In een videogesprek met medewerkers van de stichting verklaart mgr. Paluku Sekuli Melchisédech: “Gewapende groepen verwoesten scholen en ziekenhuizen. Leraren en leerlingen worden gedood. Ze vermoorden zelfs zieken die in hun ziekenhuisbed liggen. Er gaat geen dag voorbij zonder dat er mensen worden vermoord, vooral in het noordelijk deel van ons bisdom.”
Volgens Melchisédech hebben veel slachtoffers en nabestaanden psychologische problemen. “We hebben centra nodig waar mensen terecht kunnen voor therapie. Veel mensen zijn getraumatiseerd. Ze hebben gezien hoe hun ouders werden vermoord. Er zijn veel wezen en weduwen. Dorpen zijn tot de grond toe afgebrand. We verkeren in een staat van volslagen ellende.”
De oostelijke provincies van Congo worden al jaren belegerd door milities, mede vanwege de vele grondstoffen. De laatste jaren is de strijd verergerd door radicaal-islamitische milities. Hun aanvallen hebben geleid tot een massale verplaatsing van de bevolking naar veiliger gebieden. Volgens de bisschop zijn er sinds 2013 meer dan 6.000 mensen omgekomen in Beni, en in 2020 alleen al in Bunia meer dan 2.000 mensen. “Daarnaast zijn er minstens 3 miljoen ontheemden en zijn er ongeveer 7.500 mensen ontvoerd. Er is een grootschalig proces aan de gang om de inheemse bevolking te islamiseren of te verdrijven”, aldus de bisschop.
Het openbare leven is tot stilstand gekomen uit angst voor terroristische aanslagen en uit protest tegen de val van de regering. Ook de bisschop is kritisch op de rol van de overheid. “Het is een tijd van onrust, protestmarsen en stakingen door de burgerrechtenbewegingen. Het normale leven is verlamd. De mensen vragen om meer veiligheid, maar de Congolese regering doet er niets aan. De staat als zodanig bestaat niet. De reikwijdte van de regering reikt niet tot in het oosten, of het nu uit zwakte is of uit medeplichtigheid.”
De onverschilligheid van de staat heeft de katholieke Kerk ertoe gebracht een bijzondere rol op zich te nemen, benadrukt de bisschop. “We zijn 2500 kilometer verwijderd van de hoofdstad. Aangezien de regering hier niets doet, moeten wij voor onszelf zorgen. We krijgen geen hulp. Daarom heeft de Kerk scholen gebouwd in de regio.” Nog crucialer is volgens de bisschop het levend houden van de hoop voor de mensen. “Onze aanwezigheid geeft de mensen hoop dat ze hun huidige tegenslagen te boven kunnen komen en dat er betere tijden zullen aanbreken. Het geloof is daarbij een essentieel onderdeel. De mensen huilen omdat ze daar reden toe hebben. Maar ze dragen een kiem van hoop in zich. Ze hebben een natuurlijke veerkracht die wordt versterkt door evangelisatie.”
Mgr. Melchisédech legt uit dat de regio overwegend christelijk is, maar nu wordt geconfronteerd met islamisering. “Hoewel het christendom ongeveer 120 jaar geleden in deze regio werd geïntroduceerd en veel roepingen in het bisdom zijn, zie ik een grote uitdaging in het versterken van het geloof van katholieken. De Islam wordt ons opgedrongen. Overal worden moskeeën gebouwd, ook al heeft niemand daar behoefte aan. Ze lijken niet op de traditionele die we kennen. Iedereen die door deze terroristische groeperingen is ontvoerd en er levend van wist te ontsnappen, vertelt hetzelfde verhaal: ze kregen de keuze tussen de dood of zich bekeren tot de Islam.”
In antwoord op een vraag over hoe deze groepen worden gefinancierd, noemt de bisschop de vele buitenlandse geldschieters. De voormalige Libische leider Muammar Kadhafi was bijvoorbeeld zeer gul in zijn steun voor de bouw van moskeeën. Nu worden echter andere financieringsbronnen gebruikt voor de bouw ervan. “De gewapende terroristische groeperingen houden zich bezig met een aantal zeer lucratieve activiteiten. Het is overduidelijk dat islamisering niet hun enige motivatie is”, aldus de bisschop, verwijzend naar de exploitatie van bodemschatten. “Deze regio heeft veel natuurlijke rijkdommen die illegaal worden geëxploiteerd. Hoe verklaar je anders de coltan-raffinaderijen die in Rwanda in bedrijf zijn, terwijl deze grondstof daar niet eens voorkomt? Dit zeldzame mineraal wordt hier gewonnen en illegaal over de grens vervoerd. Dit lijkt de Congolese regering niet te verontrusten.”
Bisschop Melchisédech vraagt zich af hoe de Kerk moet omgaan met deze opgelegde vorm van islam. “Wat voor relatie moeten we hebben met deze vorm van Islam, die niet alleen een religie is, maar ook een politieke beweging en verbonden met terrorisme?”, aldus de bisschop.
Kerk in Nood steunt al vele jaren de katholieke Kerk in de Democratische Republiek Congo. Dit jaar richt de organisatie zich op de slachtoffers van islamitisch extremisme en het pastorale werk van de kerk in conflictgebieden. Kijk voor meer informatie op kerkinnood.nl/extremisme
