Midyat, Turkije – De heldere stemmen van spelende kinderen echoden van de oude muren van Mor Hanonyo vorige week, ze verbraken de eeuwen van stilte in dit 1600-jaar oude Syrisch-Orthodoxe klooster buiten Mardin in het zuidoosten van Turkije. Kleine jongens spelen rond de binnenplaats van het klooster in gewatteerde winterjassen, terwijl hun ouders binnen ineengedoken zitten en het geweld en de chaos betreuren die hen dwong om hun huizen te ontvluchten in Syrië.
Een moeder vertelde over de ontvoering van kinderen van de buren, vastgehouden voor losgeld door rebellen in haar woonplaats van Al-Hasakah, waardoor zij besloten om veiligheid te zoeken voor hun drie jonge zonen over de grens in Turkije. Een jonge man liet zien hoe hij werd opgehangen aan zijn armen, beroofd en in elkaar geslagen door rebellen, "gewoon omdat hij een Christen is."
Geweld tegen Christenen is aan het escaleren in het gouvernement van Al-Hasakah in het noordoosten van Syrië, dat is de thuisbasis van tienduizenden Syrische Christenen, zeiden de vluchtelingen.
De regio, lokaal bekend als de Jazeera, omvat de districten van Ras al-Ain, Qamishli en Malikiyah. Met regeringstroepen, Arabische rebellen van het Vrije Syrische Leger en Koerdische strijders opgesloten in een strijd om de controle, bevind de Christelijke bevolking zich gevangen in het midden.
Terwijl het vechten is sporadisch, is de regio bezweken aan wetteloosheid, en Christenen zijn het doelwit geworden van gewapende rebellenbendes, zei Pater Gabriel Akyuz, de grootstedelijke vicaris van Mardin, in een interview in Mardin vorige week.
"De bendes ontvoeren mensen en houden hen vast voor losgeld. Ze plegen groot onrecht. Dat is de reden waarom de Arameeërs op de vlucht zijn, "zei hij.
Enkele honderden Christelijke vluchtelingen zijn aangekomen in Turkije in de afgelopen weken, met tienduizenden klaar om te volgen wanneer de regio, die momenteel in handen van de Koerden is, in handen zou vallen van Arabische milities. Aldus vluchtelingen, kerkelijke functionarissen en vertegenwoordigers van de Syrische organisaties die geïnterviewd zijn in het zuidoosten van Turkije vorige week.
Turkse vluchtelingenkampen omzeilend aan de grens, zijn Christenen op de vlucht op weg naar de kloosters en steden van Mardin en Midyat in Tur Abdin, een oude regio in het zuidoosten van Turkije, minder dan 50 kilometer, vanaf de grens met Syrië, dat is het historische hart van de Syrisch-Orthodoxe Kerk.
"Ze zijn bang om te verblijven in de kampen. Ze voelen zich veiliger met hun eigen mensen ", zei pater Joseph, een Syrisch monnik die zorgt voor vier families en enkele vluchtelingen in Mor Hanonyo.
"We zijn op de vlucht voor de rebellen, en de kampen zijn vol van rebellen," zei de moeder van de drie kleine jongens, een lerares die niet genoemd wil worden uit angst voor wraakacties van rebellen tegen familieleden thuis.
Veel van de Christelijke vluchtelingen zijn jonge mannen die de dienstplicht ontvlucht zijn in het leger en nu bang zijn om te worden opgenomen als rebel als ze in de Turkse kampen zijn, zei Evgil Turker, de voorzitter van de Federatie van de Syrische Verenigingen in Turkije, in een interview.
Al Nusra "en andere rebellengroepen zijn verankerd in de vluchtelingenkampen," zei de heer Turker. "Ze drijven jonge mannen bijeen in de kampen, soms 20 of 30 per dag, en sturen ze over de grens weer naar Syrië."
De organisatie van de heer Turker heeft tientallen Syriërs teruggehaald uit de kampen, waar een aantal van hen zijn gestuurd door Turkse veiligheidstroepen wanneer ze gevangen werden bij het illegaal oversteken naar Turkije. "Wij getuigen voor hen en dan worden ze vrijgelaten door onze bevestiging," zei de heer Turker.
De Syrische gemeenschap van Turkije, sterk zelf afgenomen door vervolging en emigratie in de afgelopen eeuw, heeft zich verenigd om de vluchtende verwanten en geloofsgenoten uit Syrië te kunnen helpen. Naast het redden van vluchtelingen uit de kampen, helpt de Syrisch-gemeenschap ze aan schuilplaatsen in kloosters en in tientallen kerkelijke eigendommen en particulier leegstaande huizen in Tur Abdin. Donaties van lokale Arameeërs en van de grote Syrische diaspora in Europa houden de vluchtelingen gevoed en gekleed.
"Tot nu toe kunnen we het aan", zegt Ayhan Gurkan, diaken van de Mor Barsomo kerk in Midyat en vice-president van de Syrische Cultuur Vereniging, die de hulp in Midyat leid. "Maar God helpe ons als de opstandelingen Jazeera van de Koerden innemen. Dan zullen we overweldigd worden."
Dat is een dreigend gevaar, aldus vluchtelingen die onderdak hebben in het Mor Hobil-Mor Abrohom klooster buiten Midyat. Als de Koerden de controle blijven houden in Jazeera, zullen de meeste Syriërs blijven zitten, zei een jonge man, die als naam alleen Gabriel opgaf. Maar als de regio in handen zou vallen van islamitische Arabische rebellen, "dan zullen er daar geen Christelijke mensen blijven," zei hij.
