Een jaar later, op 18 oktober 2020, werd de kerk, een van de oudste van Santiago de Chile, volledig verwoest door brandstichting. De klokkentoren met zijn kruis en klokken stortte in. Het dak zakte in en het altaar werd vernield. De brand verwoestte de herinneringen van duizenden katholieken in de buurt, maar kon hun geloof niet vernietigen.

In slechts vijf jaar herbouwd

Fidelia Oñac, de parochiesecretaresse, herinnert zich het incident goed. “Het was als het soort gruwel dat je in andere delen van de wereld ziet, maar waarvan je denkt dat het hier niet kan gebeuren. We begonnen te bidden en zeiden: 'We moeten doen wat we kunnen, want de kerk is van iedereen.’ En dat deden ze ook.”

In slechts vijf jaar tijd werd de kerk herbouwd en op zondag 25 mei werd ze heropend voor de eredienst, met een mis die werd opgedragen door kardinaal Fernando Chomali.

Als je naar de witte muren van de kerk van de Hemelvaart kijkt, met haar glanzende plafond en vloeren, vergeet je de haat en geweld uit het verleden. Sommige stukken van het oude gebouw zijn echter op een speciale plaats in de nieuwe kerk bewaard. De overblijfselen van een klok met het woord “hoop” erop, of een gebroken en beschadigd kruisbeeld dat uit de as is teruggevonden zijn symbolische herinneringen.

Herbouw in brand gestoken kerk

Het herstel van deze historische kerk was alleen mogelijk dankzij de steun van honderden weldoeners van Kerk in Nood (ACN). De pauselijke stichting hield toezicht op de werkzaamheden, zoals het versterken van de muren, het plaatsen van een nieuw dak, deuren en ramen, en het renoveren van de elektriciteit.

Tijdens de inwijdingsmis verzekerde kardinaal Fernando Chomali de gelovigen: “Na het horen van het prachtige getuigenis van geloof van deze gemeenschap en van Kerk in Nood, verklaar ik mijzelf katholiek, ik voel mij meer katholiek! Dit is niet het moment om te zeggen dat we katholiek zijn op onze eígen manier of wanneer het óns het beste uitkomt”, benadrukte hij. “De wederopbouw van de kerk doet denken aan de dood en verrijzenis van Jezus Christus. Elke keer dat er dood is, zal er ook verrijzenis zijn, omdat Jezus Christus uit de dood is opgestaan en omdat het goede sterker is dan het kwade”.

De kardinaal herinnerde er ook aan dat de belofte van Christus: ‘Ik zal met u zijn tot aan het einde der tijden’. “ Dit betekent dat zij onze tempels kunnen vernietigen, maar zij zullen de aanwezigheid van God onder ons niet vernietigen.”

 Vernielde deuren openen

Volgens de pastoor van de Assumptiekerk, Jaime Tocornal, is het noodzakelijk dat deze “spirituele long” weer ten dienste staat van de gemeenschap, gelovig of niet. “Het was hard nodig dat we de deuren van onze kerk, die in het recente verleden zo vaak vernield zijn, weer konden openen. Dit is een plaats om God te ontmoeten en om het meest fundamentele recht te vervullen, namelijk het recht om zijn religie te belijden.”

“Het is een geschenk voor de buurt en voor de hele wereld. Want wanneer we de Eucharistie vieren, overstijgt dat de muren van het kerkgebouw. We zijn erg blij en daarom zijn we erg dankbaar voor degenen die ons de hand hebben gereikt toen we dat nodig hadden, en dat waren de weldoeners van Kerk in Nood”, erkent hij.

Geschenk van de maagd Maria

De parochie is tijdens de bouwwerkzaamheden altijd open gebleven. De gemeenschap kwam in nabijgelegen locaties bijeen om de Mis te vieren. Volgens pastoor Tocornal is de nieuwe kerk in zekere zin ook een geschenk van de Maagd Maria. “Zij blijft in de voetsporen van haar zoon Jezus in de hemel, maar vergeet haar kinderen op aarde niet en heeft ons daarom deze kerk geschonken.”

