Genocide
Turkse Armeniërs en Armeense immigranten in Turkije vrezen wraakacties na de erkenning van de Armeense genocide door het Duitse parlement. In een brief aan Erdogan, verklaart de Armeense aartsbisschop Aram Atesyan dat de tragedie van zijn volk voor politieke doeleinden wordt misbruikt. Ofschoon bedoeld om zijn gemeenschap voor aanvallen te behoeden, wordt zijn verklaring door velen gezien als gebrek aan moed.
Bondgenoot van Turkije
Het besluit van het Duitse parlement de Armeense genocide en de Duitse rol daarbij te erkennen, heeft in Turkije tot een storm van protest geleid. Duitsland, dat in 1915 bondgenoot van Turkije was, speelde een rol bij de vernietiging van de christelijke gemeenschappen in het Ottomaanse rijk, bestaande uit Armeniërs, Assyriërs en Grieken.
Mea Culpa
Het Duitse mea culpa heeft tot grote vreugde geleid bij de Armeniërs elders in de wereld. Zij zijn in het bijzonder tevreden omdat Duitsland alle reden had om te blijven ontkennen wat 100 jaar geleden gebeurde. Komt bij dat Duitsland nauwelijks Armeniërs op zijn grondgebied heeft, maar wel zo’n 3 miljoen Turken.
Geheime dienst
Voor de overgebleven etnische Armeniërs in Turkije, is de situatie totaal anders. Zij zijn nu gevangen in een land dat in de greep is van ressentiment en zijn bevreesd voor mogelijke vergeldingsacties door ultranationalistische groeperingen die kunnen rekenen op steun van de Turkse autoriteiten, geheime diensten en het leger.
Erdogan
Ofschoon een reactie van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan niet kon uitblijven, heeft zijn heftige toon alarmbellen doen afgaan. In een toespraak die door de televisie werd uitgezonden, verklaarde de Turkse leider dat hij zou kunnen besluiten de Armeniërs het land uit te zetten, zowel Armeniërs met de Turkse nationaliteit als anderen. Turkse Armeniërs die door AsiaNews naar hun mening werden gevraagd, zeiden dat hun gemeenschappen zijn bevangen door een ‘sfeer van angst’. De perscampagne van de overheid is dermate ‘armeno-phoob’ dat wilde reacties er het gevolg van kunnen zijn, zoals eerder gebeurde en met name in Istanboel.
Gegijzeld
Volgens een gepensioneerde Armeense leraar voelen de Armeniërs in Turkije zich nu gegijzeld. Hoe tevreden zij zich ook zouden mogen voelen over de ‘overwinning van het recht’ en de ‘dodelijke klap die Duitsland heeft toegediend aan de vicieuze cirkel van leugens en ontkenningen, zij hebben zich ook onthouden van ‘vreugdebetoon’ en verwachten dat zij een prijs moeten betalen.’
Aram Atesyan
‘Wat Turkije’, volgens de leraar ‘niet kan aanvaarden, is de Duitse erkenning van zijn aandeel in de verantwoordelijkheid voor de vernietiging van het Armeense volk. Daarmee trekt het de peilers onder de Turkse ontkenning van zijn deel weg. En ‘nu leven we in angst.’ In een poging de spanning te verminderen, zond de Armeense Orthodoxe aartsbisschop en vicaris patriarch van Istanboel Mgr. Aram Atesyan, – die graag met steun van Erdogan de huidige patriarch zou opvolgen – gisteren een lange brief aan de Turkse president.
Imperialisme
Daarin verklaarde de prelaat dat de resolutie die door het Duitse parlement was aanvaard, ‘diep betreurd wordt door de Armeense gemeenschap (sic)’ en dat de ‘Armeense gemeenschap door imperialistische machten wordt misbruikt’. In de brief, die veel weerklank vond in de Turkse pers, vooral bij de kranten die nauwe banden hebben met de regerende partij, verklaarde de Armeense vicaris dat ‘het ook de vraag is in hoeverre deze resolutie de gevoelens vertolkt van de Duitse burgers.’
Turkse staat
‘Zoals we herhaaldelijk hebben verklaard, haalt de manipulatie voor internationale politieke doeleinden van deze tragedie die de Armeense gemeenschap heeft getraumatiseerd, oude wonden open,’zo valt te lezen in deze brief die eraan toevoegt dat ‘de historische pijn van de Armeense gemeenschap gebruikt wordt als middel om de beschuldigende vinger te heffen tegen en bestraffende woorden te richten tot de Turkse staat en natie.’
Angela Merkel
In zijn brief herhaalt de vicaris simpelweg wat de Turkse president op zondag had verklaard toen hij zich tegen Duitsland keerde in woorden die de Duitse kanselier Angela Merkel betitelde als ‘onaanvaardbaar’. Neemt niet weg dat de positie van de vicaris begrijpelijk is. Als toekomstig patriarch in Istanboel, moet hij zijn kudde beschermen tegen de reactie van het Turks nationalisme en het islamitisch extremisme van Erdogan. De Armeense pers laat zich minder welwillend over hem uit, in het bijzonder bladen in de diaspora die worden geleid door afstammelingen van overlevenden van de genocide. Voor hen, ‘mist de brief van aartsbisschop Aram Atesyan de moed van een opvolger van de apostelen van Christus, die tegen iedere prijs de waarheid zou moeten verkondigen’
Paus Franciscus
Armeniërs in de diaspora doen een beroep op Atesyan ‘te handelen als het waarachtige hoofd van de Kerk van Christus’ en zich te spiegelen aan de getoonde moed van de Paus. Zij verwijzen daarbij naar uitspraken van Paus Franciscus ‘die het kwaad bij de naam noemde’ toen hij sprak bij gelegenheid van de honderdjarige herdenking van de Armeense genocide op 12 april 2015 in de Sint Pieterskerk.
Bron tekst en foto: AsiaNews
