In Irak, speelt religie een essentiële rol, maar wordt gebruikt voor "politieke doeleinden". Na de val van het regime van Saddam Hoessein, is volgens mgr. Sako een ‘sektarische mentaliteit" ingetreden, waardoor een gemeenschappelijke identiteit boven de nationale eenheid gaat. Hij had een lang interview met AsiaNews over de recente geschiedenis van Irak, het Midden-Oosten en Christenen in zijn land.
Sinds het land werd binnengevallen (maart 2003) en zijn oude sterke man ten val werd gebracht zijn bijna tien jaar verstreken. Helaas, zijn democratie, gelijke rechten en vrijheid "dromen" en zijn de mensen "ontmoedigd", zei de aartsbisschop van Kirkuk, in het noorden van Irak, wat een belangrijk slagveld tussen de centrale overheid en de Koerdische separatisten met olie als twistpunt.
De Christelijke gemeenschap is geraakt door geweld in de afgelopen dagen. Op maandag, werd een Christelijke vrouw gedood tijdens een overval, door haar keel door te snijden. De volgende dag doodde een autobom een Christelijke medische student in het laatste jaar van zijn studie.
Beide evenementen zijn verbonden aan de gespannen situatie in het land. De soennieten en sjiieten verdeeld door religie en Arabieren, Koerden en Turkmenen strijden om de macht. Voor islamitische intellectuelen en Christenen is dit een "Arabische winter," zei de prelaat.
Een nieuwe patriarch (zal eind januari in Rome gekozen worden) zal een belangrijke figuur, zijn "vader en pastoor," om belangrijke taken te vervullen en hervormingen door te voeren, zei Mgr. Sako.
Mgr Sako’s interview met AsiaNews:
Uwe Excellentie, onlangs werden twee Christenen vermoord in Mosul. De huidige situatie doet denken aan de donkere periode in 2004-2006. Hoe gaat het nu?
Irak is de thuisbasis van verschillende etnische, religieuze en taalkundige groepen: Arabieren, Koerden, Turkmenen, Christenen, soennitische en sjiitische moslims. Dit is een constante hoofdpijn voor Irakese leiders die machteloos lijken om de problemen in het land op te lossen. Na diverse referenda en verkiezingen, heeft het uitdelen van posities tot gekibbel onder hen geleid. Er zijn protesten, demonstraties en bijeenkomsten. Bedreigingen en geweld hebben geleid tot een institutioneel vacuüm opgevuld door criminele groepen en extremisten en dit heeft de zaken nog erger gemaakt. Op dit moment lijkt er geen oplossing voor de hand te zijn. In feite lijkt de politieke en etnische verdeeldheid erger te worden. Soennitische Arabieren beschuldigen sjiieten en Koerden van het schenden van hun rechten. Turkmenen lijken door iedereen gemarginaliseerd te worden. Christenen voelen zich vervolgd.
Tien jaar na de val van Saddam Hoessein, lijkt het land slechter af, zelfs voor Christenen. Zullen dingen beter worden?
De huidige regering heeft de afgelopen tien maanden geprobeerd om zijn zaakjes voor elkaar te krijgen, en heeft het nog niet gedaan. Het kabinet wil iets doen, maar anderen willen niet helpen. Er heerst een tribale mentaliteit waarin iedereen de belangrijkste (sjeik) wil zijn. Een machtsstrijd vindt plaats, zonder duidelijk doel. Verandering moet komen door middel van dialoog en overleg, niet door geweld en wanorde. Religie speelt hier een cruciale rol en wordt gebruikt om politieke redenen. Seculiere politieke leiders gaan naar de moskee, dragen traditionele kleding en reciteren verzen van de Koran. Wetten, instellingen en de grondwet worden op verschillende manieren gezien en zijn een bron van conflict. Na de val van het regime van Saddam Hoessein, duwden sektarisme en confessionele verdeeldheid sjiieten, soennieten, Christenen, Arabieren, Koerden en Turkmenen uit elkaar. Iemands identiteit was belangrijker dan dat van de natie. Broeder tegen broeder. Onze angst is dat het land zou kunnen worden onderverdeeld in enclaves. President Jalal Talabani’s ziekte en de invloed van andere landen in de regio maken de zaken nog erger. Elke groep wil haar eigen agenda opleggen zonder rekening te houden met de belangen van anderen. In de landen van de Arabische lente, verschijnen democratie en vrijheid als een droom die een lange tijd nodig zullen hebben om gerealiseerd te worden. We zijn echt ontmoedigd!
Hoe reageren de heersers op de mensen?
