Kerk in Nood (ACN) werkte nauw samen met bisdommen in Peru, zoals Chiclayo en Callao, toen de huidige paus daar bisschop was. Hoe verliep die samenwerking en welke gezamenlijke projecten werden er uitgevoerd?

Paus Leo XIV kwam in 1985 aan in het Augustijner vicariaat San Juan de Sahagún de Chulucanas in Peru, . Hij werkte er in parochies en maakte deel uit van het vormingsteam van het groot seminarie van San Carlos en San Marcelo in het aartsbisdom Trujillo. Hij was er ook gerechtelijk vicaris, voordat hij tot bisschop van Chiclayo en apostolisch administrator van Callao werd benoemd.

Onze samenwerking was in die tijd zeer hecht en vriendschappelijk. Tijdens zijn bisschoppelijk ambt in Chiclayo en Callao heeft paus Leo XIV altijd blijk gegeven van een grote pastorale gevoeligheid en apostolische ijver. Kerk in Nood (ACN) heeft met hem samengewerkt aan verschillende projecten, met name op het gebied van de vorming van seminaristen in het seminarie van Santo Toribio de Mogrovejo.

Ook de aanwezigheid van vrouwelijke religieuze gemeenschappen, vooral op plaatsen waar geen vaste priester was, en de ondersteuning van priesters door middel van misintenties achtte hij van belang. Daarnaast steunden we de bouw van pastorale centra, het herstel van kapellen op het platteland, en geloofsvormingsprogramma's voor leken. Deze projecten getuigen van zijn missionaire geest en zijn inspanningen om de Kerk dichter bij de gelovigen en het volk te brengen.

Wat zijn de belangrijkste behoeften van de Kerk in Peru?

De Kerk in Peru staat voor belangrijke uitdagingen. Ik zou er drie willen noemen:

Ten eerste een tekort aan priesters. Peru heeft ongeveer 3.000 priesters voor een bevolking van meer dan 30 miljoen mensen. Dat betekent dat elke priester gemiddeld 10.000 mensen moet bedienen. In sommige gebieden, vooral in de Andes en het Amazonegebied, is dat zelfs meer dan 15.000 gelovigen per priester. In vergelijking met Europa, waar de verhouding 1.500 is, is dat erg hoog. Daarom zet Kerk in Nood (ACN) zich in voor de vorming van seminaristen en religieuzen in Peru en ondersteunt het roepingenprogramma's.

Daarnaast is Peru het derde grootste land van Zuid-Amerika, na Brazilië en Argentinië. Het is 2,5 keer zo groot als Spanje en heeft bovendien een gecompliceerde geografie, die varieert van zeeniveau tot meer dan 6.000 meter boven zeeniveau. In sommige afgelegen plaatsen, zoals de Andes en het Amazonegebied, is de Kerk de enige organisatie ter plaatse die hoop koestert en het evangelie verspreidt. Daarom helpen wij bij Kerk in Nood ACN om ervoor te zorgen dat de Kerk vervoermiddelen krijgt. Daarmee bedoel ik niet alleen auto's, maar ook boten, bijvoorbeeld in het Amazonegebied.

Ten slotte is er een grote trek van het platteland naar de steden, wat heeft geleid tot een enorme uitbreiding van de stedelijke gebieden. Kerk in Nood (ACN) helpt de Kerk om aanwezig te zijn in de buitenwijken van de steden, waar zij de gelovigen pastoraal en spiritueel kan begeleiden, kapellen, kerken en pastorale centra kan bouwen en ook de geloofsvorming van leken kan bevorderen. Dit is een veelomvattende en uitdagende missie, maar ook een missie vol hoop.

Wat betekent het voor Kerk in  Nood (ACN) om zo nauw te hebben samengewerkt met de man die nu tot paus is gekozen?

Het is een grote vreugde en een zegen. Als je erover nadenkt, is het heel interessant, want hij is iemand die in staat is om de grote uitdagingen van de Wereldkerk aan te gaan, maar tegelijkertijd ook in contact blijft met de eenvoudige en concrete realiteit van de gelovigen. Kerk in Nood (ACN) heeft niet alleen met hem samengewerkt toen hij bisschop was in Peru, maar ook in zijn functie als voorzitter van de Pauselijke Commissie voor Latijns-Amerika.

