Toen het kolossale beeld van Lenin in Kharviv neergehaald werd, vreesde men dat het om zou vallen en door het gewicht een gat in de grond zou veroorzaken. De daaronder gelegen ondergrondse spoorlijn zou schade kunnen oplopen. Toen het beeld in stukken uiteenviel, kwam de waarheid aan het licht. Het beeld was net zo hol als de beloften van het communisme. De plek waar het beeld gestaan heeft is nu bedekt met zeildoek, waarop een icoon van de Moeder Gods is afgebeeld.
Dilemma
De 82 jarige kardinaal Lubomyr Husar, voormalig hoofd van de Grieks-Katholieke Kerk, betreurt het evenwel dat nog zoveel mensen nog steeds sterk beïnvloed blijven door het Sovjettijdperk. "De oudere mensen van nu zijn onder dat regime geboren en het is niet eenvoudig verandering te brengen in hun manier van denken. De Sovjetgeest werkt nog altijd door in de politiek en economie van het land", vertelde hij onlangs bij een bezoek van medewerkers van Kerk in Nood aan Oost-Oekraïne. Volgens de kardinaal is het noodzakelijk een gedegen studie te doen naar de Sovjetperiode. “Dat kan als uitgangspunt dienen voor jonge mensen hoe ze het niet moeten doen. We moeten ons echter wel de vraag stellen of we een goed alternatief bieden. De keuze voor West-Europa is evenmin ideaal. We moeten daar heel goed over nadenken: er zijn veel dingen bijvoorbeeld het begrip over normen en zeden is veel te vrijgevochten. Het is volgens de bisschop een uitdaging om, vanuit het verleden, de juiste weg te vinden naar de toekomst. “Veel mensen in de Oekraïne voelen een innerlijke leegte. Zij zijn op zoek naar God. Bisschoppen, priesters en religieuzen stellen vast dat het verlangen naar God bij de bevolking toeneemt en dat er een grote behoeft is aan goed godsdienstonderwijs en geestelijke bijstand.”
Hulpvaardigheid
Dikwijls wordt het eerste contact met de Kerk gelegd dankzij de hulpvaardigheid van medemensen. De armoede in het land, die al groot was, is door de crisis in het oosten van de Oekraïne, nog toegenomen. Dat maakt dat steeds meer mensen afhankelijk worden van soepkeukens, het verstrekken van kleding of andere vormen van directe hulpverlening. Dan komen daar nog bij de gezinnen, die hun gebied ontvlucht zijn vanwege oorlogshandelingen.
Met behulp van Kerk in Nood heeft de Rooms-Katholieke bisschop van Kharviv-Zaporizhia, mgr. Stanislav Szyrokoradiuk, een centrum kunnen oprichten waar kleding, medische zorg, consultatie en geestelijke bijstand worden geboden.
Zijn hulpbisschop, mgr. Jan Sobilo, is in het bijzonder betrokken bij diegenen die zich aan de rand van de samenleving bevinden, zoals drugs- en alcoholverslaafden. Hij begrijpt goed dat deze mensen niet geholpen zijn met wat brood, een kom soep of een kledingstuk alleen. Zij hebben behoefte aan zielzorg en geestelijke bijstand om met hun verslaving te kunnen breken. “Van zoveel jonge mensen die naar de soepkeukens komen, is het leven al verwoest. Als zij erin slagen af te kicken en hun weg naar God te vinden, kunnen er wonderlijke dingen gebeuren. Zo heb ik een vroegere drugsverslaafde tot priester mogen wijden. Momenteel is deze priester verantwoordelijk voor de jeugdzielzorg in ons bisdom.”
Een bijzondere roeping
De huidige hulpbisschop, van geboorte een Pool, wilde als jonge priester eigenlijk slechts een jaar in de Oekraïne werken. Hij is er nu bijna al 25 jaar werkzaam. Toen hij in Zaporizhia aankwam, had hij niets anders bij zich dan het adres van een oude katholieke dame. Die had per bief aan de bisschop gevraagd om een rooms-katholieke priester te sturen. Toen priester Sobilo bij haar op de deur klopte, was ze zeer teleurgesteld dat hij geen geld meebracht om terstond de bouw van een kerk te starten. Zij gaf hem het adres van een katholieke familie die hem vriendelijk ontving en een heel jaar onderdak aanbood. Zelf bewoonden zij slechts een klein appartement. Diezelfde avond nog werd de eerste Heilige Mis gevierd in het bijzijn van andere gelovigen. Priester Sobilo, die er geen idee van had ooit hulpbisschop te worden, bouwde met zeer bescheiden middelen een kapel en stichtte een klooster. Jaren later, toen het mogelijk werd een kathedraal te bouwen, schonk hij de kapel aan een Grieks-Katholieke parochie, die destijds nog geen kerkgebouw bezat in de stad. Van de familie die hem verleende, zijn inmiddels twee zonen tot priester gewijd.
Jan Sobilo beschrijft het Karmelietessenklooster als het hart en de belangrijkste trekpleister van het bisdom. De vaak jonge zusters staan zelfs in de nacht op als iemand een beroep op hen doet om hulp via gebed. “Hun gebed is een grote steun voor priesters, zieken en vele anderen. Het succes van ons pastorale werk in dit diocees hebben we aan hun gebed te danken.”
Het afgelopen jaar heeft Kerk in Nood met meer dan € 5,1 miljoen projecten in de Oekraïne gesteund.
