Kerkleiders roepen de politieke autoriteiten op om te luisteren naar de zorgen van het volk. “De waarheid kan Guinee-Bissau bevrijden, vooral op zo'n delicaat moment als dit. De mensen van Guinee-Bissau hebben genoeg van verdeeldheid, strijd, geweld, bedreigingen en wreedheid,” zei de vicaris-generaal van het bisdom Bissau, pater Davide Sciocco, tijdens een Mis in oktober in de kathedraal van Bissau.

Politieke crisis
De oproep kwam op een moment dat het land een diepe politieke crisis doormaakt. De president ontbond het parlement namelijk al in december 2023, onder het mom van een staatsgreep. Hij had verkiezingen uitgeschreven voor afgelopen november, maar stelde deze uit precies op een dag van gebed en vasten waartoe de katholieke Kerk had opgeroepen.

De diocesane administrator van Bafatá, pr. Lucio Brentagani, schetst dan ook een hard beeld van de huidige realiteit in Guinee-Bissau. “Er is veel honger: veel patiënten kunnen geen gezondheidswerkers vinden omdat ze staken. En er zijn veel interne problemen: studenten willen naar school, maar kunnen dat niet omdat het onderwijssysteem een puinhoop is,” zei hij tijdens een viering in de kathedraal van Bafatá.

“We roepen onze gouverneurs, politici, militairen, magistraten en politie op om hun ogen en oren niet te sluiten voor de noodkreet van de arme mensen, van zoveel gezinnen die niet genoeg te eten hebben.”

Bezorgdheid over terroristen
Christenen vormen een minderheid van iets minder dan 20% in Guinee-Bissau, dat overwegend islamitisch is, met een grote populatie aanhangers van traditionele geloven. De katholieke kerk speelt echter een belangrijke rol op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs.

Volgens het rapport over godsdienstvrijheid 2023 van Kerk in Nood (ACN) kent Guinee-Bissau over het algemeen een sterke interreligieuze harmonie. Er is echter bezorgdheid dat terroristische groeperingen, die het land zijn binnengekomen, de economische en sociale ontberingen kunnen gebruiken om jongeren de wapens te laten opnemen.

In 2022 werd een kerk aangevallen en vernield, maar tot nu toe is dit een geïsoleerd incident gebleven. Deze bezorgdheid wordt gevoed door incidentele agressieve vormen van evangelisatie door sommige groepen ‘Pentecostals’. In de afgelopen vijf jaar heeft Kerk in Nood (ACN) dankzij haar weldoeners ongeveer 40 projecten kunnen steunen in Guinee-Bissau.

Volgens bronnen van ACN, die om veiligheidsredenen anoniem wilden blijven, vormt de betaling van omgerekend € 35 een voorwaarde voor de vrije beoefening van godsdienst. Volgens de bronnen hebben de extremisten onlangs ongestraft geld ingezameld van de gemeenschap. Wie niet kon of wilde betalen, werd gewaarschuwd dat het alternatief de gedwongen sluiting van hun gebedsplaatsen zou zijn.

Jizya
De zorgwekkende situatie begon in het dorp Dougouténé, waar de inwoners voor het eerst werden opgeroepen om de zogenaamde jizya, een religieuze belasting, te betalen. Nu wordt Douna-Pen met hetzelfde probleem geconfronteerd. Lokale bewoners vrezen dat de praktijk zich naar andere dorpen verspreidt, waardoor de godsdienstvrijheid en de lokale veiligheid verder in gevaar komen.

Islamitische extremisten eisten eerder al de sluiting van de protestantse en katholieke kerk in Douna-Pen. Tijdens een broze vrede was het de bewoners een tijdje toegestaan om hun geloof te belijden, maar zonder muziekinstrumenten tijdens de eredienst, wat al een duidelijke beperking van hun godsdienstvrijheid betekende.

Escalatie
Een van de vertrouwelijke bronnen toonde zich zeer bezorgd over deze escalatie van wat al een moeilijke situatie is, en zei “We worden verondersteld in een seculiere staat te leven, waar zulke praktijken niet zouden mogen plaatsvinden, maar helaas wordt dit onze nieuwe realiteit. Als de autoriteiten niet ingrijpen, zal de bevolking belastingen rechtstreeks in de kas van de terroristen storten, die onder de vlag van het jihadisme in de Republiek Mali opereren.” De bron voegde eraan toe: “We weten dat het land groot is en dat hetzelfde op andere plaatsen gebeurt, maar als we hier niet snel iets doen, zullen de gevolgen rampzalig zijn. Hier worden mensen afgeslacht als ratten!”

Douna-Pen ligt in de gemeente Dioungani en heeft een aanzienlijke christelijke bevolking. Het meest recente geval van financiële afpersing is het laatste hoofdstuk in een geschiedenis van geweld en vervolging in de regio. De situatie wordt nog verergerd door het gebrek aan basisinfrastructuur, zoals wegen en watervoorziening. De geïsoleerde ligging heeft onder meer geleid tot de sluiting van scholen door gebrek aan veiligheid.

