Interview over de interreligieuze ontmoeting en onderhandelingen met rebellen in Centraal Afrika. Afgenomen door Eva-Maria Kolmann
U heeft deelgenomen aan de interreligieuze ontmoeting in Bangui. Wat is volgens u het belang van deze ontmoeting?
Pr. Aurelio Gazzera: De ontmoeting tussen de religieuze leiders (Katholieken, Protestanten en Moslims) is van groot belang. Sinds een paar maanden bestaat er een forum waar de Aartsbisschop van Bangui, Dieudonné Nzapalainga, de voorzitter van de Islamitische gemeenschap en de voorzitter van de Protestantse Kerkvergadering bij elkaar komen om te praten. Ze waren al vë³ë³r de staatsgreep begonnen met vergaderen, en ze waren zelfs naar het binnenland afgereisd voor een bezoek aan steden die waren ingenomen door de rebellen.
Hoe was de ontmoeting in concreto?
Pr. Aurelio Gazzera: De ontmoeting had de vorm van een informatieve workshop over het oplossen van conflicten, maar afgezien van dit informatieve deel was het interessant omdat we zo bij elkaar kwamen om te praten, om gedachten uit te wisselen en om onze zorgen kenbaar te maken. Er waren ook emotioneel zeer beladen situaties, waarin problemen en spanningen zichtbaar werden.
Wat was de aanleiding voor de ontmoeting?
Pr. Aurelio Gazzera: Deze ontmoeting vond plaats vanwege de bezorgdheid dat de toenemende opkomst van extremistische Moslims zou kunnen leiden tot reacties tegen alle Moslims, zonder onderscheid. Objectief gezien is de opkomst van Islamistische neigingen zorgwekkend (omdat het in verband wordt gebracht met plunderen en met aanvallen op kerken en op Christenen), maar er bestaat ook het gevaar dat de mensen geweld zullen gebruiken tegen de Moslims, omdat ze het zat zijn om geplunderd te worden en omdat ze zien dat Moslims eraan deelnemen en ervan hebben geprofiteerd.
U bent een van de priesters met de opdracht om te onderhandelen met de rebellen. U heeft daar al ervaring mee…
Pr. Aurelio Gazzera: Ikzelf heb vanaf het begin de dialoog gezocht met de rebellen, steeds ter bescherming van de bevolking. Een paar dagen na de staatsgreep ontmoette ik bepaalde Moslims om met hen te onderhandelen over de vraag naar de vervolgstrategie om zo plundering en geweld te voorkomen. Dankzij Gods hulp, maar ook dankzij de welwillendheid van sommige mensen, heeft er in Bozoum maar weinig plundering plaatsgevonden.
Wat betekent dit feitelijk?
Pr. Aurelio Gazzera: Het was vaak niet plezierig, want de rebellen kwamen, plunderden, gebruikten vuurwapens enz. Soms konden we het voorkomen… maar vaak waren er hier en daar minder gewelddadige botsingen. Soms zijn het de rebellen zelf die hulp nodig hebben (bijv. medische behandeling, zoals door de tandarts in Bozoum), en soms zijn wij het die de rebellen opzoeken, bijv. om een probleem op te lossen, om iemands vrijlating te verkrijgen of om ze ervan te overtuigen te stoppen met schieten, plunderen en geweldpleging, of ter bescherming van basisvoorzieningen, zoals scholen en ziekenhuizen. De benadering verschilt steeds van persoon tot persoon en van geval tot geval… Het moet duidelijk zijn dat we hen niet benaderen omwille van onze eigen behoeften, maar omwille van de behoeften van de bevolking. Voor mij betekent dit dat ik hen benader met moed en vastberadenheid, zonder (al te veel) angst, want ik zoek hen niet op voor mezelf maar voor mijn broeders en zusters… De rebellen reageren meestal positief. Voor mij als Christen is het ook een gelegenheid om hen de kans te bieden om na te denken en om iets goeds te doen…
Wat is bepalend voor het welslagen van zo’n dialoog?
Pr. Aurelio Gazzera: Op zo’n moment bestaat de dialoog in waarheid en welwillendheid, rechtvaardigheid en vergevensgezindheid. Het is niet bepaald makkelijk, want wanneer iemand de politiek erbij haalt, dan wordt het ingewikkeld. Maar je moet het altijd blijven proberen, door duidelijk en respectvol te zijn, maar tegelijkertijd mogen de feiten en misdaden van deze mensen niet onopgemerkt voorbij gaan. Normaal gesproken wordt het snel door hen begrepen wanneer je zonder vooroordeel en zonder persoonlijk winstoogmerk met hen spreekt, maar enkel in het belang van andere mensen.
Zij zijn altijd bewapend, maar ik benader hen met lege handen, zonder beschermende begeleiding en zonder wapens… Ik ben de sterkere partij… En ik heb bovendien een troefkaart, en wel een heel bijzondere: de kracht van het gebed en de tegenwoordigheid van God.
Wat verwacht u van de toekomst?
Pr. Aurelio Gazzera: Eerlijk gezegd ben ik momenteel niet erg optimistisch. De Centraal-Afrikaanse Republiek is in handen van mensen zonder ontwikkelingsprogramma en zonder plannen ter verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking. Ook is er sprake van grote incompetentie, nog afgezien van het feit dat de staatsgreep een hele reeks gewelddadigheden en plunderingen heeft ontketend, die nog steeds plaatsvinden, zelfs nog na bijna drie maanden. Er zijn gewoon te veel gewapende rebellen, en tot dusverre is er nog geen serieuze poging gedaan om hen te ontwapenen. En hoe langer deze interventie wordt uitgesteld, des te meer zullen de rebellen in aantal toenemen en des te moeilijker zal het worden om hen te ontwapenen. Ook moet worden bedacht dat de meerderheid van de rebellen (tenminste die van de eerste golf) afkomstig zijn uit Tsjaad of Soedan.
Maar is er nog hoop?
Pr. Aurelio Gazzera: Hoop… die wordt geput uit de heropening van de openbare scholen in Bozoum. In de eerste week kwamen er slechts 140 schoolkinderen, maar in de week daarna waren het er al 1699. Ik durf te hopen dat het hele land deze weg kan volgen wanneer we aan het werk gaan, zelfs al zijn we met weinigen… stukje bij beetje en met de hulp van God en de welwillendheid van mannen en vrouwen, kunnen dingen opnieuw worden geboren voor een nieuw leven.
Bron: Kerk in Nood
Bron foto’s: Kerk in Nood
Vertaling: Camiel Donkers