Yusuf Turker, de beheerder van het klooster, zei dat Arameeërs aan beide zijden van de grens angstvallig de strijd tussen Koerden en Arabische milities in de regio volgen.
"Als Ras al-Ain valt en de milities de regio overnemen, God verhoede, dan zullen 40.000 of 50.000 Christenen in een stormloop de grens oversteken," zei hij.
Ter voorbereiding voor een dergelijke onvoorziene omstandigheid, hebben Turkse Arameeërs de steun van de Turkse autoriteiten gevraagd en verkregen, zei Evgil Turker van de Federatie van Syrische Verenigingen. Naast het feit dat Syrische vluchtelingen particulier beschut buiten de kampen mogen verblijven en het verlenen van hulp, heeft de minister-president in Ankara beloofd om een apart vluchtelingenkamp voor Arameeërs op te richten, indien nodig, voegde hij eraan toe.
Sommige Turkse functionarissen bevestigden dit. Syrische Christenen op de vlucht Syrië hadden gevraagd om hulp van de Turkse autoriteiten "en we zullen gelukkig zijn om hen te helpen", schreef een hooggeplaatste Turkse ambtenaar in een e-mail, op voorwaarde dat hij niet kan worden geïdentificeerd.
"Op hun verzoek zullen zij worden geplaatst bij of in de buurt van de Turkse Syrische Christelijke gemeenschappen in Mardin," zei hij.
Een andere Turkse ambtenaar, die ook niet genoemd wilde worden, zei dat Turkije bereid was om een apart kamp voor Christelijke vluchtelingen op te bouwen. Zo’n kamp zou faciliteiten hebben om aan hun "religieuze eisen" te voldoen, voegde hij eraan toe.
Veel Syrische vluchtelingen, met inbegrip van de geïnterviewden in Mardin en Midyat, hebben liever een Europees visum dan een plaats in een Turks vluchtelingenkamp of een cel in een Tur Abdin klooster. "De meeste willen verder gaan en de regio verlaten," gaf de heer Turker toe. "Maar we zullen hen niet helpen om dat te doen."
In werkelijkheid heeft de Syrische federatie Europese ambassades in Ankara en het Amerikaanse consulaat in Adana gevraagd om de vluchtelingen niet te voorzien van visa, maar om hen te helpen in de regio te blijven, zeiden de Syrische activisten.
"We zijn zeer tegen een uittocht van Arameeërs van ons vaderland", zegt Aziz Demir, de burgemeester van Kafro, een Syrisch dorp in Tur Abdin dat onlangs is herbouwd en opnieuw bewoond is door Syriërs die terugkeren van de Europese diaspora, hij is ook voorzitter van een Syrische verenging die is aangesloten bij de federatie.
"We vertellen elke vluchteling die komt dat hij niet moet emigreren naar Europa of Amerika, maar het in Turkije, Libanon of Jordanië moet uithouden, omdat emigratie betekent dat we ons vaderland en onze wortels zullen verliezen," zei de heer Demir.
Arameeërs zien de Jazeera regio van Syrië als hun laatste steunpunt in het Midden-Oosten, heeft de heer Turker gezegd. In de Tur Abdin regio van Turkije, is hun aantal geslonken van 200.000 een eeuw geleden tot minder dan 5.000 vandaag. Honderdduizenden Christenen, ondertussen, zijn gevlucht uit Irak in het afgelopen decennium.
"Als we Arameeërs blijven weggaan, waar zullen we eindigen?" zei de heer Turker. "Het is tijd voor ons om een vuist te maken."
De Syrische federatie hoopt dat het Turkije kan overtuigen om het burgerschap te verlenen aan Christelijke vluchtelingen uit Syrië, zodat ze zich te vestigen in Tur Abdin.
De weg naar naturalisatie in Turkije moet gemakkelijk zijn voor Aramese Syriërs, van wie de meesten afstammen van eerdere generaties van vluchtelingen uit Tur Abdin die vluchtten vanwege de Turkse vervolging en een lokale hongersnood in de eerste helft van de 20e eeuw. Ze vestigden zich in wat toen het Franse mandaat van Syrië was, wat leidde tot de oprichting van het Syrisch-orthodoxe aartsbisdom van Jazeera en de Eufraat in Al-Hasakah, waar het tot aan deze dag blijft.
"De meeste van de voorouders van de vluchtelingen zijn nog steeds te boek gesteld in Turkije, zodat ze kunnen worden genaturaliseerd om die reden: Dat is wat ze ons vertelden," zei de heer Turker, verwijzend naar opmerkingen van ambtenaren op het kantoor van de Turkse premier en op het gouvernement van Mardin Province.
In het klooster buiten Midyat, een vluchteling met de naam Hannibal zuchtte bij die gedachte. Zijn familie, zo zei hij, was gevlucht uit Midyat naar Al-Hasakah in de jaren 1940 om de werkkampen te voorkomen waar niet-moslims in Turkije naar toe werden gestuurd in plaats van de militaire dienst tijdens de Tweede Wereldoorlog. "Nu gebeurt er hetzelfde met mij en mijn vrienden. Ik denk dat we over 40 of 50 jaar weer teruggaan naar Syrië."
Hannibal, een 36-jarige patholoog die uit Syrië gevlucht is toen zijn leven werd bedreigd door rebellen, lachte niet toen hij sprak: "Als Christenen in het Midden-Oosten, leven we in ellende en lijden veel vanwege alle problemen. Wij willen niets liever dan emigreren naar andere plaatsen."
Bron: New York Times (Susanne Gë¼sten)
Een gedrukte versie van dit artikel verscheen op 14 februari 2013, in de International Herald Tribune.
Bron foto: Eigen archief