Tijdens een bijeenkomst had ik de gelegenheid om even met hem te spreken en ik stelde mijzelf voor als Peruviaan. Wat mij het meest opviel aan dat gesprek was zijn nabijheid en zijn genegenheid, niet alleen voor de Kerk in Peru, maar ook voor de Kerk in Latijns-Amerika. Ik was geraakt door zijn dankbaarheid voor de steun die wij hebben gegeven.

Hij kent onze missie goed en als pauselijke stichting hebben wij, nu hij paus is, onze toewijding hernieuwd om een brug van liefde te zijn die de Kerk in staat stelt het evangelie te blijven verkondigen, vooral waar zij te maken heeft met vervolging of materiële noden die een belemmering vormen voor de evangelisatie.

In april 2024 heeft ACN een nieuw kantoor geopend in Lima. Welke doelen verwacht u dat dit nieuwe kantoor zal bereiken en hoe zal het de aanwezigheid van de stichting in het land versterken?

Het kantoor in Lima stelt ons in staat om onze inspanningen in het hele land beter te coördineren en vormt een efficiëntere brug tussen degenen die hulp bieden en degenen die hulp nodig hebben. Kerk in Nood (ACN) is een brug van liefde tussen katholieken over de hele wereld die hun broeders en zusters in nood willen helpen.

Kerk in Nood (ACN) had al verschillende kantoren in Latijns-Amerika, namelijk in Brazilië, Colombia, Chili en Mexico. De opening van een nieuw kantoor in Lima is een bewijs van de betrokkenheid van de gelovigen bij de lokale Kerk en ook bij de Wereldkerk. Peru is een land waar de Kerk hulp ontvangt, maar waar mensen ook beginnen zich lokaal te organiseren. We willen meer gelovigen bereiken, zodat zij kennis kunnen maken met de noden van de lijdende en vervolgde Kerk en zo meer projecten voor evangelisatie en pastorale ontwikkeling over de hele wereld kunnen steunen.

“Toen ik enkele maanden geleden door kanker werd getroffen, wist ik niet waar ik heen moest. Ik was alleen, zwak en had niemand die voor mij zorgde. Toen namen de zusters mij op. Ze openden de deuren van hun huis voor mij en zorgden liefdevol voor mij”, schreef pater Alfonso Delgado in een brief aan Kerk in Nood (ACN).

In de brief, die kort voor zijn overlijden aan de pauselijke stichting werd gestuurd, vroeg de priester ons om de zusters te steunen bij de aanschaf van een auto waarmee zij hun missie kunnen voortzetten. Hij beschreef ook zijn leven bij hen en gaf een ontroerend getuigenis van de liefde en vrijgevigheid die zij betonen aan allen die in nood verkeren. “Zij zorgen voor kinderen, zieken en ouderen. En nu zorgen ze ook voor mij”, schreef de priester. “Ze verrichten veel werken van barmhartigheid voor de armen en behoeftigen, brengen zieken naar klinieken, evangeliseren, helpen de meisjes voor wie ze zorgen en bieden hulp aan gezinnen in noodsituaties.”

71 jaar als priester gediend

“Ik ken het verhaal van pater Alfonso. Hij werd ziek en stond er alleen voor, zonder iemand die voor hem zorgde”, vertelt de huidige bisschop van Carora, Carlos Enrique Curiel, aan Kerk in Nood (ACN). “Hij trok in bij de zusters, die hem met veel liefde alle zorg gaven die hij nodig had en hem naar het ziekenhuis brachten, omdat hij aan kanker leed en hartproblemen had. Wat de zusters voor hem hebben gedaan, is een weerspiegeling van hun vrijgevigheid”, voegt de bisschop eraan toe.

“De zusters zijn hier al meer dan 50 jaar, doen goed werk en vragen daar niets voor terug, en zorgen voor mensen in nood”, zegt bisschop Curiel. De congregatie Missionaire Werk van Jezus en Maria zet zich in voor de opvang en opvoeding van kinderen, biedt hen een omgeving vol liefde en christelijke waarden in kleuterscholen. Ze zetten zich ook met grote liefde in voor ouderen en zieken – zoals pater Alfonso – en bieden hen geestelijke begeleiding, zodat zij hun lijden met hoop kunnen dragen.

