Interview met Peter Sefton-Williams, voorzitter van het redactiecomité van het Rapport "Worldwide Religious Freedom Report 2012 " van Kerk in Nood
1. Vraag: Wat is het Rapport "Worldwide Religious Freedom Report 2012" van Kerk in Nood?
PS-W: Het is een groot wereldwijd onderzoek naar en verslaglegging van de toestand van alle religieuze minderheden, niet alleen christenen, in 196 landen. Het werd geschreven door deskundigen uit afzonderlijke landen en gebieden, waarvan de rapporten, na controle en redactie zijn vertaald in zes talen, Italiaans, Frans, Duits, Spaans, Portugees en Engels. Het volledige rapport is uitgebracht op CD-Rom. De stijl van het verslag is objectief en geeft alleen de feiten weer. De bronnen van de informatie waarop de tekst is gebaseerd, zijn volledig bekend. Het rapport bestrijkt het volledige jaar 2011 plus enkele belangrijke gebeurtenissen in de eerste helft van 2012.
2. Vraag: Maar Kerk in Nood is toch een katholieke hulporganisatie? Waarom schenkt het zoveel aandacht aan de toestand van alle religieuze minderheden en niet alleen aan christenen?
PS-W: Kerk in Nood is onlangs verheven tot Pauselijke Stichting, dus lijkt het me gepast Paus Benedictus XVI te citeren om deze aanpak uit te leggen. In zijn toespraak tot het corps diplomatique van Rome in januari van dit jaar zei de Heilige Vader dat godsdienstvrijheid het eerste recht van de mens is, omdat het gaat om de relatie van de mens tot zijn schepper. De ontkenning van dit recht leidt tot onrecht, verschaling van de vrede en stagnering van de menselijke ontwikkeling. Als katholieken geloven wij dat het recht op godsdienstvrijheid niet alleen voor onszelf geldt. In dit rapport hebben wij dus aandacht besteed aan het leed dat een aantal moslims, hindoes, boeddhisten, enz. en ook christenen, heeft geleden op grond van hun geloof. Hier moet worden bij gezegd dat, hoewel Kerk in Nood onder de Congregatie van de Clerus in Rome valt, wij onafhankelijk kunnen opereren waar het onze dagelijkse werkzaamheden betreft. Dit rapport vertegenwoordigt dus niet de Katholieke Kerk in officiële zin, en het is dan ook niet vooraf gelezen of goedgekeurd door de Heilige Stoel.
3. Vraag: Hoe definieert u de godsdienstvrijheid?
PS-W: Wat wij doen is eerst kijken naar wat de wet in een specifiek land zegt over de religieuze praktijk. In sommige gevallen "zoals Saoedi-Arabië, Noord-Korea of Pakistan "is er overduidelijk sprake van in de wet vastgelegde discriminatie. In andere gevallen garandeert de wet in theorie de godsdienstvrijheid, bijvoorbeeld in Turkije, Iran en Indonesië. In die gevallen doen we verslag van de realiteit, van het leven van alle dag zoals dat door de religieuze minderheden in deze landen wordt ervaren. Wij kunnen een aantal objectieve criteria aanleggen om de godsdienstvrijheid te meten, bijvoorbeeld, het recht om je te bekeren; het recht om gebedshuizen te bouwen; het recht om te missioneren; het recht om je eigen kinderen godsdienstonderricht te geven; afwezigheid van discriminatie op het werk, enz..
4. Vraag: Is de godsdienstvrijheid toegenomen of afgenomen in de periode die het rapport bestrijkt?
PS-W: Zoals viel te verwachten heeft het onderzoek een gemengd beeld opgeleverd. Er zijn een aantal hoopvolle ontwikkelingen geweest. Er is een groeiend bewustzijn van het belang van de godsdienstvrijheid. Westerse landen "bijvoorbeeld de parlementen van België, Italië en Duitsland "beginnen het onderwerp van de godsdienstvervolging op de agenda te plaatsen. Wat betreft de wetgeving zie je in het algemeen een opgaande lijn "slechts zelden hebben wettelijke of grondwettelijke wijzigingen in de betrokken periode geleid tot een vermindering van de godsdienstvrijheid. Er is ook een welkome, groeiende bereidheid tot teruggave van bezittingen aan religieuze groeperingen, bijvoorbeeld in Turkije en in de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Er zijn ook tekenen van grotere openheid, bijvoorbeeld de toestemming voor het houden van een openbare processie op Goede Vrijdag in de Verenigde Arabische Emiraten.
