“Herdenking slachtoffers geweld om religie bittere noodzaak”

Kerk in Nood (ACN), een katholieke hulporganisatie die vervolgde en lijdende christenen in ruim 140 landen steunt en jaarlijks rapporten uitgeeft over godsdienstvrijheid en christenvervolging, vraagt op deze dag aandacht voor de slachtoffers, die in Nederland vaak worden vergeten.

“Je hoeft niet vermoord te worden om slachtoffer te zijn; het is voldoende dat je basisvrijheden beperkt worden. Christenen in Mali, Niger, Nigeria en Burkina Faso, om er maar een paar te noemen, leven praktisch in getto’s en beoefenen hun geloof ondergronds”, waarschuwt Thomas Heine-Geldern, uitvoerend voorzitter van Kerk in Nood Internationaal. “De grootste tragedie van allemaal is de onverschilligheid van zovelen ten overstaan van godsdienstvervolging. Wij mogen in deze situatie niet zwijgen.”

Peter Broeders, directeur van Kerk in Nood (ACN) Nederland valt hem bij: “Wij zien hoeveel medechristenen wereldwijd lijden onder een gebrek aan godsdienstvrijheid, maar hoe weinig aandacht dat vaak krijgt. De ontwikkelingen zoals die geschetst zijn in ons laatste rapport over de vrijheid van godsdienst laten zien dat dit ten onrechte is. Op 22 augustus, maar ook op 23 november tijdens RedWednesday hopen we dat ook de slachtoffers van schending van dit mensenrecht de stem krijgen die zij in Nederland vaak niet hebben. De herdenking is dan ook bittere noodzaak.”

“Op 22 augustus gedenken we daarom niet alleen degenen die het leven verloren hebben, maar ook allen die het slachtoffer zijn van discriminatie en zo de directe gevolgen van geweld ondervinden, alsmede de ontheemden, degenen die getraumatiseerd achterblijven en allen die ontvoerd zijn, waaronder sommigen van wie de verblijfplaats onbekend blijft”, legt Heine-Geldern uit. “Naast twee priesters in Burkina Faso en twee in Nigeria, zijn er nog meer dan tien priesters vermist in China, van wie sommigen al maanden, anderen al jaren weg zijn. Laten wij hen niet vergeten.”

In lijn met het rapport over Godsdienstvrijheid Wereldwijd 2021 vraagt Kerk in Nood aandacht voor enkele belangrijke ontwikkelingen:

1. Een gebrek aan internationale reactie op een myriade van islamitische terreurcellen in Afrika. De snelle groei van militante jihadistische groeperingen in de Sahel-regio, maar ook in het zuidwesten van Afrika, is een van de ernstigste problemen waarmee de wereld geconfronteerd wordt. Te midden van de internationale bezorgdheid over de talloze geopolitieke conflicten op andere plaatsen, klimaatverandering en milieurampen, betreurt Kerk in Nood het dat de slachtoffers van religieus gemotiveerd geweld in dit continent te vaak vergeten worden.
2. De bedreiging van de godsdienstvrijheid in het Sahel-gebied heeft ernstige gevolgen, niet alleen voor de leden van de bedreigde religieuze groepen, maar ook voor de groei en ontwikkeling van hele naties. Een duidelijk voorbeeld is Burkina Faso, waar de katholieke Kerk tientallen jaren lang een enorme invloed heeft gehad op de burgermaatschappij door haar belangrijke werk op sociaal gebied, in het onderwijs en de gezondheidszorg, maar waar zij momenteel bijna geen sociaal, educatief, humanitair of pastoraal werk meer kan verrichten buiten de hoofdstad. Ongeveer 80% van het land is ontoegankelijk door de aanwezigheid van jihadistische groeperingen.
3. Een spiraal van geweld in Nigeria. Het land met de grootste bevolking van Afrika heeft te maken met een ongekende omvang van geweld op religieuze basis. Kerk in Nood waarschuwt voor verergering, tenzij de internationale gemeenschap zich verenigt om de problemen aan te pakken en er oplossingen voor te zoeken. Het geweld gaat maar door. In juni werden meer dan 40 onschuldige mensen afgeslacht in een katholieke Kerk en in 2022 werden ten minste 18 priesters ontvoerd, van wie er vier werden vermoord. In mei werd een universiteitsstudente in Sokoto vermoord die door haar collega’s gestenigd en in brand gestoken werd omdat zij beledigende berichten over Mohammed zou hebben gestuurd. Recent pleegden terroristen meerdere aanslagen in Abuja, de hoofdstad. Er wordt op gewezen dat het geweld vaak veroorzaakt wordt door strijd om hulpbronnen, of door etnische rivaliteit, maar de religieuze motivatie van aanslagen door extremistische groepen is duidelijk een steeds grotere factor.
4. Miljoenen ontheemden en vluchtelingen. Veel van de slachtoffers van door religieuze extremisten uitgelokt geweld hebben hun voorouderlijke huizen moeten ontvluchten. ACN schat dat meer dan 15 miljoen mensen momenteel ontheemd zijn in de 12 Afrikaanse landen die in het rapport Godsdienstvrijheid Wereldwijd 2021 van Kerk in Nood worden geïdentificeerd als landen die aan ernstige godsdienstvervolging blootstaan.
5. Een verontrustende toename van het gebruik van seksueel geweld tegen religieuze minderheidsgroepen, inclusief ontvoering, gedwongen huwelijken en bekeringen in landen als Pakistan en Egypte, vormt een ernstig en groeiend probleem dat de wereld niet mag negeren. De grote meerderheid van de slachtoffers zijn minderjarige vrouwen.
6. Een alarmerende toename van religieuze aanvallen in Latijns-Amerika, aangevoerd door Nicaragua, waar de katholieke Kerk in minder dan vier jaar meer dan 190 aanvallen en gevallen van ontheiliging te verduren heeft gekregen: van brandstichting in de kathedraal van Managua, aanslagen op geestelijken en het sluiten van katholieke media, tot de uitwijzing van de Missionarissen van Naastenliefde van Moeder Teresa. In landen als Mexico en Colombia, en ook in Argentinië en Chili, trachten extremistische groepen de kritische stemmen van geestelijk leiders tot zwijgen te brengen en de vrije meningsuiting van geloofsgroepen op het openbare plein te beperken.
7. Opleggen van nieuwe agressieve seculiere ideologieën. In bepaalde liberale democratieën worden de uitingen van godsdienstige overtuigingen in de openbare ruimte steeds meer aan banden gelegd. Er lopen meerdere rechtszaken om intolerantie en discriminatie tegen godsdienstige groepen, hoofdzakelijk christenen, en er worden pogingen gedaan om traditionele godsdienstige opvattingen strafbaar te stellen wanneer die in strijd zijn met seculiere ideologieën.

“Kerk in Nood benadrukt het vitale belang van interreligieuze dialoog om religieus fundamentalisme tegen te gaan. Ook roept de organisatie religieuze leiders, politici en media op om een cruciale rol te spelen bij de opbouw van gemeenschappen waarin vrede en gerechtigheid centraal staan. Tot slot wordt aan internationale organisaties en instellingen gevraagd zich ertoe te verbinden het recht op godsdienstvrijheid te waarborgen”, besluit de uitvoerend voorzitter.

Met bijna 400.000 donateurs wereldwijd helpt Kerk in Nood (ACN) om in ruim 130 landen christenen te steunen die in pastorale nood zijn of onderdrukt worden. Ook geeft de pauselijke stichting rapporten uit over godsdienstvrijheid voor alle religies in alle landen en over de landen waar christenen specifiek doelwit zijn.