Uit een enquête onder bijna 300 Palestijnse christenen, die tussen oktober en december 2023 werd gehouden, net toen de Gaza-oorlog uitbrak, bleek dat 60 procent van de respondenten behoefte had aan geestelijke gezondheidszorg en counselingsessies.
Groeiend wantrouwen
De medewerkers van het Bailasan Counselling Centre, die werken op de Westelijke Jordaanoever, geloven dat als de enquête vandaag herhaald zou worden, het aantal aanzienlijk hoger zou zijn. De oorlog tussen Israël en Hamas vindt plaats in Gaza, maar de gevolgen ervan zijn voelbaar in het hele Heilige Land en het hele Midden-Oosten.
De samenleving, die al lange tijd gebukt gaat onder bittere en langdurige tegenstellingen en wederzijds wantrouwen, raakt daardoor nog verder verdeeld. Voor christenen op de Westelijke Jordaanoever wordt de situatie nog verergerd door het feit dat zij een krimpende minderheid vormen ten opzichte van een overwegend islamitische bevolking die de laatste jaren tekenen van toenemende radicalisering vertoont.
Eigen christelijke identiteit
Tijdens een bezoek van een delegatie van Kerk in Nood (ACN), waarvan de weldoeners de restauratie en een werkgelegenheidsprogramma in het centrum financieren, beschreef psycholoog Albert Khader Hani de huidige situatie: “We hebben te maken met verschillende problemen, waaronder bezetting en geweld. De oorlog beïnvloedt alle aspecten van het leven van de mensen hier, vooral de Palestijnse christenen.”
“Het is onze verantwoordelijkheid als leidende Palestijnse christenen om met hen samen te werken, want er zijn hier veel centra voor geestelijke gezondheidszorg, maar die richten zich niet exclusief op de christelijke gemeenschap. We hebben onze eigen identiteit, en die willen we redden, en onze visie met hen voortzetten, om veilig te kunnen leven.”
Stigma bestrijden
Geconfronteerd met deze situatie en de zeer beperkte oplossingen die het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid voorstelde, besloot het Latijnse Patriarchaat van Jeruzalem om in juni 2024 het Bailasan Counselling Centre te openen. Het team van het centrum - waaronder personeel dat is aangenomen via het door weldoeners gefinancierde werkgelegenheidsprogramma - heeft zijn handen al vol, ondanks de culturele taboes met betrekking tot geestelijke gezondheid.
“We proberen het stigma te bestrijden; sommige mensen zijn bang om hierheen te komen. Mensen denken dat ze veroordeeld zullen worden, ze zijn bang om hun probleem te delen,” zegt zuster Lorena Cecilia, een Mexicaanse Comboni missionaris met een diploma in psychologie.
“Je kunt niet buiten je cultuur leven. Als familie zijn we bang om in verband gebracht te worden met geestelijke gezondheidsproblemen. We kennen elkaar allemaal, dus we zijn terughoudend om hulp te zoeken. Ons werk hier is dus niet gemakkelijk! Desondanks gaat het veel beter dan voorheen. En het succes van ons werk heeft al een verandering in de cultuur teweeggebracht,” voegt Albert Khaled Hani toe.
“Fysiek zijn ze hier, mentaal elders”
Een oplossing die het centrum heeft gevonden is om niet te wachten tot de mensen naar het centrum komen, maar om de gemeenschap te ontmoeten waar ze is. Daartoe gaan de medewerkers naar jeugdgroepen, scoutinggroepen, steungroepen voor moeders van kinderen met speciale behoeften, parochies en scholen.
Het werk met jonge mensen is vooral belangrijk, zegt zuster Lorena, omdat velen van hen er zo op gebrand zijn om hun thuisland te verlaten, dat ze het heden verwaarlozen. “Een groot probleem is de scheiding van gezinnen, ouders in het buitenland of kinderen die van plan zijn om naar het buitenland te gaan. Jonge meisjes stellen zich bijvoorbeeld niet voor dat ze hier wonen. Dat leidt tot problemen in de manier waarop ze hun leven leiden, hun dagelijkse beslissingen zijn gericht op een uiteindelijk vertrek. Fysiek zijn ze hier, mentaal denken ze alleen maar aan emigreren.”
Christelijke waarden
Het Bailasan Centrum, dat gevestigd is in een voormalig klooster, is momenteel het enige door christenen gerunde gezondheidscentrum dat zich uitsluitend richt op christenen. “Dit soort werk, met christelijke waarden, is nog nooit eerder gedaan. Wij zijn niet zoals andere centra; wij zijn gebaseerd op de Bijbel. Als een niet-christen bij ons komt, verwijzen we hem door naar een ander centrum,” zegt Hala Batarseh, een maatschappelijk werkster die oorspronkelijk uit Bethlehem komt.
Het gebouw heeft een mooie en rustige heilzame tuin aan de achterzijde, onderhouden via het werkgelegenheidsprogramma. Ook dit groen is “bailasan”, Arabisch voor “balsem.” De naam van het centrum is geïnspireerd op Jeremia 8:22 “Is er geen balsem in Gilead, is daar geen geneesheer? Waarom wordt dan de gezondheid van de dochter van mijn volk niet hersteld?” Het personeel van het Bailasan centrum wil een verzachtende balsem zijn voor de psychologische problemen van een getraumatiseerd volk in een door oorlog verscheurde regio.
