Met de waarschijnlijke onafhankelijkheid van Zuid-Sudan in zicht ziet Bisschop Macram Max Gassis van El Obeid de toekomst met grote zorg tegemoet. Hij voorziet een mogelijke "humanitaire ramp" in het zuiden en de "echte vervolging" van Christenen in het noorden.
Deze week vindt in Zuid-Sudan het referendum plaats over de onafhankelijkheid van het overwegend Christelijke en animistische Zuiden. De volksstemming is de bekroning van het vredesakkoord dat vijf jaar geleden een einde maakte aan meer dan twee decennia bloedige burgeroorlog die aan circa twee miljoen mensen het leven kostte.
Euforie
Maar de autonomie zal niet alleen rozengeur en maneschijn brengen, waarschuwt Mgr. Gassis in een interview met het Katholieke missiepersbureau Fides. Zijn bisdom El Obeid in het zuiden van Centraal-Sudan grenst aan het nieuwe Zuid-Soedan. Het omvat onder meer de onrustige regio Darfur.
"Na de euforie over de onafhankelijkheid zullen we de harde realiteit onder ogen moeten zien van de duizenden en duizenden Zuid-Sudanezen die zijn teruggekeerd naar het Zuiden en helemaal niets meer hebben."
Geen infrastructuur
Vrachtwagenladingen vol hoopvolle mensen zijn de afgelopen weken vooruitlopend op de verkiezingen uit het Noorden teruggekeerd. Maar in Zuid-Sudan is hen geen warm welkom bereid. Aanbeland "in the middle of nowhere", zonder enige hulpgoederen of voorziening vinden ze een infrastructuur die al onvoldoende is berekend op de huidige bevolking.
Bisschop Gassis waarschuwt voor de gevolgen als alle Zuid-Sudanezen terugkeren naar hun geboortegrond. "Als je bedenkt dat alleen al rond de hoofdstad Khartoem zo"n vier miljoen mensen uit het Zuiden leven die zouden kunnen terugkeren, dan begrijp je dat we dan met een humanitaire ramp worden geconfronteerd", aldus de Bisschop.
Geen eenheid
Hij legt uit dat in het vredesakkoord van 2005 een periode van vijf jaar was voorzien om de regering in Khartoem gelegenheid te geven de eenheid te bevorderen.
"Het tegenovergestelde is gebeurd", aldus Bisschop Gassis. "Er is niet gekozen voor een beleid dat inspeelt op de behoeften van de verschillende bevolkingsgroepen in dit multi-religieuze land, maar men bleef maar aandringen op de toepassing van de sharia."
De sharia is de Islamitische wetgeving die in 1983 door de toenmalige president Gaafar Nimeiry werd ingevoerd. Zeventig procent van de 43 miljoen inwoners zijn soennitische Moslims. Slecht vijf procent is Christen. Die wonen vooral in en rond de hoofdstad Khartoem en in het Zuiden.
Isolement
Onafhankelijkheid van Zuid-Sudan zou verwoestend kunnen uitwerken voor het Katholicisme in de noordelijke regio, waar onder meer het enorme Bisdom El Obeid ligt. De 150.000 Katholieken in het Bisdom vertegenwoordigen minder dan twee procent van de totale bevolking.
"Wat zal er worden van de Kerk in het noorden als Sudan straks verdeeld is in een Christelijk en animistisch Zuiden en in een overwegend islamitische noordelijke staat?" aldus Mgr. Max Gassis.
Zijn angst is dat de Katholieken en de Kopten die in de regio blijven geïsoleerd zullen raken. Een systeem waarbij de sharia in de meest strikte zin wordt geïnterpreteerd zal hen volgens de Bisschop degraderen tot "tweederangs burgers, of erger nog, het slachtoffer maken van echte vervolging."
Domino-effect
De vrees bestaat dat als een onafhankelijk Zuid-Sudan straks een feit is, dat een reeks van vergelijkbare referenda tot gevolg zal hebben in gebieden die al langer zuchten onder oorlog en onderdrukking. Deskundigen en diplomaten hebben tegenover Fides te kennen gegeven dat "het grootste risico is dat religie instrumenteel gebruikt wordt om onafhankelijkheidsaspiraties te ondersteunen."
Bron: Fides