Lees voor achtergronden ook het artikel Chili: een Kerk van hoop in moeilijke tijden.

Kerk in Nood (ACN) werkte nauw samen met bisdommen in Peru, zoals Chiclayo en Callao, toen de huidige paus daar bisschop was. Hoe verliep die samenwerking en welke gezamenlijke projecten werden er uitgevoerd?

Paus Leo XIV kwam in 1985 aan in het Augustijner vicariaat San Juan de Sahagún de Chulucanas in Peru, . Hij werkte er in parochies en maakte deel uit van het vormingsteam van het groot seminarie van San Carlos en San Marcelo in het aartsbisdom Trujillo. Hij was er ook gerechtelijk vicaris, voordat hij tot bisschop van Chiclayo en apostolisch administrator van Callao werd benoemd.

Onze samenwerking was in die tijd zeer hecht en vriendschappelijk. Tijdens zijn bisschoppelijk ambt in Chiclayo en Callao heeft paus Leo XIV altijd blijk gegeven van een grote pastorale gevoeligheid en apostolische ijver. Kerk in Nood (ACN) heeft met hem samengewerkt aan verschillende projecten, met name op het gebied van de vorming van seminaristen in het seminarie van Santo Toribio de Mogrovejo.

Ook de aanwezigheid van vrouwelijke religieuze gemeenschappen, vooral op plaatsen waar geen vaste priester was, en de ondersteuning van priesters door middel van misintenties achtte hij van belang. Daarnaast steunden we de bouw van pastorale centra, het herstel van kapellen op het platteland, en geloofsvormingsprogramma's voor leken. Deze projecten getuigen van zijn missionaire geest en zijn inspanningen om de Kerk dichter bij de gelovigen en het volk te brengen.

Wat zijn de belangrijkste behoeften van de Kerk in Peru?

De Kerk in Peru staat voor belangrijke uitdagingen. Ik zou er drie willen noemen:

Ten eerste een tekort aan priesters. Peru heeft ongeveer 3.000 priesters voor een bevolking van meer dan 30 miljoen mensen. Dat betekent dat elke priester gemiddeld 10.000 mensen moet bedienen. In sommige gebieden, vooral in de Andes en het Amazonegebied, is dat zelfs meer dan 15.000 gelovigen per priester. In vergelijking met Europa, waar de verhouding 1.500 is, is dat erg hoog. Daarom zet Kerk in Nood (ACN) zich in voor de vorming van seminaristen en religieuzen in Peru en ondersteunt het roepingenprogramma's.

Daarnaast is Peru het derde grootste land van Zuid-Amerika, na Brazilië en Argentinië. Het is 2,5 keer zo groot als Spanje en heeft bovendien een gecompliceerde geografie, die varieert van zeeniveau tot meer dan 6.000 meter boven zeeniveau. In sommige afgelegen plaatsen, zoals de Andes en het Amazonegebied, is de Kerk de enige organisatie ter plaatse die hoop koestert en het evangelie verspreidt. Daarom helpen wij bij Kerk in Nood ACN om ervoor te zorgen dat de Kerk vervoermiddelen krijgt. Daarmee bedoel ik niet alleen auto's, maar ook boten, bijvoorbeeld in het Amazonegebied.

Ten slotte is er een grote trek van het platteland naar de steden, wat heeft geleid tot een enorme uitbreiding van de stedelijke gebieden. Kerk in Nood (ACN) helpt de Kerk om aanwezig te zijn in de buitenwijken van de steden, waar zij de gelovigen pastoraal en spiritueel kan begeleiden, kapellen, kerken en pastorale centra kan bouwen en ook de geloofsvorming van leken kan bevorderen. Dit is een veelomvattende en uitdagende missie, maar ook een missie vol hoop.

Wat betekent het voor Kerk in  Nood (ACN) om zo nauw te hebben samengewerkt met de man die nu tot paus is gekozen?

