Seminarist in Egypte wil niet alleen brood geven, maar ook God

Caïro. Er gaat in Egypte geen week voor bij zonder een of andere aanslag van fanatieke moslims tegen Christenen en hun gebouwen. Wie wil er in dergelijke omstandigheden in godsnaam priester worden? Samer Farag is van één ding heel zeker: "Het is er nu het juiste tijdstip voor." Deze 27-jarige subdiaken uit Beni Suef, een stad aan de oevers van de Nijl in Opper-Egypte volgt het tweede jaar theologie aan het priesterseminarie van de Koptisch-Katholieke Kerk. Het seminarie is gevestigd in een groot gebouw uit de jaren vijftig in een groene voorstad van Caïro. Seminaristen lopen in soutane door de stille lange gangen.

"Ik kom uit een Katholiek gezin. Het geloof was altijd aanwezig. Al als achtjarige misdienaar werd ik door de priester geïnspireerd. Op mijn zestiende wilde ik naar het seminarie gaan. Maar mijn moeder en onze priester waren het samen over iets eens: Maak eerste je opleiding af en beslis dan op latere leeftijd. Je kunt later nog steeds priester worden." Samer volgde deze goede raad op. "Maar ik ben gedurende deze periode wel verder naar de mis gegaan en ben blijven deelnemen aan activiteiten in het seminarie." Zes jaar geleden ben ik dan toch naar het seminarie gegaan. Wat is zijn motivatie om priester te worden? "Ik zou graag een getuige van hoop zijn voor mijn volk. Het leven heeft meer te bieden dan enkel geld, seks en macht." Hij wordt heel in het bijzonder gefascineerd door de figuur van Sint-Vincentius a Paulo.

"Hij trok zich het lot van de armen aan. Hij gaf hen niet enkel brood, maar ook God. Zo werden de armen voor hem een poort naar de hemel. Zoiets wil ik ook proberen." Hoewel de Koptisch-Katholieke Kerk gehuwde priesters toelaat, heeft Samer toch besloten celibatair te blijven. "Ik zou graag de liefde, die ik in me draag, aan alle mensen schenken en ze niet bepreken tot één persoon. Daarvoor lijkt me een celibatair priesterschap erg geschikt."

Net als Samer bereiden zich voor het ogenblik vijftig andere seminaristen op het celibataire priesterambt voor. De priesters die verkiezen te huwen, krijgen hun opleiding in een ander gebouw. Het aantal kandidaten is in verhouding tot het aantal gelovigen "er wonen 200.000 Koptisch-Katholieken in Egypte "vrij goed. In totaal dragen zo wat 200 priesters in zeven bisdommen de herderlijke zorg over de gelovigen in Egypte.

"Er vallen maar weinig kandidaten af", verklaart de rector van het seminarie Shenouda Andrawes. "Toch moeten de kandidaten aan strenge criteria voldoen. Daar hoort een psychologische test bij, net als een geneeskundig onderzoek. Wie aan de studies wil beginnen moet eerst twee voorbereidingsjaren volgen, voordat hij aan de tweejarige filosofiestudies en de aansluitende vierjarige theologische studies kan beginnen. Dat is noodzakelijk, niet alleen uit spirituele overwegingen, maar ook omdat het Egyptische schoolsysteem zo slecht is. Veel van onze kandidaten hebben moeilijkheden met lezen en schrijven van het Arabisch en dan zwijgen we nog over het Engels. We moeten inhalen wat de scholen hebben nagelaten te doen."

Rector Andrawes stelt bij de jongeren een mentaliteitswijziging vast. "Toen ik jong was, besteedde ik al mijn tijd in de Kerk en haar verenigingen. Ik gaf iedere week catechese. Maar vandaag is dat anders. Jongeren kennen nu internet en koffiehuizen. Velen hebben een gebrekkige kennis van de Katholieke geloofsleer. We moeten dat allemaal inhalen. Maar het ontbreekt hen niet aan goede wil. Ze zijn bereid er veel tijd in te steken."

Hier botst de rector echter op financiële grenzen. ‘sinds de revolutie is er prijsexplosie geweest van de dagelijkse levensbehoeften. Gas, stroom, levensmiddelen. We kunnen niets opzij leggen. Dan ontbreekt ons het geld voor de opleiding natuurlijk." Vorig jaar konden we voor de eerste keer geen enkele kandidaat voor een zomerstage naar het buitenland sturen. "Ik had gewoon geen geld zoals de jaren daarvoor om twee of drie kandidaten pastorale ervaring te laten opdoen in Kenia of Soedan."

Ook de permanente vorming van de geestelijken zelf komt door de financiën in gevaar. "Vorige jaren, vooral in het Jaar van de Priester in 2010, hebben we hier in het seminarie nog een congres georganiseerd dat ging over de vorming van de geestelijken. Maar dan moet ik wel het onderdak van onze priesters betalen de sprekers vergoeden. Ik ben net bezig met de planning van een bijeenkomst over de geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid. Ik weet echter niet of deze activiteit zal kunnen doorgaan. Toch is een spirituele vorming van onze priesters in deze moeilijke tijden broodnodig." De rector dankt daarom "Kerk in Nood": "Zonder jullie vrijgevigheid onder de vorm van studiebeurzen zouden we de laatste jaren niet veel hebben kunnen doen; Daarvoor zijn we jullie erg dankbaar!"

Toch is rector Andrawes ondanks de geldzorgen niet wanhopig: Wat werkelijk telt, is de verbondenheid met de hele Kerk. Dat verbreedt onze horizon. Ik en mijn seminaristen zijn er zich van bewust dat de Paus en met hem de universele Kerk ons nabij zijn. We voelen ons hier in Egypte in deze tijd van een oprukkende islam niet alleen gelaten.