Kardinaal Rodriquez Maradiaga uit Honduras is dé man die oog heeft voor de rol van de Kerk in sociale kwesties als armoede, uitbuiting en het milieu. Hij was een ster op het recente congres van Kerk in Nood in Würtzburg. Sinds 2007 is hij algemeen voorzitter van de wereldwijde katholieke hulporganisatie Caritas en daarvoor zat hij enkele jaren de CELAM voor, de vergadering van bisschoppenconferenties uit heel Latijns-Amerika. Dé man om de actualiteit in dit continent met zijn lange geschiedenis van dictaturen toe te lichten. Het laatste decennium wordt Latijns-Amerika echter door een tegenovergesteld stelsel overheerst. Na het neo-liberalisme is het nu het socialisme naar Cubaans model dat de armen en de Kerk weinig goeds doet. Teken aan de wand is dat kardinaal Rodriguez zich op gezette tijden laat omringen door body-guards.
Ooit zei de kardinaal dat politici in Latijns-Amerika hun land beschouwen als hun persoonlijk eigendom. Echte oppositie is er vrijwel uitsluitend van de kant van de Kerk. "Natuurlijk," bevestigt Rodriguez, "als de Kerk het Woord van God verkondigt uitgaande van de sociale leer van de Kerk, worden deze politici furieus, omdat we hun "business" aanvallen. Ze zien hun land als een privébezit waardoor ze zich kunnen verrijken. Vaak zie je dat geld dat als een lening aan het land toekomt, in de handen van obscure financiële instellingen terechtkomt. Helaas hebben we geen deugdelijke bewijzen waarmee de schuldigen door een tribunaal berecht kunnen worden. Dat is natuurlijk een taak van de openbare aanklager, maar die vormt een onderdeel van het probleem. Als je ziet dat een persoon na vier jaar in de regering te hebben gezeten, luxueuze auto’s heeft en uitgestrekte landerijen, dan weet je hoe laat het is."
Communisme
Wereldwijde kritiek kreeg Rodriguez te verduren toen hij in 2009 partij koos voorde rechtse Roberto Michelleti als interim-president van Honduras. Die kwam aan de macht na de verdrijving van de linkse president, Manuel Zelaya, die van bed werd gelicht en naar Costa Rico gevlogen. "Het probleem is dat de wereld niet de juiste informatie had," oordeelt de Hondurese kardnaal. "De Venezolaanse president Chavez was het brein achter dit plan. Je zou kunnen zeggen dat Fidel Castro in Latijns-Amerika de linkse goeroe is en Chavez de uitvoerder, want hij heeft geld. Wat hun voor ogen staat is ‘socialisme van de 21e eeuw". Maar het is geen socialisme, het is communisme met kapitalisme voor een kleine groep. Alle mensen in de omgeving van Chavez zijn rijk. Ze doen wat ze willen en de meerderheid van de mensen wordt armer en armer. Er is mij door een voormalige kennis van de CELAM, die inmiddels een hoge politieke functie bekleedt, verteld hoe deze politici te werk gaan. Chavez had tegen hem gezegd: "Verander de grondwet en je kunt twintig jaar president zijn." Dit was de verleiding waaraan ook Zelaya werd blootgesteld. Zelaya was de eerste twee jaar een goede president, totdat hij in Nicaragua een ontmoeting had met Chavez. Hij kwam daarvan terug met een koffer vol geld."
Bolivariaanse Revolutie
Al heeft Chavez bij de laatste verkiezingen niet de meerderheid gehaald, waar hij op hoopte, hij was elf jaar aan de macht en verloor slechts een klein beetje macht. "Hij heeft nog altijd geld en wapens," aldus de kardinaal uit Honduras. "Hij beschikt zelfs over diverse legers: het reguliere leger en het civiele leger dat hij bewapend heeft. Als hij in gevaar komt, kan hij zomaar een burgeroorlog ontketenen. Een getuige in Oekraïne vertelde mij dat Chavez daar een miljard kalasjnikovs wilde kopen. Waar heeft hij die voor nodig?" Voor heel Latijns "Amerika staat hem de Bolivariaanse Revolutie voor ogen, geïnspireerd op de 19e eeuwse bevrijder van Latijns-Amerika, Simon Bolivar. "Ik kan zeggen dat er aanvankelijk sympathie was voor de Bolivariaanse Revolutie. Het streven van Bolivar was een eenheid te smeden in Latijns-Amerika. Dat was een goede zaak. Maar toen ontdekte men dat hij democratie wilde transformeren in dictatuur, en dat wilde men niet." Chavez is al vaker verweten dat hij dictatoriale trekken vertoont. Heel duidelijk treedt dat aan het daglicht in zijn houding ten opzichte van de Kerk in Venezuela. Toen kardinaal Jorge Urosa Savino van hoofdstad Caracas het geweld en de corruptie in Venezuela aan de kaak stelde, kwam hij in ernstige aanvaring met Chavez en werd voor ondervraging naar het presidentiële paleis geroepen. Nadat gebleken was dat de Kerk bleef oproepen tot meer democratie en minder dictatuur, dreigde de president dat hij zich een andere Kerk kon voorstellen. Daarbij maakte hij ondubbelzinnige toespelingen op de door de regering gecontroleerde kerk van China. Het past bij de man die indertijd vriendschappelijke banden aanknoopte met Saddam Hoessein en nu zowat de enige supporter van Gaddafi is.
Fundamentalisme
In Honduras is de Kerk ondanks sociale en politieke spanningen tamelijk vrij. "We hebben een tv-station en er zijn 24 radiozenders van de Kerk. Die zijn volledig vrij. Natuurlijk worden we tegengewerkt door fundamentalisten. Daar bedoel ik mee de Pinksterkerken die het humanisme zien als een werk van de duivel. De pentecostals vormen ook een obstakel voor echte evangelisatie. In Latijns-Amerika is de bijbelse praktijk van de tiende penning vrij algemeen, met dien verstande dat die betalingsverplichting alleen bestaat voor wie dat kunnen opbrengen. Bij de Pinksterkerken is het een verplichting voor iedereen. Daar heet het: "Als je niet betaalt, ga je naar de hel." Iedereen kan zo een gemeenschap stichten. Men neemt een bijbel en sticht een "kerk voor de toekomst" of iets dergelijks. Een lucratieve business." (BvdV)
