warm hart toegedragen, getuige zijn vele bijdragen aan het werk en de gebedscampagnes van Kerk in Nood (ACN) die hij door de jaren heen steunde. Meer weten? Lees dan ook het artikel Overlijden paus Franciscus: “We rouwen om boodschapper barmhartigheid”.

“Met diepe droefheid ontvingen we het tragische nieuws van de brute moord op priester Donald Martin Ye Naing Win (44) van het katholieke aartsbisdom Mandalay”, aldus Regina Lynch, uitvoerend voorzitter van Kerk in Nood (ACN) International. “Zijn levenloze lichaam, verminkt en met talloze steekwonden, werd vrijdagochtend door leden van zijn gemeenschap gevonden op het terrein van Onze Lieve Vrouw van Lourdes Parochie, waar hij diende.”

Droefheid en ontzetting
De verschrikkelijke geweldsdaad, gepleegd in de nacht van vrijdag 14 februari 2025, heeft diepe droefheid en ontzetting veroorzaakt in de katholieke gemeenschap in Myanmar en de rest van de wereld. Lynch: “Kerk in Nood is solidair met kardinaal Charles Bo, aartsbisschop Marco Tin Win en alle priesters, religieuzen en gelovigen van het aartsbisdom Mandalay, evenals met de familie en geliefden van pater Donald, in de rouw om zijn vroegtijdige verlies.”

Onderzoek vereist
De regio Sagaing is een van de gebieden waar de gevechten het hevigst zijn. De motieven achter de misdaad en de identiteit van de daders moeten nog worden vastgesteld. “Een grondig onderzoek naar deze misdaad zou verdere spanningen helpen voorkomen. De dood van de priester weerspiegelt de uitdaging en het immense risico waarmee de Kerk wordt geconfronteerd in een context van wijdverspreid geweld, nu de gevechten tussen het leger van Myanmar en milities van de oppositie voortduren”, aldus de Ierse voorzitter van de katholieke hulporganisatie.

“Tegenover zulk geweld, dat de hele bevolking treft, zetten priesters zoals pater Donald Martin zich in om hun gemeenschappen te helpen, door geestelijke troost en steun te bieden aan de lijdende mensen in de regio. Zijn dood benadrukt de moeilijke situatie waar de katholieke gemeenschap in Myanmar mee te maken heeft en de moed van degenen die de mensen blijven dienen, ondanks de gevaren.

Recent bomaanslag op kathedraal
“We zijn ook diep geschokt door de recente bomaanslag op 6 februari op de Heilig Hart van Jezus-kerk in Mindat, in de staat Chin, die onlangs door paus Franciscus is aangewezen als kathedraal. We zijn dankbaar dat er geen levens verloren zijn gegaan bij deze aanval, maar we moeten niet vergeten dat de vernietiging van een gebedsplaats, ongeacht welke religie, niet alleen een aanval is op de geloofsgemeenschap, maar ook op het fundamentele recht van alle mensen om een plek te hebben waar ze hun geloof kunnen belijden.”

“We roepen alle mensen van goede wil op om zich te verenigen in gebed en actie om een einde te maken aan het lijden dat zoveel onschuldige levens in Myanmar treft”, besluit Lynch. “Moge de ziel van Vader Donald Martin Ye Naing Win, door de genade van God, rusten in eeuwige vrede.”

Samen met andere weldoeners van Kerk in Nood wereldwijd kunt u deel uitmaken van deze gebedsmarathon via onze internationale website. Van 11 tot 12 uur is het gebed in het Nederlands. U kunt altijd meebidden voor dit volk, dat dringend behoefte heeft aan hoop, gerechtigheid en verzoening.

Bidt u met ons mee uit het gebedsboekje “24 uur gebed voor Myanmar”? Zoals Jezus zei: "Zalig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden."

Christenen hebben vaak moeite om werk te vinden, bouwprojecten van kerken worden vertraagd en de toekomst van katholieke scholen wordt bedreigd, aldus een kerkelijke bron die om veiligheidsredenen anoniem wil blijven.

In gesprek met de katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN) zei de anonieme bron dat de vrijheid van godsdienst niet wordt gerespecteerd, ook al wordt deze gewaarborgd door de grondwet. “De fundamentalistische Jamaat-e-Islami-partij, die banden heeft met de regering, wil dat de islam de enige godsdienst is in Bangladesh.”