Hulproep naar leiders Mali
Er wordt gevreesd dat de gedwongen betalingen aan extremistische islamitische groeperingen tot diepe verdeeldheid onder de bevolking zullen leiden, waardoor het vertrouwen in de regering zal afnemen en de fragiele stabiliteit van de regio verder zal worden aangetast. Veel inwoners zijn bang om in de steek gelaten te worden door de Malinese staat.

De bron sloot af met een welgemeend verzoek: “Dit is de schreeuw van een burger die nog steeds gelooft in de Republiek Mali en in haar leiders. We hebben onmiddellijke actie nodig om te voorkomen dat een religieus conflict dit land in zijn greep krijgt. Moge God ons helpen.”

Meer dan 100 politici van over de hele wereld kwamen bijeen in het Vaticaan om te debatteren over katholieke perspectieven op de toenemende spanningen en gewapende conflicten die momenteel plaatsvinden. Daarbij uitte de Heilige Vader zijn bezorgdheid over het groeiende aantal aanvallen op de godsdienstvrijheid op de vijf continenten. De paus beloofde ook te blijven bidden voor allen die vervolgd worden om hun geloof.

Schendingen in 61 landen
De samenvatting van het rapport werd op 24 augustus in het Apostolisch Paleis aan paus Franciscus overhandigd door Marcela Szymanski, hoofd Belangenbehartiging van Kerk in Nood (ACN) International. Het rapport uit 2023 laat zien dat religieuze vervolging de afgelopen jaren is toegenomen en dat aanvallen op de vrijheid van godsdienst steeds vaker onbestraft blijven. Liefst 61 van de 196 landen in de wereld kennen aanzienlijke schendingen, waar meer dan 62% van de wereldbevolking leeft. In Afrika, waar in bijna de helft van de landen (40%) veel vervolging voorkomt, is de godsdienstvrijheid het meest afgenomen.

Vrede via interreligieuze dialoog
Paus Franciscus heeft vaak gesproken over godsdienstvrijheid en de vervolging van christenen. Op 8 januari 2024, tijdens zijn jaarlijkse ontmoeting met bij de Heilige Stoel geaccrediteerde diplomaten, riep hij op om een einde te maken aan religieus gemotiveerd geweld. Hij verklaarde toen dat “de weg naar vrede ook loopt via de interreligieuze dialoog, die vóór alles de bescherming van godsdienstvrijheid en respect voor minderheden vereist.” De toename van vervolging en discriminatie van christenen noemde hij verontrustend.

Enige niet-gouvernementele rapport
Het rapport Godsdienstvrijheid in de wereld analyseert de wereldwijde situatie voor dit fundamentele recht in alle landen en voor alle religies, zoals erkend in artikel 18 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het is het enige rapport in zijn soort dat door een niet-gouvernementele organisatie wordt gepubliceerd.

Het rapport wordt sinds 1999 elke twee jaar door Kerk in Nood (ACN) gepubliceerd en is geschreven door onafhankelijke deskundigen, universitaire onderzoeksteams en onderzoekscentra op verschillende continenten. Het bestaat uit meer dan 700 pagina's en is beschikbaar in zes talen: Duits, Spaans, Frans, Engels, Italiaans en Portugees. De redactie van het Religious Freedom Report werkt al aan het volgende rapport, dat in 2025 zal verschijnen.

Foto: © Vatican Media

De katholieke Kerk in Pakistan heeft de ondertekening van een wetswijziging van de wet op het christelijk huwelijk toegejuicht, waardoor de huwelijksleeftijd voor zowel jongens als meisjes wordt verhoogd naar 18 jaar.

Eerste stap
Hoewel de reikwijdte beperkt is - de wet geldt alleen voor christenen in het Islamabad Capital Territory - hopen kerkleiders dat dit de eerste stap is in een overkoepelend plan. “Vaak, wanneer meisjes worden ontvoerd, kunnen ze gemakkelijk ergens naartoe worden gebracht waar de huwbare leeftijd 16 is. Soms zullen de moslims zeggen dat ze al de huwbare leeftijd hebben. Maar wij christenen zeggen dat ze helemaal niet mogen trouwen voor hun 18e, omdat ze nog kinderen zijn,” aldus bisschop Samson Shukardin, de voorzitter van de Pakistaanse bisschoppenconferentie, tegenover Kerk in Nood.

“Dit geeft ons een beetje gemoedsrust; geen volledige gemoedsrust, maar wel een beetje. In deze situaties hebben we tenminste gronden om een zaak te beginnen tegen mensen die minderjarigen van onder de 18 hebben ontvoerd en uitgehuwelijkt,” zei hij tegen de katholieke hulporganisatie over de nieuwe wet.

Ontvoeringen ernstig probleem
Ontvoering, gedwongen bekering en uithuwelijking van kinderen is een ernstig probleem in Pakistan dat nog niet adequaat is aangepakt door de civiele autoriteiten. “Het probleem is dat er ontvoeringen en bekeringen plaatsvinden en dat we onze stem al vaak hebben laten horen, maar dat er tot dusver weinig is gedaan,” zegt bisschop Shukardin.

