Bisschop Nongo: “Gebruik religie niet om uitbuiting te verdoezelen”

dinsdag, 06 augustus 2019
Persoonlijk verhaal
“Laten we religie niet gebruiken om uitbuiting te verdoezelen”, aldus mgr. Nestor Nongo-Aziagba, bisschop van Bossangoa in de Centraal Afrikaanse Republiek tijdens een bezoek aan Kerk in Nood in Washington.
ACN 20190802 90143

Door Joop Koopman

Diverse media suggereren dat de aanhoudende crisis in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) gevolg is van een moslim-christelijk conflict of zelfs islamitische inspanningen om christenen te onderwerpen. “Dat is niet het geval”, legt de voorzitter van de bisschoppenconferentie van het land uit tijdens een recent bezoek aan Kerk in Nood in Washington, waar hij deelnam aan de tweede jaarlijkse ministeriële bijeenkomst om religieuze vrijheid te bevorderen. “Het voortdurende bloedvergieten is het resultaat van economische uitbuiting, van het nastreven door zowel statelijke als niet-statelijke actoren van de rijke diamant- en goudvoorraden van het land.”

De bisschop noemt het spreken over het conflict in termen van een botsing tussen Islam en Christendom “een afleiding, een uitweiding van het echte probleem van armoede, analfabetisme en een gebrek aan gerechtigheid, zoals blijkt uit de straffeloosheid van talloze moorddadige rebellengroepen . De Centraal Afrikaanse Republiek is in de greep van een politieke crisis, niet van een religieuze crisis.”

Eind 2012 gingen een aantal islamitische milities samen verder als Séléka (wat ‘alliantie’ betekent) en vielen en vernietigden niet-islamitische dorpen aan. Naar aanleiding hiervan werden zogenaamde anti-Balaka gevormd, zelfverdedigingsmilities waarbij ook veel christenen zich aansloten. Een bloedig conflict begon, waarbij beide groepen de bevolking terroriseerden en zowel onder Christenen als Moslims veel leed en opschudding veroorzaakten. De staat van dienst van vredesmachten van de Verenigde Naties in de Centraal Afrikaanse Republiek is op zijn zachtst gezegd onregelmatig. Volgens Human Rights Watch waren er in 2018 meer dan 640.000 ontheemden, terwijl de VN het aantal mensen dat het land ontvluchtte op bijna 570.000 schatte.

“De nu ‘ex-Séléka-milities’, omdat ze niet langer verenigd zijn, zijn rebellen die hier zijn om te exploiteren, niet om zich te bekeren”, legt bisschop Nongo uit. “Ze kwetsen zowel christenen als moslims. Meer dan tweederde van hen zijn islamitische huurlingen uit Tsjaad, Niger, Kameroen en elders. Ze worden niet gedreven door een islamitische agenda, maar hebben de minerale rijkdom van ons land ontdekt en grijpen de kans om zichzelf te verrijken. Veel militieleden praktiseren de Islam niet eens.”

Net zoals de Séléka zichzelf afschilderen als beschermers van de islamitische meerderheid van CAR, beweren de anti-Balaka dat ze de belangen van de katholieke meerderheid van het land verdedigen. “Beide partijen verdraaien de waarheid”, stelt bisschop Nongo, die beweert dat de rebellengroepen profiteren van directe of indirecte steun van landen als Rusland, China en zelfs westerse landen – allemaal om de vruchten te plukken van de minerale rijkdom van CAR. De grootste uitdaging van het land is volgens de bisschop om de veiligheid te herstellen, zodat mensen weer naar huis kunnen gaan en kunnen terugkeren naar hun middelen van bestaan ​​en dat ze ‘kunnen leven zonder bang te zijn voor een ander’.

Ondertussen sluiten zowel volwassenen als kinderen en jongeren zich steeds vaker aan bij milities vanwege de toenemende armoede, het gebrek aan onderwijs, het verlies van hun huizen en de angst voor nieuwe aanvallen. “We moeten een einde maken aan de frustratie van de mensen over de gebrokenheid van het land”, aldus bisschop Nongo. “De zwakte van de regering van CAR blijkt wel uit het gegeven dat het land nauwelijks wegen heeft en dat ongeveer 80 procent van het land wordt gecontroleerd door rebellengroepen. In het noordoosten handelt de lokale bevolking met Soedan en gebruiken ze de Soedanese valuta, in het zuidoosten is de economische activiteit geconcentreerd op de Democratische Republiek Congo en wordt lokaal de valuta van DRC gebruikt. Waar is de soevereiniteit van onze staat?”

De Kerk maakt zich in de Centraal Afrikaanse Republiek hard om de moslim-christelijke dialoog te bevorderen. Mgr. Nongo: “Het is een dialoog van samenleven, van samenkomen en elkaar respect tonen. Het is cruciaal dat Christenen en Moslims laten zien dat ze verenigd zijn, in tegenstelling tot wat het geweld toont dat in hun naam wordt gepleegd.” In februari dit jaar heeft de regering een vredesovereenkomst getekend in Khartoem, Soedan, met meer dan een dozijn rebellengroepen. Maar bisschop Nongo is twijfelachtig over de impact van het vredesverdrag op lange termijn, aangezien de verschillende ondertekenaars van de militie de overeenkomst op conflicterende manieren interpreteren. “Als Christen heb ik hoop op de toekomst”, aldus bisschop Nongo, “maar ik moet realistisch zijn: het blijkt erg moeilijk te zijn om het geweld van de afgelopen zeven jaar te overwinnen.”