Voor Kopten was een dictator te verkiezen boven een islamitische bende.
Door Samuel Tadros
Bezoek een willekeurige Koptische kerk in de Verenigde Staten en je herkent onmiddellijk de nieuwkomers. Je ziet het in hun ogen, je hoort het in hun gebroken Engels, voelt het in de manier waarop ze zich aan de kerk vastklampen op zoek naar het bekende. Ze zijn hier gekomen om te ontsnappen aan een plek die ze vroeger thuis noemden, waar hun voorouders voor eeuwen hebben gewoond.
Enorme aantallen Kopten zijn vanuit Egypte naar Amerika gegaan, om te ontsnappen aan de nationalisaties van Nasser en de groeiende islamitische vloed. De transformatie van hun land kwam niet plotseling, maar ieder jaar bracht meer openljke islamisering. De hoofddoek verspreidde zich, Koptische vrouwen voelden zich steeds meer anders, vreemdeling en gekenmerkt. Verbaal geweld kwam van leraren, omstanders bij het busstation die het kruis op de pols zagen, of van commentatoren op de staatstelevisie.
Maar het leven was overal het algemeen dragelijk. Mubarak verpletterde de islamitische opstand van de jaren "80 en ’90. Hij was geen vriend van de Kopten, maar hij was ook geen vijand. Zijn politie kneep vaak een oogje dicht als Koptische huizen of winkels werden aangevallen door bendes, en de rechters straften de daders nooit, maar de president was geen islamist. Hij bemoeide zich soms zelfs om toestemming te geven om een kerk te bouwen, of om van Kerstmis een nationale feestdag te maken.
Om zeker te zijn werden Kopten uitgesloten van hoge overheidsposities. Er waren geen Koptische gouverneurs, inlichtingenofficieren, schooldecanen, of directeuren van overheidsbedrijven. Tot 2005, hadden Kopten presidentiële toestemming nodig om een nieuwe kerk te bouwen of zelfs om een toilet in een bestaande kerk te bouwen. Zelfs met toestemming blokkeerde de organisatie voor staatsveiligheid vaak de bouw onder het mom van bezorgdheid over de veiligheid.
Deze zorgen waren vaak terecht. Bendes konden mensen mobiliseren tegen Kopten vanwegen de geringste aanleiding: geruchten over een romantische relatie tussen een Christelijke man een moslimvrouw, het bouwen van een kerk, berichten over een Christen die de Islam beledigde. De details verschilden, maar de resultaten niet: huizen platgebrand, winkels vernietigd, Christenen die de dorpen verlieten, soms dode lichamen. De politie arriveerde laat en dwong tot een verzoeningsgesprek tussen daders en slachtoffers waarbij iedereen werd vergeven en niemand gestraft. Wat de Kopten het meeste pijn deed was dat de aanvallers buren, collega’s en jeugdvrienden waren.
Toen kwam vorig jaar de revolutie. Kopten waren hier nooit enthousiast over, misschien omdat eeuwen van vervolging leerde dat een dictator te verkiezen was boven bendes. Hij kon omgekocht worden, overgehaald worden om zaken tegen te houden of onder druk gezet worden door buitenlandse krachten. Tegen bendes heb je geen kans. Sommige jongere Kopten werden gelokt door de belofte van een liberaal Egypte, maar de oudere generatie wist wel beter.
De ineenstorting van de politie-organisatie bevrijdde de islamisten, die snel de nationale politiek domineerden, maar ze waren nog krachtiger in de straten en dorpen. Dit is waar de ‘islamisering van het leven " (waartoe Moslim Broederschap leider Khairat Al Shater opgeroepen had) een realiteit werd.
De Moslim Broederschap was gericht op het sussen van Koptische angsten door zich in het Engels tot het Amerikaanse publiek te richten. De werkelijkheid was anders. Toen in januari Koptische huizen en winkels werden geplunderd in een dorp in de buurt van Alexandrië, organiseerden de Broederschap, parlementariërs en salafisten een verzoeningsgesprek waarbij niet de aanvallers werden gestraft, maar de Kopten het bevel kregen om het dorp te verlaten.
Kort daarna, ontkende Sayed Askar van de Broederschap dat Kopten met problemen met de bouw van kerken werden geconfronteerd, door te zeggen dat ze meer kerken hebben dan ze nodig hebben. In de verkiezingen werden Kopten beschuldigd dat ze het oude regime ondersteunden. Toen er pogingen werden ondernomen om een niet-islamitische coalitie te vormen die werd geleid door zakenman Naguib Sawiris, een Kopt, beschuldigde een website van de Broederschap hem en zijn geloofsgenoten van verraad.
Westerlingen kunnen debatteren over hoe gematigde Egyptische islamisten zijn, maar voor Kopten is die vraag zinloos. Hun mogelijkheden zijn beperkt. Terwijl Kopten de grootste christelijke gemeenschap in het Midden-Oosten zijn, zijn ze te klein om een rol te spelen bij het bepalen van het lot van het land. Ze zijn niet geografisch geconcentreerd in een gebied dat een veilige zone kan worden. De enige optie is om te vertrekken, een einde aan 2000 jaar Christendom in Egypte.
De trieste waarheid is dat niet iedereen in staat zal zijn om te vluchten. Degenen met geld, kennis van het Engels en dergelijke zullen vertrekken. Hun armere broeders zullen achterblijven.
Wat kan er gedaan worden om hen te redden? Egypte ontvangt $ 1,5 miljard aan Amerikaanse hulp, ieder jaar. Washington heeft verschillende middelen om de nieuwe leiders van Egypte te laten luisteren. Islamistische pogingen om de tweederangs status voor Kopten in de nieuwe grondwet van Egypte te verankeren moeten worden gestopt. Buitenstaanders moeten Moslim Broederschap politici die van plan zijn om de controle over de financiën van de Koptische kerk over te nemen in de gaten houden. Op zijn minst moeten donoren eisen dat aanvallen op Kopten worden bestraft en veroordeeld.
Nu even terug naar de gezichten van de nieuwe immigranten in mijn kerk in Fairfax, Virginia. Ik kan niet ontsnappen aan het gevoel dat het te laat is. Misschien is het lot van de Kopten al lang geleden bezegeld, in het midden van de vorige eeuw, toen de joden uit Egypte werden geschopt. In de late jaren 1940, zongen Broederschap demonstranten, in verwijzing naar de sabbat van de Joden en anderen: "Vandaag is het zaterdag, morgen zal het zondag zijn, oh Christenen." En zo is het.
De heer Tadros is een onderzoeker bij het Hudson Institute’s Center voor Religieuze Vrijheid. Momenteel werkt hij aan een boek over de Kopten voor de Hoover Institution.
Een versie van dit artikel verscheen 12 oktober 2012, op pagina A11 in de Amerikaanse editie van The Wall Street Journal, met de kop: De christelijke Exodus uit Egypte.
foto: midnightwatcher.wordpress.com
