Zelden hebben de katholieke bisschoppen van de Democratische Republiek Congo zich zo duidelijk uitgesproken over de situatie in het oosten van hun land als nu het gebied geteisterd wordt door het geweld van rebellenmilities. “De situatie van onveiligheid in het oosten is een echte crisis, die het hele land treft. Wij koesteren geen hoop voor de ontwikkeling van dit land zolang het gebied onder controle van roofdieren blijft”, aldus de bisschoppen in hun gezamenlijk communiqué, dat ook aan Kerk in Nood (ACN) werd gestuurd.
De kerkleiders roepen de politieke leiders van het land op om een geheel nieuwe richting in te slaan in hun politieke, militaire en humanitaire strategie voor het land om de crisis doeltreffend aan te pakken. De verklaring bevat een samenvatting van een studiereis van een gezamenlijke delegatie van de bisschoppenconferentie en de Association of Ecclesiastical Conferences of Central Africa (ACEAC), die in januari van dit jaar de provincies Noord-Kivu en Ituri bezocht.
Volgens de bisschoppen wezen gesprekspartners in de regio Beni-Butembo ook op het religieuze aspect van het conflict. “Zij zien de islamisering van de regio als een soort diepere strategie voor een negatieve invloed op lange termijn op de algemene politieke situatie van het land. Gevangenen die ontsnapt zijn aan de islamitische militie ADF (Allied Democratic Forces) hebben bevestigd dat zij gedwongen waren zich te ‘bekeren’ tot de Islam”, valt te lezen in de verklaring van de bisschoppen. “De terroristen maken gebruik van de zwakheden van de strijdkrachten om politieke en religieuze doelen te bereiken: de bezetting van land, de illegale exploitatie van natuurlijke hulpbronnen, zelfverrijking en de islamisering van de regio zonder inachtneming van de godsdienstvrijheid.”
Volgens de verklaring loopt het aantal slachtoffers in de duizenden. Zo zijn er in Beni-Butembo (Provincie Noord-Kivu) sinds 2013 meer dan 6000 doden gevallen en in Bunia alleen vorig jaar al meer dan 2000. Daarbovenop zijn minstens 3 miljoen mensen gedwongen te vluchten en ongeveer 7500 mensen ontvoerd, aldus het rapport. De bisschoppen betreuren vooral de afwezigheid van enig burgerlijk gezag. “De mensen voelen zich in de steek gelaten. Beloften van de centrale regering om de vrede snel te herstellen zijn er in overvloed, maar in veel gevallen zijn ze zonder gevolg gebleven.”
De VN-vredesmissie MONUSCO wordt door de plaatselijke bevolking beschuldigd van passiviteit en zelfs medeplichtigheid, aldus de bisschoppen. “De aanwezigheid van deze missie wekt steeds meer argwaan en scepsis, omdat haar troepen er niet in geslaagd zijn de bloedbaden te voorkomen, zelfs niet wanneer die plaatsvonden op slechts enkele meters van de posities van de VN-troepen.”
In januari, na bloedige slachtpartijen onder burgers, heeft de katholieke bisschop van Butembo-Beni een beroep gedaan op de internationale gemeenschap om te luisteren naar de “noodkreet” uit zijn land. In een recente videoboodschap aan Kerk in Nood verklaart bisschop Melchisédech Sikuli Paluku: “Ik hoop dat er hulp kan worden geboden aan de arme mensen hier. We voelen ons in de steek gelaten door de kruisweg die we nu al jaren moeten doorstaan.”
Het oosten van de Democratische Republiek Congo, een gebied dat rijk is aan natuurlijke grondstoffen, wordt al tientallen jaren geteisterd door gewelddadige invallen van rebellenmilities van de zogenaamde “Geallieerde Democratische Strijdkrachten” (ADF), die oorspronkelijk vanuit Oeganda zijn binnengevallen. Daarnaast zijn er nog talrijke andere milities actief. De Congolese strijdkrachten en de MONUSCO-vredesmissie van de VN zijn er al die tijd niet in geslaagd vrede in de regio te brengen.