Het voertuig is gearriveerd: de missie gaat verder

Dankzij de vrijgevigheid van de weldoeners van ACN hebben de zusters de vier wiel aangedreven auto kunnen aanschaffen die ze zo hard nodig hadden voor hun missie. Deze steun heeft hun werk veel gemakkelijker gemaakt, waardoor ze meer mensen op grotere afstand kunnen helpen.

In zijn brief sprak pater Alfonso niet alleen zijn dankbaarheid uit. Hij nam ook op serene wijze afscheid, in het volste vertrouwen dat de gevraagde hulp zou komen. “Beste weldoeners van Kerk in Nood, moge God u honderdvoudig belonen voor alles wat u voor de zusters doet. Moge de Heer u altijd zegenen.”

En de auto kwam inderdaad aan. Maar er kwam nog veel meer aan: de herinnering aan een priester die aan het einde van zijn reis troost vond in naastenliefde, en het beeld van een gemeenschap van zusters die, ver weg van de schijnwerpers, dagelijks het wonder verrichten van de zorg voor mensen die voor de rest van de wereld onzichtbaar blijven.

U biedt méér dan opvang: u schenkt hoop

Ik ben vijf jaar geleden begonnen met misdienaar te zijn. We stonden bij het altaar, lazen voor en hielden de soutane, de bisschopsstaf en het evangelieboek vast. Meerdere keren werd ik gevraagd om misdienaar te zijn voor bisschop Robert Prevost, toen hij in ons bisdom was.

Contact met kleinen en groten

Ik herinner me hem als een heel vrolijk persoon, heel toegankelijk, altijd bereid om een praatje te maken... Hij had een manier om met iedereen contact te maken, van de kleinsten tot de grootste.

Op een dag kwam ik aan in een basketbal-shirt van de New York Knicks en hij kwam naar me toe en plaagde me door te zeggen: “Je moet niet hen supporteren, maar de Chicago Bulls. Die zijn veel beter!” Dat was erg leuk. Hij had een charisma waardoor je je deel voelde van iets groters.

Retraites voor misdienaars

Ik heb hem minstens zes keer ontmoet, onder meer toen paus Franciscus Peru bezocht. Zijn preken raakten me altijd. Ze waren empathisch, dynamisch en de boodschap was zowel duidelijk als heel dichtbij, wat je aan het denken zette.

Hij organiseerde ook retraites voor alle misdienaars in het bisdom, en daar behandelde hij ons als gelijken, net als een herder onder zijn kudde.

Als ik eraan denk dat deze bisschop, die onder ons leefde, die de heilige Mis vierde in onze parochie en grapjes met ons maakte, nu ons paus Leo XIV is... vervult dat mij met trots, geloof en hoop.

Van misdienaar voor de paus naar pleitbezorger voor Kerk in Nood

Sinds enige tijd ik werk als pleitbezorger van Kerk in Nood (ACN) in Peru. Omdat we pauselijke stichting zijn, voel ik me meer dan ooit betrokken. Deel uitmaken van deze missie is een grote vreugde. Door te kunnen vertellen over het werk van Kerk in Nood in zoveel delen van Peru en van de wereld, heb ik de kans gekregen om mijn roeping te beleven. Ik kan seminaristen, religieuzen, missionarissen en gemeenschappen die lijden om hun geloof helpen.

In mijn werk verspreid ik de boodschap van de lijdende Kerk, raak ik harten en breng ik meer mensen in contact met dit grote doel. En dat doe ik met dezelfde toewijding en ijver als toen ik als misdienaar diende voor bisschop Robert Prevost.

Als Peruaanse katholiek, als misdienaar en als lid van Kerk in Nood (ACN) dank ik God voor deze genade. Peru ligt op zijn knieën in gebed en de hele wereld bidt! Lang leve paus Leo XIV! Lang leve de Kerk!

Lees ook het artikel Kerk in Nood verwelkomt paus Leo XIV, een oude bekende waarin aandacht voor de steun die weldoeners van Kerk in Nood jarenlang hebben gegeven aan de toenmalige missionaris en bisschop in Peru.

