Wat was de situatie die u tijdens uw reis in Honduras aantrof?
Honduras is het op één na armste land van Latijns-Amerika, met 75 procent van de bevolking die in armoede leeft, en grote ongelijkheid. Het land kampt met een ernstige energiecrisis, met voortdurende black-outs waardoor elektriciteit op rantsoen is. Bovendien hebben extreme klimaatomstandigheden geleid tot seizoenen van droogte, of, in andere gevallen, stortregens en enorme overstromingen. Beiden zijn verschrikkelijk voor de landbouw. Er is echter een nog grotere bedreiging, namelijk het geweld van de “maras”.
Wie zijn de “maras”?
Dat zijn Centraal-Amerikaanse bendes die actief zijn op de drugsmarkt, zijn erg gewelddadig. Honduras is een doorvoerroute voor drugssmokkel naar de Europese Unie en andere landen. De maras hebben bijna alles in handen. Gezinnen hebben moeite om hun bedrijf draaiende te houden vanwege de “oorlogsbelasting”, een heffing die de maras aan burgers opleggen en die vaak onmogelijk te betalen is.
En hoe vergaat het de Hondurese Kerk in dit klimaat van geweld?
Tijdens ons bezoek aan de hoofdstad legden onze gastheren uit dat het in sommige zones erg moeilijk is om pastoraal werk te verrichten, vooral door alle conflicten tussen de maras, aangezien de verschillende bendes vechten om grondgebied. We bezochten een parochie in een deel van de stad dat gecontroleerd wordt door deze bendes, wat het werk van de Kerk erg ingewikkeld maakt. De bisschoppenconferentie heeft een oproep tot vrede gedaan en de regering gevraagd om maatregelen te nemen om de onveiligheid in het land de kop in te drukken. Dit alles maakt het pastorale werk van de katholieke Kerk nog belangrijker dan ooit.
Voor welke andere uitdagingen staat de kerk in haar pastorale werk?
Het gebrek aan priesters is een echt probleem. In Honduras dienen priesters vier keer meer mensen dan bijvoorbeeld in Frankrijk. Bovendien is het opleidingsniveau laag, is vervoer buiten de steden moeilijk en is er nauwelijks vorming in de parochies. De gelovigen zijn erg arm en er is een groot gebrek aan catechesemateriaal. Ze willen wel vormingsmateriaal, maar ze hebben niet de middelen om het aan te schaffen.
Aan de andere kant maakt de overheid het buitenlandse religieuzen erg moeilijk om een visum te krijgen. Ze moeten aan allerlei eisen voldoen en veel documenten voorleggen, wat het moeilijk maakt om het land binnen te komen en er te blijven.
Wat waren de hoogtepunten van uw reis?
Er was iets dat ik erg ontroerend vond. Een priester vertelde me dat toen hij in zijn parochie aankwam, er een venijnig conflict was tussen twee gemeenschappen. Hij zei dat God dankzij voortdurend gebed tussenbeide kwam en dat deze twee groepen zich nu met elkaar verzoend hebben. Dit is moeilijk te bevatten: gemeenschappen die elkaar vroeger vermoordden, bidden nu samen.
De Hondurezen staan erg open voor het goddelijke, en dat is goed, want ze zoeken oprecht naar God. Maar het maakt ze ook open voor iedereen die bereid is om spiritualiteit door te geven, waardoor ze een gemakkelijke prooi zijn voor sekten, die zich over het hele land verspreid hebben. Er is ook een hoge mate van bijgeloof in Honduras.
Waarom groeien deze sekten in Honduras?
Hondurezen zijn een volk met een groot geloof. Ze hebben God nodig. Maar, zoals ik al zei, er zijn niet genoeg katholieke priesters om aan ieders geestelijke behoeften te voldoen. De weinige priesters die er zijn, hebben al een zeer zware werklast.
Honduras heeft het hoogste percentage protestanten van alle landen in Latijns-Amerika. Er is een opmerkelijke toename van het aantal evangelische kerken en er zijn momenteel meer protestanten dan katholieken. Bovendien worden veel van deze protestantse sekten door groepen in de Verenigde Staten gefinancierd. Het resultaat is dat het aantal predikanten toeneemt, en zij gaan naar de gebieden die ‘onderbediend’ worden door katholieke priesters. Degenen die katholiek zijn uit gewoonte in plaats van uit overtuiging, voelen zich uiteindelijk tot deze sekten aangetrokken. De katholieke Kerk troost zich veel moeite om haar gelovigen op te leiden zodat ze deze invasie van andere christelijke denominaties en sekten beter kunnen weerstaan.
Wat is de mate van toewijding van de gelovigen, ondanks al deze uitdagingen?
De meeste katholieken zijn zeer toegewijd aan hun parochie en nemen actief deel aan sociale activiteiten. Ik was verbaasd over hoe mensen die vanaf zonsopgang onvermoeibaar in hun koffie- of maïsvelden werken, of voor hun vee zorgen, vervolgens de hele middag in hun parochie doorbrengen. Hun agenda’s staan vol met religieuze activiteiten, die hun vrije tijd helemaal opvullen. We troffen gemeenschappen aan die vol leven waren en zeer goed georganiseerd. In plaats van een individueel geloof, leven ze hun geloof samen, als een gemeenschap, wat erg mooi is. Er zijn gemotiveerde priesters, toegewijde leken en gestructureerde pastorale zorg. Wanneer je deze combinatie hebt, begin je echt positieve resultaten en pastorale vruchten te zien.
U hebt veel projecten van Kerk in Nood in Honduras bezocht. Wat voor soort projecten ondersteunt Kerk in Nood daar?
In de afgelopen vijf jaar heeft Kerk in Nood 65 projecten in Honduras gefinancierd, ter waarde van bijna een miljoen euro. Bijna een derde daarvan heeft betrekking op de bouw en renovatie van parochies, plattelandskapellen en parochiezalen. We hebben ook de vorming van pastoraal werkers en seminaristen gesteund, naast hulp voor het levensonderhoud van religieuzen, catechetisch materiaal en de media, en de aankoop van voertuigen voor missies.
