Slechts acht maanden nadat luitenant-kolonel Damiba de macht had gegrepen van voormalig president Kaboré, pleegde een andere militair, kapitein Ibrahim Traoré, op 30 september een tweede staatsgreep en nam de macht over het land over. Terwijl de eerste staatsgreep bij de bevolking van Burkina Faso voorzichtige gevoelens van hoop wekte, roept deze tweede staatsgreep veel vragen op. Is het leger werkelijk van plan de leiding van het land over te nemen? En zet het stappen om het terrorisme, dat het land sinds 2015 vergiftigt, voor eens en voor altijd uit te roeien?
In een interview met Kerk in Nood (ACN) verklaarde pater Alain Tougma, de overste voor Afrika van de Frères Missionnaires des Campagnes, oftewel Missiebroeders van het Platteland, dat “het op dit moment moeilijk te zeggen is wat kapitein Traoré van plan is. Maar ondertussen wint het terrorisme steeds meer terrein.”
Enkele maanden geleden werd de congregatie uit de stad Pama verjaagd. Afgelopen maart sloten de terroristen de stad af, die in het oosten van het land ligt in het bisdom Fada N’Gourma. “Ze stelden ons een ultimatum van 10 dagen waarin we de stad konden verlaten”, meldde pater Tougma tijdens zijn bezoek aan het hoofdkwartier van Kerk in Nood (ACN) Internationaal in Duitsland. “Omdat de terroristen het vooral gemunt hebben op priesters en religieuze zusters, heeft onze bisschop ons bevolen te vertrekken.”
Sindsdien verblijft pater Tougma bij zijn medebroeders in Ouagadougou, waar zij een opleidingscentrum runnen. Hij hoopt dat de dramatische toename van het terrorisme snel een halt wordt toegeroepen. “We weten niet of we ze terroristen of jihadisten moeten noemen”, zegt pater Pierre Rouamba, prior generaal van de religieuze congregatie, die pater Tougma vergezelt tijdens zijn bezoek. “We weten niet eens wie er werkelijk achter dit alles zit.”
Soms is het duidelijk dat het doel is de mensen tot de Islam te bekeren. In de omgeving van de stad Pama dwongen jihadisten de mannen naar de moskee te gaan om preken bij te wonen. Ook dwongen zij kledingvoorschriften af met betrekking tot zaken als hoofddoeken en de lengte van broekspijpen. In verschillende dorpen stonden zij katholieke diensten toe, maar eisten zij dat vrouwen en mannen op aparte banken gingen zitten.
De jihadisten zaaien terreur. Zij hebben een boer op zijn eigen land gedood en de keel van een andere boer op een aangrenzend veld doorgesneden. Veel mensen slaan op de vlucht en laten hun velden en oogsten onbeschermd achter, waardoor steeds meer grondgebied door de militanten wordt ingenomen. Volgens officiële statistieken was eind juni 40% van het land in handen van de terroristen. “Vandaag is het waarschijnlijk nog meer,” zegt pater Rouamba.
Ook meldt hij dat zijn geloofsgemeenschap in Ouahigouya, een stad aan de grens met Mali, afgelopen februari is aangevallen. “Ze hebben alles vernield, alles tot de grond toe afgebrand. We kunnen niet meer terug. Ze hebben ook het seminarie in brand gestoken.” Hij merkt dat de aanvallen steeds vaker tegen Christenen zijn gericht. In sommige gevallen branden ze niet alleen het kerkgebouw af, maar vernielen ze ook de kruizen als blijk van hun voornemen om het christelijk geloof uit te roeien.
Volgens pater Rouamba telt het land momenteel meer dan 1,7 miljoen binnenlandse ontheemden en is Burkina Faso in chaos vervallen. “Gewoonlijk beginnen onze scholen weer in oktober na de vakantie, maar dit jaar zijn veel scholen gesloten gebleven.” De ontheemden hebben echter geen toegang meer tot scholen, noch de financiële middelen om hun kinderen naar school te laten gaan. “Veel van onze parochieleden vragen ons: ‘kom ons helpen, geef ons iets te eten’, maar we kunnen niet aan al hun verzoeken voldoen,” legt hij spijtig uit.
Radio’s zijn een essentieel communicatiemiddel met de ontheemden en de leden van de parochies, vooral met de weinigen die in de stad Pama zijn achtergebleven. Dankzij de radio kunnen zij naar de Heilige Mis luisteren en samen met de andere leden van de kerkgemeenschap bidden. “We gebruiken de radio om de mensen moed in te spreken. De mensen rekenen op ons om hen te steunen,” legt de broeder uit. Hij is dan ook dankbaar dat het bisdom van Kerk in Nood naast noodhulp ook giften ontvangt om het radioprogramma te kunnen blijven draaien.
In hun hoop op een betere toekomst blijven pater Rouamba en pater Tougma stevig verankerd in hun geloof in God. Ze putten kracht uit de aanwezigheid van God en verklaren: “Als je midden in een storm zit, zit God nooit stil.”
