De terroristische dreiging, die met name vijf regio’s in het noorden en oosten van Burkina Faso treft, wordt overschaduwd door de Corona-pandemie. Volgens een aantal lokale bronnen van Kerk in Nood geldt het virus voor direct getroffen door de terroristische aanslagen als een ramp binnen een ramp. Het land telt bijna een miljoen ontheemden en er is sprake van een volledig uitblijven van een effectieve respons door nationale en internationale autoriteiten.
Afgesloten door terroristen
In het departement Bourzanga en Djibo gaan de aanvallen door terroristen dagelijks door. Hele regio’s zijn afgesneden, niet vanwege de lockdown als gevolg van de pandemie, maar vanwege de onveilige situatie waarin bewoners gedwongen worden te leven. De weinige bewoonde steden en dorpen bieden onderdak aan duizenden vluchtelingen. Tegelijkertijd zijn deze vluchtplaatsen steeds meer afgesneden van de rest van het land. Dit geldt met name voor de provinciale hoofdstad Djibo, die sinds medio januari van dit jaar door de terroristen is afgesneden. Volgens de bronnen van Kerk in Nood “is er geen transport, geen voedselvoorziening, geen mogelijkheid om de stad binnen te komen of te verlaten. Er is een tekort aan water, brandstof en voedsel. Ook zijn er voortdurend stroomonderbrekingen. Volgens de Burkinese overheid leven er bijna 150.000 binnenlandse ontheemden in Djibo. Ook de stad Arbinda, die op dezelfde manier is geblokkeerd, herbergt ongeveer 60.000 binnenlandse ontheemden. Deze twee steden zijn de laatste overgebleven enclaves in de provincie waar mensen schuilen tegen het geweld door de terroristische bezetting.
Water halen risico
Een ontheemde priester, die gedwongen werd zijn parochie in het bisdom Kaya in het centraal-noordelijke gebied te verlaten, vertelt Kerk in Nood over zijn situatie. “De dorpen zijn bijna volledig verlaten. Het hele levensritme is verstoord, hoewel er nog steeds tekenen van hoop zijn. Ook in mijn parochie, waar veel mensen hun toevlucht hebben gezocht, zijn er problemen met het verkrijgen van de eerste levensbehoeften. Het cruciale probleem is altijd water. Het is erg moeilijk om hieraan te komen. Dit betekent dat de vrouwen terug moeten keren naar hun verlaten dorpen, met alle risico’s van dien.”
Ook in de regio Kaya zijn belangrijke dorpen, zoals Namisgma en Dablo, afgesneden van de steden vanwaar ze tot nu toe bevoorraad werden. En na herhaalde aanvallen hebben de terroristen zich nu gevestigd in Pensa, waardoor dit kleine stadje feitelijk afgesneden is van de rest van het land.
Pleidooi voor krachtige respons
Burkina Faso worstelt al bijna 5 jaar met een ongekende golf van terrorisme. In februari 2020 bezocht een delegatie van Kerk in Nood het land om met eigen ogen de problemen te zien waarmee Christenen in het noorden van het land worden geconfronteerd. De betrokkenen erkennen dat de lokale en nationale autoriteiten zich bewust zijn van de crisis waaronder de bevolking te lijden heeft. Maar hun inspanningen worden tenietgedaan door een gebrek aan adequate middelen. Veel mensen zijn teleurgesteld dat de omvang van de tragedie buiten het land zelf niet wordt begrepen. “Van de 75 dorpen in mijn parochie zijn er nog maar 10 bewoond. Van alle anderen zijn de inwoners gevlucht. Omdat belangrijke dorpen zijn verlaten, is een groot deel van het grondgebied nu in handen van terroristen. De staat heeft er geen controle over”, aldus een andere priester uit het bisdom Kaya die ook moest vluchten vanwege de bedreigingen die tegen hem en zijn parochie zijn geuit.
Buitenlandse troepen
Hoewel er buitenlandse troepen aanwezig zijn, voornamelijk Fransen, zijn veel mensen in Burkina sceptisch over hun daadkracht. Velen zijn van mening dat het eigen nationale leger effectiever zou kunnen reageren als het hetzelfde niveau van uitrusting en wapens had als de buitenlandse troepen. “De machteloos tegenover dit kwaad wordt verergerd nu in deze tijd alle nadruk ligt op de pandemie van het coronavirus, waarbij ze vergeten dat het terrorisme evenveel en zelfs meer slachtoffers maakt dan het coronavirus”, legt de priester uit. De autoriteiten lijken volgens sommigen meer vastberaden in de strijd tegen de pandemie dan in de strijd tegen terrorisme. “Beide gevaren zijn reëel. En we zitten in het midden gevangen. Het is moeilijk om te bepalen wat erger is. De gevolgen zijn in ieder geval hetzelfde; beide situaties leiden tot de dood”, aldus een projectpartner in de Fada N’Gourma regio, waar Kerk in Nood financiële steun bood bij de bouw van een veiligheidsmuur rond een parochiecentrum na een aantal gewelddadige aanvallen. Ook steunt Kerk in Nood steunt de opvang van interne vluchtelingen in het land.