Het is een grote vreugde en een zegen. Als je erover nadenkt, is het heel interessant, want hij is iemand die in staat is om de grote uitdagingen van de Wereldkerk aan te gaan, maar tegelijkertijd ook in contact blijft met de eenvoudige en concrete realiteit van de gelovigen. Kerk in Nood (ACN) heeft niet alleen met hem samengewerkt toen hij bisschop was in Peru, maar ook in zijn functie als voorzitter van de Pauselijke Commissie voor Latijns-Amerika.

Tijdens een bijeenkomst had ik de gelegenheid om even met hem te spreken en ik stelde mijzelf voor als Peruviaan. Wat mij het meest opviel aan dat gesprek was zijn nabijheid en zijn genegenheid, niet alleen voor de Kerk in Peru, maar ook voor de Kerk in Latijns-Amerika. Ik was geraakt door zijn dankbaarheid voor de steun die wij hebben gegeven.

Hij kent onze missie goed en als pauselijke stichting hebben wij, nu hij paus is, onze toewijding hernieuwd om een brug van liefde te zijn die de Kerk in staat stelt het evangelie te blijven verkondigen, vooral waar zij te maken heeft met vervolging of materiële noden die een belemmering vormen voor de evangelisatie.

In april 2024 heeft ACN een nieuw kantoor geopend in Lima. Welke doelen verwacht u dat dit nieuwe kantoor zal bereiken en hoe zal het de aanwezigheid van de stichting in het land versterken?

Het kantoor in Lima stelt ons in staat om onze inspanningen in het hele land beter te coördineren en vormt een efficiëntere brug tussen degenen die hulp bieden en degenen die hulp nodig hebben. Kerk in Nood (ACN) is een brug van liefde tussen katholieken over de hele wereld die hun broeders en zusters in nood willen helpen.

Kerk in Nood (ACN) had al verschillende kantoren in Latijns-Amerika, namelijk in Brazilië, Colombia, Chili en Mexico. De opening van een nieuw kantoor in Lima is een bewijs van de betrokkenheid van de gelovigen bij de lokale Kerk en ook bij de Wereldkerk. Peru is een land waar de Kerk hulp ontvangt, maar waar mensen ook beginnen zich lokaal te organiseren. We willen meer gelovigen bereiken, zodat zij kennis kunnen maken met de noden van de lijdende en vervolgde Kerk en zo meer projecten voor evangelisatie en pastorale ontwikkeling over de hele wereld kunnen steunen.

“Toen ik enkele maanden geleden door kanker werd getroffen, wist ik niet waar ik heen moest. Ik was alleen, zwak en had niemand die voor mij zorgde. Toen namen de zusters mij op. Ze openden de deuren van hun huis voor mij en zorgden liefdevol voor mij”, schreef pater Alfonso Delgado in een brief aan Kerk in Nood (ACN).

In de brief, die kort voor zijn overlijden aan de pauselijke stichting werd gestuurd, vroeg de priester ons om de zusters te steunen bij de aanschaf van een auto waarmee zij hun missie kunnen voortzetten. Hij beschreef ook zijn leven bij hen en gaf een ontroerend getuigenis van de liefde en vrijgevigheid die zij betonen aan allen die in nood verkeren. “Zij zorgen voor kinderen, zieken en ouderen. En nu zorgen ze ook voor mij”, schreef de priester. “Ze verrichten veel werken van barmhartigheid voor de armen en behoeftigen, brengen zieken naar klinieken, evangeliseren, helpen de meisjes voor wie ze zorgen en bieden hulp aan gezinnen in noodsituaties.”

71 jaar als priester gediend

“Ik ken het verhaal van pater Alfonso. Hij werd ziek en stond er alleen voor, zonder iemand die voor hem zorgde”, vertelt de huidige bisschop van Carora, Carlos Enrique Curiel, aan Kerk in Nood (ACN). “Hij trok in bij de zusters, die hem met veel liefde alle zorg gaven die hij nodig had en hem naar het ziekenhuis brachten, omdat hij aan kanker leed en hartproblemen had. Wat de zusters voor hem hebben gedaan, is een weerspiegeling van hun vrijgevigheid”, voegt de bisschop eraan toe.

