Hun gezichten stralen van vreugde, kinderen in het wit gekleed, dansend en zingend. Ze klappen in hun handen en bidden tot God. In Kaya, een provinciehoofdstad in Burkina Faso, kan niets de vreugde van het vieren van de eerste heilige communie verstoren. De kinderen kunnen de verschrikkingen die ze hebben meegemaakt en de moeilijkheden die ze dag in dag uit ondervinden even vergeten. “De kinderen komen oorspronkelijk uit Dablo. Ze zijn hierheen gekomen op de vlucht voor terroristen. Maar het was Corona die ons dwong alle vieringen, die waren gepland voor de ontvangst van de Eerste Communie uit te stellen”, legt de priester, pater Gabriel Bamogo, uit aan Kerk in Nood , die hulp biedt aan de Christenen in Burkina Faso. “Nu dankt iedereen de Heer voor de vreugde en de barmhartigheid die Hij hen door het Sacrament heeft geschonken”.
Eerst het terrorisme, daarna Corona: Burkina Faso, een land in het westen van Afrika, wordt door tragedies getroffen. Ooit een oase van stabiliteit en interne vrede, is het land sinds 2015 steeds verder in chaos vervallen. Jihadisten en criminele bendes brengen grote delen van het overwegend islamitische land in rep en roer. De motieven hiervoor zijn divers: in de multi-etnische staat is wrok als gevolg van de verwaarlozing van hele regio’s door de overheid, samengesmolten met etnische rivaliteit en islamitisch fanatisme. Jihadisten willen hier een nieuw kalifaat oprichten.
Criminelen maken gebruik van de chaos om hun eigen doelen te dienen. De drugs- en wapenhandel bloeit. Ondanks de steun van Frankrijk, de voormalige koloniale macht, is de regering er niet in geslaagd om de situatie onder controle te krijgen. Bijna een miljoen mensen zijn binnen hun eigen land gevlucht. Dit zijn sombere vooruitzichten voor mensen die in één van de armste landen ter wereld wonen. Ook de Christenen, die ongeveer dertig procent van de bevolking uitmaken, zijn het doelwit van het terrorisme. Tienduizenden zijn gevlucht uit de regio’s die door terroristen worden aangevallen. Velen hebben hun toevlucht gezocht in het bisdom Kaya.
Een voorbeeld hiervan is de jonge Elizabeth Bamogo. Zij is geboren in 2007 en kwam in mei 2019 naar Kaya. Zij en haar ouders zijn gevlucht na een terroristische aanval op Christenen in het dorp Dablo. In mei vorig jaar vielen jihadisten op motorfietsen met machinegeweren de katholieke kerk aan tijdens de zondagsmis. Pater Simeon, de dorpspriester, werd gedood, samen met vijf mannen in de parochie. Voordat de moordenaars op de vlucht sloegen en de kerk in brand staken, bedreigden ze het volk: “Bekeer je tot de Islam. Als je dat niet doet, doden we als we terugkomen.”
Het meisje kijkt terug op deze gebeurtenissen op de dag van haar eerste heilige communie. “We konden niet langer in ons huis blijven. Het was ondraaglijk. We voelden ons daar elke dag bedreigd,” zegt ze. “Zij die ons zoeken, hebben geen genade. Ze mogen dan wel geen kinderen vermoorden, maar ze zullen onze ouders vermoorden. We zouden wezen zijn geworden.” Na de verschrikkingen die ze in haar dorp heeft meegemaakt, is Elizabeth nóg dankbaarder dat ze de eerste heilige communie heeft kunnen ontvangen. “Vandaag is een speciale dag voor mij. Ik dank God hiervoor. Omdat de situatie zo moeilijk is, geloofde ik niet meer dat ik de Communie nog zou kunnen ontvangen”. Tijdens de catechese ter voorbereiding op de Eerste Communie leerde ze dat Jezus tot haar komt in de Eucharistie. “Ik geloof hierin.”
Etienne Sawadogo is ook dankbaar voor de dag van zijn eerste communie. De jongen is geboren in 2006 en groeit op in een klein dorp in de buurt van Dablo, waar de aanval op de kerk plaats vond. Kort daarna vluchtte hij ook met zijn ouders naar Kaya. “Ik moest vluchten om te kunnen overleven en naar school te kunnen gaan. We zagen hoe genadeloos ze doodden. Dat had ons ook kunnen overkomen. Daarom zijn we gevlucht.” Etienne had vorig jaar in Dablo de Eerste Communie moeten ontvangen. Maar de precaire veiligheidssituatie maakte dit onmogelijk – en de jongen is nu des te gelukkiger. “Ik heb het Lichaam en Bloed van Christus ontvangen. Dit heeft mijn geloof versterkt.”
De twee kinderen die net de Eeerste Communie hebben ontvangen zullen vaak behoefte hebben aan zowel geloof als optimisme. Er wordt niet verwacht dat er snel een einde komt aan de chaos in hun land en niemand weet wanneer ze naar hun dorpen kunnen terugkeren. Integendeel. Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft onlangs de situatie in het land als kritiek beoordeeld en het grootste deel van het land tot risicozone verklaard. Franse burgers krijgen het advies om niet naar deze regio’s te reizen. Daar liggen zowel de dorpen van Elizabeth en Etienne, als Kaya waar ze hun toevlucht hebben gezocht. Maar op de dag van haar eerste heilige communie heeft Elizabeth nog steeds hoop. “In de moeilijke situatie waarin mijn ouders en ik ons momenteel bevinden, reken ik op Jezus. Ik heb vertrouwen in Hem.” Etienne voelt hetzelfde: ”Ondanks alles zijn we gelukkig, omdat we hoop hebben in Hem tot wie we elke dag bidden.”
