"De huidige Kritieke toestand in de Centraal Afrikaanse Republiek dreigt een uitvalsbasis te worden van terrorisme en fundamentalisme." Deze waarschuwing werd vorige week Vrijdag (20 juni) gegeven door de Italiaanse Carmeliet Aurelio Gazzera bij zijn toespraak tot de UN mensenrechten raad van advies in Geneve. "Boko Haram en Al Qaida gaan steeds nauwer samenwerken", zei de missionaris. Hij werkte gedurende 22 jaar in dit gebied en zei verder ook dat de rol van de internationale gemeenschap hoofdzakelijk bestond in het aanpakken van de veroorzakende problemen, maar tot op de dag van vandaag is de internationale gemeenschap er niet in geslaagd ook maar iets aan de situatie te veranderen.
Gazzera vroeg om een snellere en meer doeltreffende tussenkomst: "Gedurende de laatste paar maanden van mijn verblijf daar heb ik kunnen zien hoe een vicieuze cirkel van een strijd, die zowel op ethnische gronden gebaseerd is als tussen de verschillende bevolkingsgroepen, zich almaar uitbreidt. Deze spiraal van geweld is er de oorzaak van dat de bevolking vlucht en er angst gezaaid wordt. Dat is nu al zo hoog opgelopen dat de internationale gemeenschap te laat zal komen, zelfs als er nu heel snel hulp komt. Te laat om de machteloze bevolking bij te staan en het geweld te stoppen. De internationale gemeenschap grijpt dikwijls alleen in om een situatie, veroorzaakt door verschillende rebellengroepen, te stabiliseren."
Van de andere kant zijn initiatieven tot plaatselijke vredesbesprekingen succesvol gebleken. Bijvoorbeeld in de stad Bozoum, in het Noord-Westen van het land, waar pater Aurelio Gazzera werkzaam is. "De overheid was afwezig", zei hij. "In Bozoum is nauwelijks sprake van een politiemacht en, over het algemeen, is het gezag van overheden en instellingen van wet en ordehandhaving er van zeer laag niveau. Als er maar even sprake is van ‘aanvallen’, slaan zij vaak meteen op de vlucht." In December heeft pater Gazzera daarom, in samenwerking met 2 imams, een protestantse dominee en verschillende vrijwilligers uit de plaatselijke bevolking, een overlegcommissie in het leven geroepen. Door onderhandelingen met alle betrokkenen is het mogelijk geworden het geweld van de Seleka enigermate terug te dringen. In Januari van dit jaar heeft dit geleid tot de volledige terugtrekking van de Seleka uit deze stad.
Door zich in te zetten voor vrede hebben de leden van de commissie zich zeker blootgesteld aan risico’s. Gazzera zelf is door de rebellen in zijn gezicht geslagen, met stenen bekogeld en werd met kalashnikovs beschoten. Toch is het mogelijk gebleken dat een handjevol mannen en vrouwen hebben kunnen voorkomen dat een duizendtal rebellen de stad Bozoum compleet konden verwoesten. In verband met deze feiten legt de Carmeliet er de nadruk op gesprekken niet alleen op overheidsniveau te voeren maar ook te luisteren naar hen, die direct actie ondernemen op de werkvloer.
De commissie, die gewoon door gaat met het werk, heeft een gratis telefoon nummer ter beschikking gesteld aan de bevolking om het mogelijk te maken direct melding te maken van gewelddadige aanvallen. Er is bovendien een commissie van wijze mannen opgericht met als doel, om, bij afwezigheid van de rechterlijke macht en het daarmee verbonden personeel, te voorkomen dat de gewapende bendes voor eigen rechter gaan spelen.
Gazzera legt ook de nadruk op de rol van de media, en speciaal de rol van het internet. Dat maakt, op een unieke manier, het doorgeven van informatie en nieuws mogelijk. Door middel van e-mails, blogs en sociale netwerken hebben wij waardevolle verbindingen kunnen leggen, die de oorzaak kunnen zijn van veranderingen.
Tenslotte zei hij: "Maar het belangrijkste is de wederopbouw van al datgene waar alles om draait: scholing, opvoeding en informatie. Ook deskundigheid hebben we nodig. Er zijn zoveel mensen van goede wil, maar goede bedoelingen alleen kunnen niet een oplossing bieden. Eerst moeten we goed begrijpen hoe het komt dat dit land zo in de afgrond is beland. We moeten de fouten, die in het verleden begaan zijn, analiseren en erkennen. We moeten de huidige toestand zo goed kennen dat we een vreedzame samenleving kunnen realiseren voor de toekomst."
In verband met zijn ervaring met de vredes besprekingen, nam Gazzera , vorige week, ook deel aan het "Oslo Forum". Een van de belangrijkste bijeenkomsten voor vredes onderhandelaars, die op 18 en 19 Juni werd gehouden in de omgeving van de Noorse hoofdstad. Tijdens een forum-bespreking met de Presidente van de Centraal Afrikaanse Republiek, Catherine Samba-Panza, deed hij ook verslag van zijn ervaringen met de bemiddelings commissie.
Op verzoek van Kerk in Nood had de missionaris EU politici en diplomaten van het Vaticaan in Brussel al in April en Mei van dit jaar, op de hoogte gebracht van de situatie in de Centraal Afrikaanse Republiek.
Bron en foto: Kerk in Nood
Vertaling: mevr. Bijvoet
