Door Dennis Peters
“Tientallen doden bij rellen tussen moslims en christenen in Nigeria”, kopte de NOS zondag over de rellen tussen christen- en moslimjongeren op een markt in de Nigeriaanse plaats Kasuwa Magina, dichtbij de stad Kaduna. Geen woord over de 1300 christenen die dit jaar in de regio zijn vermoord. Nederlandse media, waaronder ook Trouw, kiezen opvallend vaak verhalen met de strekking ‘waar twee vechten, hebben twee schuld.’ Verbergt dit een ongemakkelijke waarheid? Oordeel zelf.
In het artikel wordt met geen woord gerept over de ruim 1300 Christenen die alleen al dit jaar zijn vermoord door Fulani herders in centraal Nigeria of de 30.000 die vanwege de aanvallen van huis en haard zijn gevlucht. Ook eerder niet overigens. Het aantal artikelen op de NOS-website over dit onderwerp? Nul. Daarnaast wordt de achtergrond van de spanningen in Kaduna zelf in het geheel niet meegenomen: geen woord over de 900 christenen die in 2011 in de regio werden vermoord. Lokale moslimleiders hadden al met geweld gedreigd als een christelijke president zou worden verkozen. Toen Goodluck Jonathan aan de macht kwam, voegden lokale moslims daad bij woord.
Waar twee vechten?
Pas als ook christelijke jongeren vechten, maken Nederlandse media hier melding van. En dat terwijl juist het uitblijven van wraak en vergelding het antwoord van christenen op dit geweld typeert. De reactie in Nederlandse media is als die van een ouder die zijn kind op de vingers tikt nadat het de hele dag tot in het diepste van zijn vezels door zijn broer of zus is getergd, één keer reageert en dan ‘waar twee vechten, hebben twee schuld’ te horen krijgt. Ook een artikel in Trouw van 26 juni dit jaar over geweld door Fulani vertoont deze redenatie als het meldt: “De huidige geweldsuitbarsting zou begonnen zijn nadat afgelopen donderdag enkele herders werden vermoord en honderd stuks vee werden gestolen.” De aartsbisschop van Kaduna, Matthew N’Dagoso, wijst in een gesprek dat ik met hem had echter juist op het uitblijven van geweld. “Veel moslimleiders zijn beschaamd als wij christenen na een aanval geen wraak nemen en ze weer uitleg moeten geven.”
De ‘Islamistische agenda’
Voor christenen in Kaduna is de ‘Islamistische agenda’ een dagelijkse realiteit, vooral in tijden van verkiezingen. Priester Elias Kabuk uit Kaduna: “Ook in 2015 jaar waren er moslimleiders die openlijk op sociale media dreigden met geweld als een niet-moslim president of gouverneur werd gekozen.” In een staat waar 51% van de bevolking christelijk is, getuigt dit van weinig democratisch ethos. Probleem is dat de haatzaaiers vanwege ‘connecties’ zelden worden opgepakt. Dat de merendeels moslim Fulani herders sinds enkele jaren met AK-47 machinegeweren hun strijd om graasgronden uitvechten met de merendeels christelijke landbouwers is een gegeven. Christenen vragen zich echter af wie hen die dure wapens geeft en waarom er amper Fulani’s zijn opgepakt na zoveel aanslagen.
Ongemak
Al jaren schrijven Nederlandse media volop over terreurbeweging Boko Haram. Er is duidelijk geen ongemak om het over radicalen te hebben, de ‘uitzonderingen’ die de regel bevestigen. Wanneer verhalen over onderdrukking door ‘gekozen’ moslim politici en Fulani herders hen bereiken, lijken journalisten echter in de kramp te schieten: hoe het ‘eenrichtingsgeweld’ te duiden zonder te generaliseren en daarmee een hele moslim bevolkingsgroep te veroordelen? Ik begrijp het ongemak, maar niet de keuze om dan maar helemaal weg te kijken of alleen nieuws te selecteren waarbij het geweld van twee kanten komt. Net als bij het voorbeeld van het getergde kind en zijn plaaggeest, doet het de 1300 doden en 30.000 vluchtelingen geen recht om te stellen dat ‘waar twee vechten, twee schuld hebben.’ Aan die onschuld zijn we inmiddels voorbij.
Dennis Peters bracht voor Kerk in Nood in 2015 een bezoek aan Kaduna en interviewde er vluchtelingen voor Boko Haram en nabestaanden van aanslagen en verkiezingsgeweld.