Pasen geen feestdag
“De lijst met feestdagen is onlangs veranderd en er zijn meer islamitische feesten nationale feestdagen geworden. Christenen eisen tenminste één feestdag voor Pasen, dat niet eens op de juiste lijst van feestdagen staat. Tijdens Pasen moeten mensen naar hun werk en studenten moeten examen doen, dus kunnen ze de Mis en andere vieringen niet bijwonen.”

De bron legde uit dat christenen in sommige delen van het land geen werk kunnen vinden en “de autoriteiten maken het ons ook moeilijk om nieuwe kapellen te bouwen”, omdat ze niet op tijd toestemming geven. Katholieke scholen en universiteiten zijn ook doelwit geweest van aanvallen. “Een menigte, gecontroleerd door Jamaat-e-Islami, stak een school in brand. Soortgelijke menigten oefenen steeds meer druk uit op katholieke instellingen om de mensen die de leiding hebben te vervangen.”

Religieuze bestuurders onder druk
Hij legt uit: “Hun doel is om de administratie van de school over te nemen. Ze eisen een islamitische kledingcode - de hijab voor meisjes en de traditionele ṭopi voor jongens. Ze proberen het bestuur van de school over te nemen en de controle te krijgen over de financiën en al het andere. Ze vertellen de scholen dat ze een bepaalde priester, religieuze zuster of leraar daar niet willen hebben. Op verschillende scholen zijn al religieuze bestuurders gedwongen ontslag te nemen: op één school zijn twee zusters gedwongen af te treden, op een universiteit werd een priester gedwongen ontslag te nemen.”

De bron benadrukte dat de Kerk een interreligieuze commissie van juristen en andere leiders heeft opgericht die de christelijke gemeenschappen helpt om “een vreedzame situatie te handhaven” en “een beroep te doen op gerechtigheid”.

Hulp voor scholen, priesters en catechisten
Kerk in Nood (ACN) heeft de Kerk in Bangladesh dankzij vele weldoeners geholpen met de bouw van scholen, kerken, kloosters en conventen. Ook steunen zij priesters met Misintenties en transportmiddelen en catechisten met trainingsprogramma’s. De bron sprak over het belang van deze steun: “Catechisten helpen dorpshoofden vaak met openbaar bestuur en management omdat ze vaak hoger opgeleid zijn dan de leiders zelf. We trainen onze catechisten in theologie en kerkleer, zodat ze kunnen helpen hun gemeenschappen goed te besturen.”

Deze missionaris van het Instituut van het Mensgeworden Woord woont al 10 jaar in Vanimo, een kuststad die de paus zal bezoeken. In een interview met Kerk in Nood (ACN) legt hij uit hoe het is om het geloof te beleven in een land met tropische jungles en adembenemende landschappen.

De paus werd een paar jaar geleden verwacht, maar de reis werd uitgesteld vanwege Covid. Wat zijn de verwachtingen van de christenen nu paus Franciscus eindelijk komt?

Het bezoek van de Heilige Vader aan Papoea-Nieuw-Guinea, en in het bijzonder aan Vanimo, werd door iedereen met grote verbazing en vreugde begroet. Door de beperkte toegang tot nieuws en sociale media wisten niet veel mensen dat hij op reis was. We zijn allemaal erg opgewonden en werken hard om de paus zo goed mogelijk te kunnen verwelkomen, ondanks de eenvoud en armoede waarin we leven. De enige manier om Vanimo te bereiken is per vliegtuig of boot.

Welke vruchten verwacht u van het bezoek van de paus voor de katholieke gemeenschap in het land?

Wij geloven dat het bezoek van de paus ons geloof en geestelijk leven zal versterken. We hebben een locatie geïmproviseerd op het plaatselijke voetbalveld en elke avond bidden we de rozenkrans. We organiseren lezingen, hymnen en enkele dansen, waarvan de Papoea's erg houden. Daarnaast hebben we biechten afgenomen. De ontmoeting werd bijgewoond door mensen uit alle parochies, die te voet of met vrachtwagens kwamen. Het was erg ontroerend. Aan sommige van de beter bezochte avonden namen 3.000-4.000 mensen deel. De mensen kijken met enthousiasme en opwinding uit naar de komst van de Heilige Vader en wachten op de ontmoeting met de Heer waar ze zo naar verlangen.