De zusters Evanette Onezaire en Jeanne Voltaire waren op missie in Mirebalais toen ze samen met andere burgers moesten schuilen voor de aanval. Helaas ontdekten de aanvallers hun schuilplaats, waarop ze de hele groep vermoordden. Weldoeners van Kerk in Nood (ACN) steunen de congregatie van de Kleine Zusters van de Heilige Thérèse van het Kind Jezus, waartoe de zusters behoren, al jaren.

In een exclusieve verklaring aan Kerk in Nood (ACN) legt aartsbisschop Mésidor van Port-au-Prince uit dat de situatie in het land verslechterd is en dat de verschrikkelijke crisis als gevolg van het toegenomen geweld de voortdurende aanwezigheid van de Kerk in de hoofdstad ingrijpend beïnvloedt.

28 parochies gesloten

“Achtentwintig parochies in het aartsbisdom Port-au-Prince zijn gesloten. Ongeveer 40 parochies functioneren op een minimaal niveau omdat bendes de wijken in handen hebben. De priesters moesten vluchten en hebben hun toevlucht gezocht bij familie of bij andere geestelijken. Ze hebben hulp nodig. Het aartsbisdom heeft het ook moeilijk,” aldus de aartsbisschop.

“Hier in Haïti is onze vastentijd een echte kruisweg geworden, maar we offeren deze op in verbondenheid met het lijden van Christus. Haïti staat in brand en heeft dringend hulp nodig. Wie zal ons komen helpen?” vraagt hij wanhopig.

Lange lijst van congregaties in problemen

In een brief van 30 maart aan mannelijke en vrouwelijke religieuzen van het aartsbisdom somt hij enkele gebeurtenissen op: “Religieuze gemeenschappen zijn ontheemd, veel scholen zijn gesloten, bejaarde en zieke religieuze zusters moesten midden in de nacht geëvacueerd worden en hele congregaties moesten hun verpleeghuizen verlaten, omdat ze de zieke zusters nergens konden onderbrengen.”

“De lijst van religieuze congregaties in moeilijkheden is erg lang. Ik heb geen woorden om te beschrijven wat er momenteel in Port-au-Prince gebeurt. Het is een ongelooflijke situatie. Onze gewijde broeders en zusters nemen actief deel aan het lijden van ons volk,” staat er in de brief.

Gebed voor familie en voor veiligheid

Directeur projecten Marco Mencaglia, die de congregatie eerder bezocht, uit zijn verdriet over de dood van de twee zusters en het toenemende geweld in Haïti. “We vragen dat God hen eeuwige rust schenkt. Ook bidden we voor hun families en de veiligheid van de congregatie. We willen onze voortdurende steun en solidariteit met de Haïtiaanse Kerk benadrukken. Ook doen we een dringende oproep voor gebed,” aldus Mencaglia.

“De moord op deze twee religieuze zusters is een trieste bevestiging van het verschrikkelijke lijden dat de congregaties doormaken,” zei Marco Mencalia. Kerk in Nood (ACN) roept ook de internationale gemeenschap op om de Haïtiaanse kerk en bevolking niet in de steek te laten in deze tijd van extreem lijden. “De situatie vraagt om concrete gebaren van solidariteit. De kerk in Haïti lijdt, maar heeft het geloof niet verloren,” besluit de projectdirecteur.

Eerder seminarie aangevallen

In november melden de bisschoppen nog dat Haïti aan de rand van de afgrond stond en riepen ze op tot vrede. Ze maanden eerder vielen gewapende benden het seminarie van missionarissen Spiritijnen aan in de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince. De religieuzen en het personeel moesten zich zes uur lang verbergen terwijl het gebouw werd geplunderd.

Als mensen aan de Dominicaanse Republiek denken, denken ze vaak aan een 'paradijs', maar wat was uw ervaring in de bisdommen die u bezocht?

Het westelijke deel van de Dominicaanse Republiek is een erg mooie maar vergeten regio, die met ernstige economische, sociale en pastorale uitdagingen te kampen heeft. Veel mensen denken dat het hele land zoals Punta Cana en andere meer toeristische gebieden is. Het wordt daarom als een 'ontwikkeld' land beschouwd dat geen hulp nodig heeft.

