In september 2017 woonde dr. Ochab een door Kerk in Nood (ACN) georganiseerde internationale conferentie bij in Rome over de wederopbouw van de Nineveh-vlakte na de vernietiging van christelijke dorpen door Islamitische Staat (ISIS) tijdens de bezetting van grote delen van Irak.
In datzelfde jaar nam ze, geïnspireerd door de getuigenis en aangespoord door de voortdurende gruweldaden van IS tegen religieuze minderheden (waaronder christenen, Yazidi’s en anderen) in Syrië en Irak, het initiatief om de aandacht te vestigen op schendingen van de godsdienstvrijheid. Daarbij riep ze de internationale gemeenschap op om in actie te komen. “Ik stelde het voorstel voor een resolutie op en benaderde staten om het te steunen en het te laten gebeuren.”
Coalities vormen
Het was een moeizaam proces waarbij uitgebreid onderzoek nodig was en vervolgens coalities moesten worden gevormd om de benodigde stemmen te vergaren. Ochab herinnert zich hoe Kerk in Nood als pauselijke stichting “vanaf het allereerste begin steun bood, ook door staten en politici te benaderen en te proberen een consensus te bereiken dat dit inderdaad nodig is”.
Aanvallen vers in geheugen
VN-leden uit de Verenigde Staten, Canada, Brazilië, Egypte, Irak, Jordanië, Nigeria en Pakistan waren de belangrijkste sponsors die aan het ontwerp werkten voordat het werd ingediend bij de Algemene Vergadering van de VN. “Toen we aan de dag werkten, lagen niet alleen de gruwelijke gruweldaden tegen Yazidi’s, christenen en andere religieuze minderheden nog vers in het geheugen van de leden, maar ook het besef dat in veel andere delen van de wereld nog steeds soortgelijke aanvallen plaatsvinden. Het was heel duidelijk dat er meer moest worden gedaan om ervoor te zorgen dat we stilstaan bij het geweld, dat alomtegenwoordig is”.
De voorgestelde resolutie werd uiteindelijk ingediend bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties door Polen, het geboorteland van Dr. Ochab. Met de steun van meer dan 80 landen erkenden de lidstaten van de Algemene Vergadering van de VN de dringende noodzaak om meer aandacht te besteden aan de kwestie van geweld op basis van religie of geloof. Zo werd op 22 augustus 2019 een Internationale Dag ter Herdenking van Slachtoffers van Geweld op basis van Religie of Geloof ingesteld.
Volgens Ochab erkent de Algemene Vergadering van de VN door het instellen van de herdenkingsdatum de pijn en het lijden van slachtoffers van geweld vanwege hun religie of overtuiging: “Zij zijn niet langer onzichtbare slachtoffers of overlevenden. Deze dag behoort toe aan alle slachtoffers en overlevenden van geweld op basis van religie of geloof – vroeger, nu en in de toekomst. Deze dag moet hen aanmoedigen en sterken om agenten van verandering te zijn.”
Vijf jaar later
Het is vijf jaar geleden dat de herdenking werd ingesteld, maar Dr. Ochab waarschuwt dat er nog niet voldoende concrete actie is ondernomen: “De situatie is niet verbeterd en wereldwijd zijn er nog steeds veel te veel voorbeelden van religieus geweld. Van Darfur tot de DR Congo, van Nigeria tot Kameroen, tot Nagorno-Karabach, de lijst gaat maar door. Ook in Irak verslechtert de situatie voor minderheden vandaag. Tien jaar na de gruweldaden van ISIS ziet de toekomst er somber uit”.
Zoals gedocumenteerd in het rapport Vrijheid van Godsdienst 2023, een publicatie van Kerk in Nood die 25 jaar bestaat, blijft geweld op basis van religie of geloof toenemen in de wereld. Dr. Ochab roept dan ook op om de herdenking gepaard te laten gaan met actie: “De internationale dag op zich kan educatief zijn, maar staten moeten meer doen om dergelijk geweld daadwerkelijk te voorkomen. Dit zal niet gebeuren zonder actie”.
Actieplan met duidelijke resultaten nodig
Ze legt uit hoe dat kan: “We moeten sterke mechanismen hebben om vroegtijdige waarschuwingssignalen en risicofactoren te herkennen, en uitgebreide strategieën om hierop te reageren. We moeten ervoor zorgen dat al dit soort misdaden worden onderzocht en vervolgd. En we moeten ervoor zorgen dat slachtoffers en overlevenden de hulp krijgen die ze nodig hebben. Vijf jaar later is er nog maar heel weinig gedaan in deze richting. We hebben een actieplan nodig, met duidelijke resultaten, met duidelijke deadlines – en om het stap voor stap uit te voeren, zonder excuses”.
