De stijging van 2017 op 2018 was relatief bescheiden, maar droeg bij aan een aanzienlijke stijging van de overheidsbeperkingen op religie gedurende meer dan een decennium. In 2007 bedroeg de globale mediane score op de Government Restrictions Index (GRI) nog 1,8 van 10. Na wat schommelingen in de beginjaren, is de mediane score op basis van 20 indicatoren sinds 2011 echter gestaag gestegen naar 2,9 in 2018, het meest recente volledige jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn. Deze toename van wereldwijde beperkingen weerspiegelt een grote verscheidenheid aan gebeurtenissen. Opvallend is vooral de stijging van het aantal regeringen dat geweld gebruikt tegen religieuze groeperingen.
Verschillen per regio’s
De meeste van de 56 landen met hoge of zeer hoge overheidsbeperkingen op het gebied van religie bevinden zich in Azië, de Stille Oceaan (de helft van alle landen in die regio), het Midden-Oosten en Noord-Afrika (90% van alle landen in de regio). Terwijl Azië en de Stille Oceaan de grootste stijgingen van hun GRI-scores kenden, hadden het Midden-Oosten en Noord-Afrika nog steeds het hoogste mediane niveau. De GRI bedroeg in deze regio 6,2: de hoogste score sinds de nasleep van de Arabische Lente in 2012. In Europa namen de beperkingen licht af.
Sociale vijandelijkheden licht gedaald
Naast beperkingen door overheden op het gebied van religie, heeft PEW ook daden van religieuze vijandigheid door particulieren, organisaties of groepen in de samenleving in kaart gebracht. Uit het rapport blijkt dat deze vijandelijkheden in 2018 wereldwijd licht zijn afgenomen, nadat ze het jaar daarvoor een recordhoogte hadden bereikt. De mediane score op de Social Hostilities Index (SHI) daalde van 2,1 in 2017 naar 2,0 in 2018. Deze kleine daling is mede het gevolg van minder meldingen van incidenten waarbij bepaalde religieuze groepen (vaak meerderheden) probeerden te voorkomen dat andere religieuze groepen (meestal minderheden) actief werden. Ook waren er minder meldingen van personen die werden mishandeld of uit huis werden gezet voor religieuze uitingen die in strijd zijn met het meerderheidsgeloof in een land.
Meer controle, minder geweld
Opvallend is dat 17 landen (21%) met lage sociale vijandelijkheden als autoritair zijn geclassificeerd. Onder hen landen als Eritrea en Kazachstan, die zeer hoge overheidsbeperkingen op het gebied van religie kennen. Ook hebben diverse autoritaire staten met zeer hoge overheidsbeperkingen op het gebied van religie – zoals China, Iran en Oezbekistan – slechts een gematigd niveau van sociale vijandelijkheden. Het lijkt er in deze gevallen op dat een hoge mate van overheidscontrole over religie leidt tot minder vijandelijkheden door niet-overheidsactoren.
Rapport Kerk in Nood
De uitkomsten van het onderzoek door PEW bevestigen de bevindingen van het rapport van Kerk in Nood over de wereldwijde godsdienstvrijheid uit 2018. Daarin werd onder meer melding gemaakt van een toenemend ultranationalisme in India en Myanmar, schendingen van godsdienstvrijheid door overheden en een verslechterde situatie van religieuze minderheden.