De bisdommen die we bezochten - Barahona, San Juan de la Maguana en Mao-Montecristi - zijn de grootste van het land, en ze omvatten de armste provincies. Het is een regio die nogal verwaarloosd is door de regering. Veel parochies daar zijn niet zelfvoorzienend, maar het geloof en de solidariteit van de gelovigen in de lokale Kerk zijn inspirerend. De afstanden zijn enorm en er zijn niet genoeg kapellen in de stedelijke gebieden, die snel groeien. Bovendien is het westen ook een bergachtig gebied, en gebrek aan adequaat vervoer maakt pastoraal werk moeilijk.

Deze bisdommen aan de grens met Haïti bevinden zich in een zeer kwetsbare situatie. Naast hun eigen uitdagingen hebben ze ook te maken met een migratiecrisis, die de laatste tijd verergerd is door de dramatische situatie in het naburige Haïti.

Hoe beïnvloedt de migratiesituatie het land en het werk van de Kerk in de grensregio's?

Er zijn veel militaire controleposten, dus reizen is lastig. We werden vaak aangehouden om te zien of we illegale Haïtianen in de auto hadden. En we zagen verschillende vrachtwagens, meestal in erbarmelijke staat, vol met Haïtianen die gedeporteerd werden. De meeste deportaties vinden 's nachts plaats, maar we hebben er ook overdag gezien. Dit heeft gevolgen voor de bisdommen in het grensgebied, en er is een taalkundige uitdaging, aangezien de meeste Haïtianen Frans of Creools spreken, en er niet veel catechisten zijn die deze twee talen spreken.

Wat is de situatie van de geestelijken en pastoraal medewerkers in deze bisdommen?

Er zijn te weinig priesters, wat betekent dat degenen die er zijn te veel parochies moeten dienen en veel verantwoordelijkheden op zich moeten nemen over een groot gebied met slechte wegen. Dit is erg vermoeiend voor hen en geeft hen het gevoel dat ze niet al hun taken kunnen vervullen. Er werd ons zelfs verteld dat er missionarissen zijn die niet naar deze regio gestuurd willen worden omdat het zo moeilijk en gevaarlijk is, en omdat ze weinig hulp krijgen. Zoals in veel landen in Midden-Amerika nemen sektes toe en in sommige gebieden vinden we ook rituelen zoals hekserij en voodoo, die door de immigranten uit Haïti of door andere invloeden zijn meegebracht. Lekenleiders zijn ook erg beperkt in hun kunnen, omdat ze vaak niet genoeg materiaal of middelen hebben. Toch is hun solidariteit erg ontroerend.

Wat zou u nog meer willen benadrukken van de reis? Welke tekenen van hoop of kracht heeft u in deze gemeenschappen gezien die anderen zouden kunnen inspireren?

De Dominicaanse Republiek is een diep katholiek land, met een zeer sterke toewijding aan het Heilig Hart van Jezus, en dat is op zich al erg indrukwekkend. Het wapen van het land bevat een afbeelding van het kruis en de Heilige Schrift. Mijn ervaring was dat het katholieke geloof nog steeds sterk aanwezig is en dat was ook indrukwekkend.

Ik wil ook graag mijn bezoek aan Batey 5 onder de aandacht brengen, waar Kerk in Nood al enige tijd hulp biedt. Het leven in de Bateyes [red: letterlijk, gemeenschap rond suikerfabriek, gemeenschappen van voormalige plantage-arbeiders] is erg zwaar. Ze hebben weinig economische middelen en hebben veel behoeften. Daar hadden we een sterke ervaring van een zeer actieve gemeenschap, van een echt levende Kerk. Ik zal nooit vergeten wat een priester me vertelde toen we de gemeenschap van Jimani bezochten en wat mijn hart echt raakte. Hij zei dat het bezoek van Kerk in Nood hen het gevoel gaf dat ze niet vergeten waren, dat zelfs ons bezoek voor hen een teken van hoop was.

Wat zijn de belangrijkste hulpprojecten die Kerk in Nood gepland heeft voor de Dominicaanse Republiek in 2025?

In 2025 kunnen we dankzij onze weldoeners de steun aan het land vergroten door de bouw van kerken, parochiehuizen en andere pastorale gebouwen, voertuigen om afgelegen gebieden te helpen bereiken, de vorming van leken en catechisten, de opleiding van seminaristen, steun voor religieuze zusters, investeringen in media en het verstrekken van mispenningen voor priesters.