“De zusters zijn hier al meer dan 50 jaar, doen goed werk en vragen daar niets voor terug, en zorgen voor mensen in nood”, zegt bisschop Curiel. De congregatie Missionaire Werk van Jezus en Maria zet zich in voor de opvang en opvoeding van kinderen, biedt hen een omgeving vol liefde en christelijke waarden in kleuterscholen. Ze zetten zich ook met grote liefde in voor ouderen en zieken – zoals pater Alfonso – en bieden hen geestelijke begeleiding, zodat zij hun lijden met hoop kunnen dragen.

Het voertuig is gearriveerd: de missie gaat verder

Dankzij de vrijgevigheid van de weldoeners van ACN hebben de zusters de vier wiel aangedreven auto kunnen aanschaffen die ze zo hard nodig hadden voor hun missie. Deze steun heeft hun werk veel gemakkelijker gemaakt, waardoor ze meer mensen op grotere afstand kunnen helpen.

In zijn brief sprak pater Alfonso niet alleen zijn dankbaarheid uit. Hij nam ook op serene wijze afscheid, in het volste vertrouwen dat de gevraagde hulp zou komen. “Beste weldoeners van Kerk in Nood, moge God u honderdvoudig belonen voor alles wat u voor de zusters doet. Moge de Heer u altijd zegenen.”

En de auto kwam inderdaad aan. Maar er kwam nog veel meer aan: de herinnering aan een priester die aan het einde van zijn reis troost vond in naastenliefde, en het beeld van een gemeenschap van zusters die, ver weg van de schijnwerpers, dagelijks het wonder verrichten van de zorg voor mensen die voor de rest van de wereld onzichtbaar blijven.

U biedt méér dan opvang: u schenkt hoop

Ik ben vijf jaar geleden begonnen met misdienaar te zijn. We stonden bij het altaar, lazen voor en hielden de soutane, de bisschopsstaf en het evangelieboek vast. Meerdere keren werd ik gevraagd om misdienaar te zijn voor bisschop Robert Prevost, toen hij in ons bisdom was.

Contact met kleinen en groten

Ik herinner me hem als een heel vrolijk persoon, heel toegankelijk, altijd bereid om een praatje te maken... Hij had een manier om met iedereen contact te maken, van de kleinsten tot de grootste.

Op een dag kwam ik aan in een basketbal-shirt van de New York Knicks en hij kwam naar me toe en plaagde me door te zeggen: “Je moet niet hen supporteren, maar de Chicago Bulls. Die zijn veel beter!” Dat was erg leuk. Hij had een charisma waardoor je je deel voelde van iets groters.

Retraites voor misdienaars

Ik heb hem minstens zes keer ontmoet, onder meer toen paus Franciscus Peru bezocht. Zijn preken raakten me altijd. Ze waren empathisch, dynamisch en de boodschap was zowel duidelijk als heel dichtbij, wat je aan het denken zette.

Hij organiseerde ook retraites voor alle misdienaars in het bisdom, en daar behandelde hij ons als gelijken, net als een herder onder zijn kudde.

Als ik eraan denk dat deze bisschop, die onder ons leefde, die de heilige Mis vierde in onze parochie en grapjes met ons maakte, nu ons paus Leo XIV is... vervult dat mij met trots, geloof en hoop.

Van misdienaar voor de paus naar pleitbezorger voor Kerk in Nood

Sinds enige tijd ik werk als pleitbezorger van Kerk in Nood (ACN) in Peru. Omdat we pauselijke stichting zijn, voel ik me meer dan ooit betrokken. Deel uitmaken van deze missie is een grote vreugde. Door te kunnen vertellen over het werk van Kerk in Nood in zoveel delen van Peru en van de wereld, heb ik de kans gekregen om mijn roeping te beleven. Ik kan seminaristen, religieuzen, missionarissen en gemeenschappen die lijden om hun geloof helpen.

In mijn werk verspreid ik de boodschap van de lijdende Kerk, raak ik harten en breng ik meer mensen in contact met dit grote doel. En dat doe ik met dezelfde toewijding en ijver als toen ik als misdienaar diende voor bisschop Robert Prevost.