De Kerk hoopt deze strijd nu voort te zetten door te proberen de huwelijksleeftijd te verhogen naar 18 jaar voor alle Pakistanen, ongeacht religie of geografie. Succes in deze strijd zou de vrijlating van slachtoffers van ontvoering en gedwongen huwelijken veel gemakkelijker maken, geloven de bisschoppen.

In een gezamenlijke verklaring die de Nationale Commissie voor Gerechtigheid en Vrede naar Kerk in Nood stuurde, bedanken de katholieke leiders van Pakistan het parlement van Islamabad voor het unaniem aannemen van het wetsvoorstel. “Deze wetgeving zal een cruciale rol spelen in de bescherming van onze jonge en minderjarige meisjes tegen gedwongen bekeringen en huwelijken. We hopen dat de regering verdere stappen zal ondernemen om gedwongen bekeringen strafbaar te stellen.”

De pauselijke stichting vestigt met haar belangenbehartiging al lange tijd de aandacht op het probleem van ontvoering en gedwongen bekering van christelijke meisje. “Samen met de bisschoppen erkennen we dat er meer moet worden gedaan om dit probleem volledig aan te pakken. Maar elke actie om een einde te maken aan het trauma van jonge meisjes die worden ontvoerd, seksueel misbruikt en vervolgens gedwongen worden hun geloof af te zweren en met hun ontvoerder te trouwen, moet worden toegejuicht,” aldus Mark von Riedemann, directeur Belangenbehartiging en Godsdienstvrijheid van Kerk in Nood (ACN) International.

Premier Modi heeft onlangs de verkiezingen gewonnen. Wat was de reactie van de christelijke minderheid in India?

Ja, Modi heeft gewonnen, maar hij heeft minder stemmen gekregen dan hij had verwacht. Voor ons was dit een sterk teken van overwinning voor een bevolking die haar verzet tegen de BJP durfde te uiten. Modi heeft ons voortdurend verteld dat hij onoverwinnelijk is, maar voor het eerst hebben we begrepen dat hij toch niet zo onoverwinnelijk is. Uiteindelijk heeft hij de verkiezingen gewonnen, maar het was geen aardverschuiving, ondanks de voortdurende propaganda op televisie, sociale media, van de administratie, enz. die ons aanspoorde om op Modi te stemmen!

Welke gevolgen zou deze verkiezing kunnen hebben voor de minderheden in uw staat?

Onze angst is dat de partij, die minder stemmen heeft gekregen dan vijf jaar geleden, nu represailles zal nemen en van het moment gebruik zal maken om de minderheden nog meer te vervolgen, of ze nu christen of moslim zijn. Maar tegelijkertijd zal de partij, omdat ze zwakker is, ook allianties moeten sluiten en dus meer openheid moeten tonen. Ik denk dat er redenen zijn om optimistisch te zijn.

Met wat voor soort discriminatie hebben de christenen te maken?

Een systematische, discrete, krachtige en constante onderdrukking. Administratieve processen voor het inhuren van leraren voor onze scholen lopen bijvoorbeeld voortdurend vast, identificatiedocumenten zijn onmogelijk te verkrijgen, voortdurend worden onze zaken onderzocht. Hoe in orde onze rekeningen ook zijn, ze vinden altijd wel een reden om ze te controleren en ons iets te verwijten.

Een maand geleden ontdekten we dat we als christelijke NGO geen financiële hulp uit het buitenland mogen ontvangen. Waarom? Omdat ze weten dat wij als minderheden geen BJP stemmen. Of, bijvoorbeeld, het is bijna onmogelijk geworden voor een buitenlandse priester om een visum te krijgen om naar India te komen, alleen omdat hij christen is. En als hij daar al in slaagt, wordt hij voortdurend lastiggevallen met ondervragingen en dergelijke.

Hoe zit het met anti-bekeringswetten?

Ja, die hebben we. Dit zijn wetten die werden ingevoerd om individuen te beschermen tegen gedwongen bekering, maar in werkelijkheid bestaan ze om missionarissen en tribale christenen lastig te vallen. Ze werden in 2017 ingevoerd in onze staat en hebben geleid tot veel rechtszaken tegen christenen, die behoorlijk ver kunnen gaan. We waren diep geschokt door de dood van pater Stan Swamy, een jezuïet die van terrorisme werd beschuldigd en gevangen werd gezet, en uiteindelijk in 2021 in de gevangenis stierf.

Het is riskant geworden om hulp te bieden aan etnische stammen en de armere kasten. De BJP heeft geprobeerd om de namen van christenen in deze groepen van de lijsten met begunstigden te schrappen, zodat ze niet de subsidies kunnen ontvangen die door vorige regeringen zijn ingesteld. Tot nu toe is het echter niet gelukt om deze maatregel door te zetten.

Hoe ziet u de toekomst voor christenen in India in de komende jaren?

Zoals ik al zei, de onderdrukking is constant en systemisch, maar toch heb ik hoop als ik zie dat de mensen dapper genoeg waren om tegen de BJP te stemmen. We bidden dat, ondanks deze nieuwe termijn van vijf jaar die voor ons ligt, onze moeilijkheden en de pesterijen waar we elke dag mee te maken hebben, zullen afnemen.