Helaas kon er in de landen waar godsdiensten continu worden onderdrukt, geen vooruitgang worden geconstateerd in de periode dat het onderzoek werd uitgevoerd. In sommige gevallen, bijvoorbeeld in China, is de algemene situatie verslechterd, terwijl in andere landen zoals Nigeria, Kenia en Mali, islamitische extremisten hun toevlucht hebben gezocht tot terroristische methoden. In het algemeen is de conclusie van het rapport dat de bedreigingen van de godsdienstvrijheid niet afnemen.
5. Vraag: Welke religieuze groepering lijdt het meest onder discriminatie of vervolging in de wereld?
PS-W: Er bestaat geen twijfel aan dat op basis van alle onderzoeken en andere rapporten over dit onderwerp de christenen van verschillende denominaties, de groep vormen die de meeste kans lopen vervolgd te worden. Het is interessant om te vermelden dat in 131 van de 196 landen die wij hebben onderzocht, de christenen de meerderheid vormen, maar in geen van deze 131 landen troffen we een wettelijk kader aan met wetten die de godsdienstvrijheid beperken. Dit geldt niet alleen voor de Europese landen "waar de meerderheid niet meer naar de kerk gaat maar waar de christelijke culturele en historische invloed onbetwistbaar is "maar ook voor Afrika (bijvoorbeeld: Liberia, Lesotho, Madagaskar, Angola en Mozambique) en Azië (bijvoorbeeld de Filipijnen, Oost Timor en Zuid-Korea). Daarentegen, van de 49 landen waar moslims de meerderheid vormen (met inbegrip van Kosovo), is in 17 landen de islam staatsgodsdienst. Dat heeft gevolgen die gaan van het verbod op elke niet-islamitische godsdienstuitoefening "zoals in Saoedi-Arabië "tot het onder zeer strikte controle voorwaarden tolereren van de activiteiten van andere gelovigen. Natuurlijk worden christenen niet alleen door moslims onderdrukt en moslims van verschillende scholen worden vaak zelf gediscrimineerd. Het is onmogelijk om met zekerheid te zeggen hoeveel christenen van verschillende denominaties er in de hele wereld in moeilijkheden verkeren ten gevolge van wettelijke of culturele structuren. Maar vorig jaar heeft aartsbisschop Dominique Mamberti, Secretaris van de Heilige Stoel voor de Relaties met de Staten een schatting gegeven van meer dan 200 miljoen.
6. Vraag: Wat zijn de andere bevindingen van uw rapport?
PS-W: Er is sprake van een groeiende bezorgdheid dat in sommige Westerse landen "bijvoorbeeld Spanje, Het Verenigd Koninkrijk en Nederland – steeds vaker pogingen worden gedaan om een extreme vorm van secularisme door te voeren, dat de religie uitsluit van het openbare forum. Deze ontwikkelingen kunnen geen godsdienstvervolging worden genoemd, maar desalniettemin vertegenwoordigen zij een verontrustende tendens. Ook de zogenaamde "anti-bekeringswetten", en het machtsmisbruik dat daaruit voortvloeit, lijken zich op lokaal niveau te verspreiden, in het bijzonder in een aantal Indiase deelstaten en dit ondanks het feit dat de nationale grondwet het recht op godsdienstvrijheid erkent. Ook Pakistan moet hier worden genoemd. Met haar anti-blasfemiewetten en de vijandigheid tegen christenen in de samenleving blijft dit land veel ellende veroorzaken.
7. Wat zijn de gevolgen van de "Arabische Lente" voor de religieuze tolerantie en diversiteit?
PS-W: Het is nog te vroeg om daarover iets te zeggen, maar de voortekenen zijn niet erg bemoedigend. Landen waar het relatief rustig was, zoals Tunesië, Libië, Egypte en Syrië, vormen nu reden tot ernstige bezorgdheid.
8. Welke invloed verwacht u dat dit rapport zal hebben?
PS-W: Als hulporganisatie zijn wij natuurlijk strikt a-politiek. Door het onder de aandacht brengen van de benarde toestand waarin verschillende religieuze minderheden verkeren, hopen wij troost en steun te bieden aan alle gelovigen van alle godsdiensten die worden onderdrukt, en middels de publiciteit, degenen die voor deze onderdrukking verantwoordelijk zijn, te beë¯nvloeden om zich liefdevoller en respectvoller te gedragen.
Het rapport is beschikbaar op CD-ROM en op onze website: www.kerkinnood.nl/religiousfreedom.
Bron: Kerk in Nood
Vertaling: Betsy Raymakers