Als Peruaanse katholiek, als misdienaar en als lid van Kerk in Nood (ACN) dank ik God voor deze genade. Peru ligt op zijn knieën in gebed en de hele wereld bidt! Lang leve paus Leo XIV! Lang leve de Kerk!

Lees ook het artikel Kerk in Nood verwelkomt paus Leo XIV, een oude bekende waarin aandacht voor de steun die weldoeners van Kerk in Nood jarenlang hebben gegeven aan de toenmalige missionaris en bisschop in Peru.

De zusters Evanette Onezaire en Jeanne Voltaire waren op missie in Mirebalais toen ze samen met andere burgers moesten schuilen voor de aanval. Helaas ontdekten de aanvallers hun schuilplaats, waarop ze de hele groep vermoordden. Weldoeners van Kerk in Nood (ACN) steunen de congregatie van de Kleine Zusters van de Heilige Thérèse van het Kind Jezus, waartoe de zusters behoren, al jaren.

In een exclusieve verklaring aan Kerk in Nood (ACN) legt aartsbisschop Mésidor van Port-au-Prince uit dat de situatie in het land verslechterd is en dat de verschrikkelijke crisis als gevolg van het toegenomen geweld de voortdurende aanwezigheid van de Kerk in de hoofdstad ingrijpend beïnvloedt.

28 parochies gesloten

“Achtentwintig parochies in het aartsbisdom Port-au-Prince zijn gesloten. Ongeveer 40 parochies functioneren op een minimaal niveau omdat bendes de wijken in handen hebben. De priesters moesten vluchten en hebben hun toevlucht gezocht bij familie of bij andere geestelijken. Ze hebben hulp nodig. Het aartsbisdom heeft het ook moeilijk,” aldus de aartsbisschop.

“Hier in Haïti is onze vastentijd een echte kruisweg geworden, maar we offeren deze op in verbondenheid met het lijden van Christus. Haïti staat in brand en heeft dringend hulp nodig. Wie zal ons komen helpen?” vraagt hij wanhopig.

Lange lijst van congregaties in problemen

In een brief van 30 maart aan mannelijke en vrouwelijke religieuzen van het aartsbisdom somt hij enkele gebeurtenissen op: “Religieuze gemeenschappen zijn ontheemd, veel scholen zijn gesloten, bejaarde en zieke religieuze zusters moesten midden in de nacht geëvacueerd worden en hele congregaties moesten hun verpleeghuizen verlaten, omdat ze de zieke zusters nergens konden onderbrengen.”

“De lijst van religieuze congregaties in moeilijkheden is erg lang. Ik heb geen woorden om te beschrijven wat er momenteel in Port-au-Prince gebeurt. Het is een ongelooflijke situatie. Onze gewijde broeders en zusters nemen actief deel aan het lijden van ons volk,” staat er in de brief.

Gebed voor familie en voor veiligheid

Directeur projecten Marco Mencaglia, die de congregatie eerder bezocht, uit zijn verdriet over de dood van de twee zusters en het toenemende geweld in Haïti. “We vragen dat God hen eeuwige rust schenkt. Ook bidden we voor hun families en de veiligheid van de congregatie. We willen onze voortdurende steun en solidariteit met de Haïtiaanse Kerk benadrukken. Ook doen we een dringende oproep voor gebed,” aldus Mencaglia.

“De moord op deze twee religieuze zusters is een trieste bevestiging van het verschrikkelijke lijden dat de congregaties doormaken,” zei Marco Mencalia. Kerk in Nood (ACN) roept ook de internationale gemeenschap op om de Haïtiaanse kerk en bevolking niet in de steek te laten in deze tijd van extreem lijden. “De situatie vraagt om concrete gebaren van solidariteit. De kerk in Haïti lijdt, maar heeft het geloof niet verloren,” besluit de projectdirecteur.

Eerder seminarie aangevallen

In november melden de bisschoppen nog dat Haïti aan de rand van de afgrond stond en riepen ze op tot vrede. Ze maanden eerder vielen gewapende benden het seminarie van missionarissen Spiritijnen aan in de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince. De religieuzen en het personeel moesten zich zes uur lang verbergen terwijl het gebouw werd geplunderd.