Gezien de situatie, worden de gewone Irakezen en leiders ontmoedigd. Beginnen op de weg van verzoening, uitwisseling in de richting van vergeving, is niet mogelijk. De mentaliteit die in de richting van wraak duwt is sterker dan de wet en wettigheid. Politieke en maatschappelijke leiders hebben geen algemeen plan voor de ontwikkeling van het land. Regionale conflicten, machtsstrijd en een sterke politieke islam betekenen dat een open en pluralistische politiek, waarin iedereen werkelijk gelijk is, onwaarschijnlijk is.
Ondertussen groeit het gevaar van verdeeldheid in Irak. Wat voor rol kunnen Christenen spelen als een "lijm van het land"?
Verdeeldheid blijft een grote uitdaging, die groter wordt, gezien de situatie in Syrië en Egypte. Onafhankelijke politieke leiders bestaan niet. Religieuze en etnische partijen streven hun eigen belangen en autonomie na. De situatie wordt bemoeilijkt door de milities. Christenen worden steeds kleiner in aantal nu de uittocht, om verschillende redenen, door blijft gaan. De Kerk doet niets en Christelijke politieke partijen slagen er niet om de overgebleven Christenen te helpen. Ondanks de mogelijkheid om hun stem te laten horen, invloed uit te oefenen en bruggen te bouwen met de andere componenten van de natie vanwege hun hoge opleidingsniveau.
Noch de kerk, noch Christelijke politici hebben een echte visie, een duidelijk en gedetailleerd plan of concrete antwoorden. Steeds vaker worden Christenen moedeloos net als de rest van de bevolking. We zijn ontmoedigd! De vrijheid van godsdienst wordt niet in gelijke mate beschermd. Er is een staatsreligie in Irak en in de regio, de anderen worden "getolereerd" in de slechtste zin van het woord. Olie, een waardevol goed, zorgt voor conflicten in plaats dat het een collectief goed is. . . Irak is niet alleen rijk aan olie, maar ook in het water, het land, en zou toeristen kunnen aantrekken. Onder het oude regime, ging het geld naar het kopen van wapens. Nu is de natie arm en wordt het algemeen belang niet gerespecteerd. Mensen zijn moe en een algemene malaise heeft de natie verzwakt.
Waar staat Irak in de context van het Midden-Oosten? Wat blijft er over van de Arabische lente?
De plannen van de VS en het Westen voor het Midden-Oosten verklaren de situatie, denk ik. Het doel van deze plannen is om ons te verdelen langs etnische en religieuze lijnen. En de landen van de regio sturen dit project in overeenstemming met hun eigen specifieke belangen. In Syrië, waar het een kwestie van leven en dood is in het conflict tussen soennieten en Alevitische moslims maakt het Westen het helaas nog erger in plaats van te helpen. Door het steunen van de oppositie, voorkomt het een politieke oplossing waarbij alle partijen in het conflict betrokken zijn. Christen en moslimsintellectuelen zitten in een "Arabische winter", en niet de veel geroemde lente!
Uwe Excellentie, hoe is de Kerk van Irak zich aan het voorbereiden op de verkiezing van een nieuwe patriarch? Wat zal de toekomst voor u in petto hebben in het licht van de Synode en Benedictus XVI "Ecclesia in Medio Oriente"?
Wij, de geestelijkheid en de gelovigen, bidden voor een patriarch die vader en pastoor voor iedereen is, Christenen en niet-Christenen. We willen een man die open en oecumenisch is; iemand die zich in de dialoog mengt, moedig is en in staat is de juiste dingen doen, zoals liturgische, pastorale en spirituele hervormingen om de geestelijkheid te trainen. We willen iemand die verenigt en niet verdeelt, iemand die bij elkaar brengt en niet uit elkaar drijft, iemand die de situatie van het land en de politiek in het centrum en in Koerdistan kent, iemand die zich bewust is van de uitdagingen. We willen iemand die echte oplossingen zoekt met alle mensen van goede wil, iemand die zal werken met andere Midden-Oosterse kerken en de Apostolische Exhortatie "De Kerk in het Midden-Oosten: Communie en Getuigenis’ zal vervullen voor een betere toekomst voor iedereen. De Heilige Stoel heeft in dit alles een cruciale rol te spelen, vooral om ervoor te zorgen dat Christenen in hun eigen land kunnen blijven en hun plaats behouden. Card Leonardo Sandri’s bezoek aan Irak en Egypte is een onderdeel van dit. Wat ons betreft, wij wachten vol vertrouwen in de Heilige Geest.
Bron en foto: AsiaNews, Dario Salvi