Het geloof is nog maar zo kort geleden in Papoea-Nieuw-Guinea aangekomen. Hoe leven de christenen? Wat leert u van hun geloof?

Het geloof van de christenen hier is heel levendig en heel eenvoudig, het is een jeugdig geloof, waar ik veel van leer. De eerste missionarissen arriveerden hier pas 70 jaar geleden en velen interpreteren het christendom nog steeds door het kader van hun voorouderlijke geloof. De inheemse spiritualiteit heeft nog steeds veel invloed, wat het voor hen moeilijk maakt om het christendom volledig te begrijpen. Desondanks staan veel mensen erg open voor het geloof en zien we bekeringen door heel eenvoudige dingen, wat laat zien dat God echt achter alles zit en dat de Heilige Geest in hen aan het werk is. In de jungle hebben we bijvoorbeeld de gelegenheid gehad om hele families te dopen, hen het kruisteken te leren maken en voor het eerst het evangelie te verkondigen. Er zijn mensen die echt dorsten naar God, naar geestelijk leven. Onlangs kwam er bijvoorbeeld een kind naar me toe en zei: “Vader, ik wil de communie ontvangen, ik wil de Eucharistie ontvangen. Help me alstublieft.”

Maar evangelisatie kan niet gemakkelijk zijn...

Er is hier een sterke gehechtheid aan voorouderlijke en culturele tradities die niet verenigbaar zijn met het evangelie. De geestelijke overtuigingen en het bijgeloof zijn hardnekkig en worden soms vermengd met het katholieke geloof. Ons werk, als missionarissen, is om christenen te helpen begrijpen dat deze dingen niet samengaan. We proberen verandering teweeg te brengen. Soms zijn zij de eersten die zich hiervan bewust worden. Veel mensen kunnen onderscheid maken tussen wat waar en wat vals is, ook al kunnen ze niet lezen of hebben ze geen enkele vorm van geavanceerde vorming gehad. Als je echter niet voor je geestelijk leven zorgt, of voor anderen leeft, wordt het heel gemakkelijk om beïnvloed te worden door bijgeloof en oppervlakkige elementen.

Hoe zit het met de jongeren? Met welke moeilijkheden worden zij geconfronteerd?

Een van de grootste uitdagingen voor de jongeren van Papoea-Nieuw-Guinea is trouwen en een gezin stichten. In tegenstelling tot de Westerse cultuur bestaat er hier alleen een algemeen idee van het huwelijk. Jongeren hebben geen modellen om na te volgen of als inspiratie te dienen, en slechts enkelen hebben de steun en begeleiding van hun ouders om zich voor het leven aan hun echtgenoten te binden. Het vormen van goede gezinnen is een uitdaging, maar we zien dat er beetje bij beetje dingen beginnen te veranderen.

Hoe kunnen we de christenen in Papoea-Nieuw-Guinea helpen?

Het eerste is gebed: bid voor onze broeders, voor de zielen die Christus nog niet kennen, en voor alle plaatsen waar de boodschap van het Evangelie nog niet is aangekomen. Bid ook voor de missionarissen en voor roepingen, want dat is wat echt tot verandering kan leiden. In 2019 zijn we begonnen met een groep om te bidden voor roepingen, en sindsdien is het aantal priesters verdubbeld. We beginnen lokale roepingen te zien, die we nooit eerder hadden. We hebben al drie seminaristen en twee novicen.

We hebben ook materiële hulp nodig. De mensen leven in zeer slechte omstandigheden en hebben bijna geen medicijnen. We proberen een tehuis voor gehandicapte kinderen te bouwen en een school en een tehuis voor weesmeisjes die slachtoffer zijn geworden van geweld. Daar hebben we altijd hulp voor nodig.

We weten dat God altijd zal voorzien, Zijn hulp komt door de harten van gulle weldoeners. We zijn Kerk in Nood erg dankbaar: dankzij de stichting hebben we veel verschillende projecten kunnen uitvoeren en hebben we meer mensen kennis kunnen laten maken met de liefde van Christus.